Inspiratieplatform voor spiritualiteit, gezondheid en bewustwording
Geplaatst: 25 januari 2021
Non-dualiteit: de flow tussen het aardse en het hemelse
Healer Ellen Worm moedigt je aan om het hemelse én het aardse te verenigen. Alles hoort erbij, dus óók pijn en angsten. “Ze wijzen ons op zaken die belicht willen worden. Door ze liefdevol onder ogen te zien, kunnen we groeien naar het eenheidsbewustzijn.”
Je ‘donkere kanten’ zijn alle emoties die je vroeger niet kon uiten en beleven.
Interview Ellen Worm en Patrick Kicken
Ik voelde me door Patrick Kicken uitgenodigd om tijdens het interview mijn kwetsbare kracht te laten zien. In het gesprek vertel ik openlijk over het pad wat ik bewandel. Ik laat een ander geluid horen dan de meeste non-dualiteit leraren. Velen vergeten de persoonlijkheid, ze noemen het ‘ego’, alsof het iets slechts is of iets buiten jezelf. Maar je persoonlijkheid is even belangrijk als je ziel. Het is namelijk één: je ziel kan niet bestaan zonder je persoonlijkheid.
Het gaat bij mij om de flow, om het samengaan van het aardse en het hemelse. Ik ben daarom altijd op zoek naar de balans tussen mijn persoonlijkheid en het grotere geheel. Dat maakt me het gelukkigst. Ik kan dan in mijn authentieke kracht en grootsheid leven. In dit artikel wil ik mijn verhaal tijdens het interview wat verduidelijken.
Je lichaam verlaten en weer terugkomen
Tijdens een lichaamsgericht therapieweekend kwamen we op een avond samen. Het was een setting waarin iedereen zijn radicale emoties kon herbeleven. Maar het was zo’n heftige ervaring voor mij, dat ik mijn controle volledig verloor. Iemand zag me trillen en zette me midden in de groep, waar de dame stond die deze setting had bedacht. Toen ik naast haar stond, voelde ik dat mijn bewustzijn zich vernauwde. Daarna ben ik mijn bewustzijn verloren.
Ik bleek met mijn bewustzijn naar mijn diepste wond te zijn gegaan. Later hoorde ik dat de dame me had geholpen om terug te komen in mijn lichaam. Toen ik terug was, werd ik erg levendig. Vreugde en licht stroomden door mijn wezen, wat goed voelbaar was voor de groep. Het kostte me jaren om inzicht te krijgen in wat er precies was gebeurd.
In een bubbel leven
In die tijd bezocht ik satsang-bijeenkomsten en luisterde ik thuis naar goeroes die vertelden dat het leven een maya (illusie) was. Dat leek in eerste instantie een uitkomst, een ontsnappen uit mijn lijden. Maar na enige tijd veroorzaakte het dat ik totaal van mezelf loskwam en geen contact meer kon maken met de persoon die terugkeek in de spiegel. Ik moest weer terugkomen in mijn lichaam en herboren worden. Deze integratie heeft jaren in beslag genomen en gaat nog altijd verder. Het heeft me veel wijsheid en kracht gegeven die ik nu deel met de wereld.
Door mijn heftige ervaringen kwam ik er achter dat veel non-dualiteit leraren hilarisch genoeg leven in dualiteit, en daarmee leven ze in hun eigen bubbel. Als de werkelijkheid een eenheid is, hoort alles bij die eenheid, dus óók onze persoonlijkheid en ons lichaam.
Angsten als wegwijzers
In zijn groei naar eenheid zoekt ons bewustzijn juist ervaringen en zaken op die níet geïntegreerd zijn en die verlangen naar ons licht. Het leven op aarde confronteert ons juist met deze zaken. Hier komen we de dingen tegen die we nog niet toegelaten hebben in ons bewustzijn: angsten en pijn waarvoor we willen vluchten. Ze wijzen ons op zaken die belicht willen worden: door er Ja tegen te zeggen en ze liefdevol onder ogen te zien, kunnen we groeien naar het eenheidsbewustzijn. We zullen de eenheid nooit bereiken als we ervoor wegvluchten met de drogreden dat we zo de dualiteit ontstijgen.
De weg van onvoorwaardelijke liefde
Echte non-dualiteit is het samengaan van het aardse en het hemelse. Mijn liefde staat voor het licht, tot in het puntje van mijn tenen. Alles bestaat gewoon. Alles wat je voelt en waarneemt hoort erbij; er is geen splitsing. Focus op het leven zelf, niet op ideologieën.
Vallen en opstaan hoort bij deze wereld en bij volwassen worden. Het leven is niet statistisch, het beweegt. Ervaringen kun je niet grijpen. Je bent het en je bent het niet. Als je vreugde voelt, ben je één met vreugde. Je zegt niet: vreugde stroomt alleen maar door me heen. Het stroomt door je heen en je kunt er in meegaan, omdat je er iets van wil leren. Het is een transformatie-proces: iets lost op, een oud kind-deel heelt. Het is niet altijd makkelijk, maar het is de weg van onvoorwaardelijke liefde. Heb liefde voor alles wat je tegenkomt.
Lichte en donkere kanten
Het lijkt erop dat ik de heftige ervaringen van afgesplitst zijn, moest meemaken om op een diep niveau te beseffen dat mijn leven hier op aarde is. En om me eraan te herinneren wie ik écht ben. Ellen, een mens van vlees en bloed, één met mijn hogere zelf. Wijsheid ontstaat door alles wat je hebt meegemaakt in je leven.
Zonder persoonlijkheid (zonder een fysieke vorm) is er alleen maar expansie. Ons lichaam dient als ingang en onze persoonlijkheid geeft expressie. Het magische ontstaat wanneer jij jezelf toestaat om de volle expressie van jezelf te ervaren. Het licht, maar ook je zogenaamde ‘donkere kanten’. Beide paden mag je bewandelen. Je donkere kanten zijn alle emoties die je vroeger niet kon uiten en beleven. Je emoties mag je alsnog claimen. Daarnaast mag je vieze handen maken – dat is onontkomelijk aan mens zijn. En je mag volledige expansie ervaren: hoe het voelt om vrij te zijn, te kunnen kiezen en te uiten wie je bent. Het komt allemaal samen in jou. Als je dat accepteert en van daaruit vertrekt, creëer je magie. Het mens zijn wordt dan magisch.
Grenzen stellen
Je persoonlijkheid heeft grenzen nodig. Vooral als je hooggevoelig bent, ligt symbiose op de loer. Je versmelt met je familie en/of met de persoon met wie je een relatie hebt. Dit veroorzaakt dat je bij jezelf weggaat. Door in gedachte de oude energieën en koorden te doorklieven, verbreek je de symbiose en kom je weer in je eigen kracht. Stel je daarbij voor dat je een koord doorknipt, net zoals bij een navelstreng gebeurt.
Dat wil zeggen dat jij en ik geen één zijn. We zijn twee, maar wel één geheel. We zijn alles: de leegte en de vorm. De geest is bewustzijn/leeg, je ziel is je individualiteit, je lichaam en je persoonlijkheid zijn je vorm. Belangrijk om te weten, vooral voor hooggevoelige mensen: we zijn niet één met alles en iedereen, maar we zijn verbonden met alles en iedereen.
Het belang van aarden
Tijdens het interview zei ik dat ik vroeger op grote afstand kon voelen wat een ander voelde. Als iemand bijvoorbeeld flauwviel of pijn had. Het was een tijd waarin ik niet goed in mijn lichaam geaard was. Ik leefde meer buiten mijn fysieke lichaam dan erin. Als je ziele-energie/licht goed in je lichaam is, heb je hier geen last van. Je kunt je wel voorstellen waarom aarden zo belangrijk is. Hoe sterker ons licht, hoe minder last we hebben van energieën buiten ons.
Als we vanuit onze ziel willen leven, moeten we openstaan voor het ‘niet weten’. Leef zoveel mogelijk vanuit vertrouwen in plaats vanuit controle of mind. Je kunt hier zijn met alles wat je voelt; er is niets wat je niet kunt voelen. Je kunt aanwezig blijven en openstaan voor alle emoties die jouw lichaam wil doorvoelen.
Lieve groet,
Ellen Worm
WIl je meer leven vanuit je ziel?
Ben je aan het ontwaken en zou je meer helder willen krijgen wat jouw zielsmissie is? Start dan met de online cursus Zelfinzicht in je ziel van Rebecca Campbell! Ga met het interactieve werkboek aan de slag om steeds meer tijd met jouw ziel door te brengen en zo jouw hoogste potentie te behalen.
Bestel nu de cursus en ontdek de blauwdruk van je ziel.
Lees ook deze artikelen van Ellen Worm:
Hooggevoelige lichtwerkers & geaarde spiritualiteit
Het licht is bezig te landen op aarde
Het pad van een (hoog)gevoelig persoon is zelfacceptatie
Tags: aarden, grenzen, hooggevoelig, non-dualiteit, persoonlijkheid, ziel
Geplaatst: 21 januari 2021
Heb jij een narcistische moeder? Wat doet ze (of juist niet)?
Veel vrouwen worstelen met de relatie met hun moeder. Karyl McBride pakt deze relatie in het boek Zal ik ooit genoeg goed genoeg zijn, op een liefdevolle maar effectieve manier aan. Vaak kom je er pas later achter dat je misschien wel een narcistische moeder had, die er niet voor je kon of wilde zijn. Je hebt inmiddels zelf de nodige levenservaring opgedaan, bent zelf moeder geworden, en ziet nu wat onvoorwaardelijke liefde en steun echt inhoudt.
Wij hebben voor dit artikel Karyl Mcbride een aantal vragen gesteld over ‘narcistische moeders’. Het mooie is, dat McBride niet uitgaat van schuld en boete, maar juist van vergeving, zodat je zelf verder kunt met je eigen leven.
Wat is een narcistische moeder? Wat doet ze (of juist niet)?
Een narcistische moeder zet haar eigen behoeften boven die van haar kinderen. Ze is egoïstisch, ongelukkig, vol zelfhaat, en heeft weinig tot geen ruimte voor empathie of om rekening te houden met de gevoelens van haar kinderen. Ook is ze meer bezig met wat haar kinderen doen dan met wie ze zijn als mensen. Ze moeten presteren om haar een goede moeder te laten lijken, maar ze mogen het niet te goed doen, want dan overschaduwen ze haar.
Ze zorgt voor de fysieke behoeften van haar kinderen maar niet voor hun emotionele behoeften. Narcisme is een spectrum stoornis dus zijn er verschillende niveaus in moederlijk narcisme. Denk bijvoorbeeld aan misbruik en verwaarlozing op fysiek, emotioneel, psychologisch en seksueel vlak. De moeder kan verstikkend zijn of juist haar kinderen negeren, maar de impact is gelijk in dat er niet voorzien wordt in de behoeften van het kind.
Hoe herken ik narcisme bij mijn moeder?
Je kunt jezelf deze vragen stellen: voel ik me geliefd, gezien, gehoord, begrepen, gesteund en aangemoedigd in wie ik ben. Heeft mijn moeder empathie met mij en begrijpt ze wat ik voel? Kent mijn moeder me echt? Als deze vragen niet positief beantwoord worden, kan het zijn dat je een narcistische moeder hebt.
Hoe ga je als volwassene om met een narcistische moeder?
Wanneer je vermoedt dat je een narcistische moeder hebt, is het belangrijk om te realiseren dat ze waarschijnlijk niet gaat veranderen. De eerste stap naar herstel is accepteren dat je moeder deze stoornis heeft (of een grote hoeveelheid narcistische trekken) en dat het niet jouw fout is. Je kunt het niet veranderen of oplossen. Als je de realiteit accepteert, zul je in de rouw komen om je trauma te verwerken dat je nooit het soort moeder hebt gehad die je nodig had, wilde en verdiende.
Het is belangrijk om te realiseren dat ons werk als dochters volledig innerlijk is. Een narcist confronteren werkt meestal niet en maakt de situatie erger. Als je dit doet, is de kans groot dat je de schuld krijgt als ‘slechte’ dochter. Na het lezen van het boek is het belangrijk om aan het vijfstappen-herstelmodel te beginnen en je eigen trauma te verwerken.
Om je daarbij op weg te helpen heb ik een virtuele workshop gemaakt om je te begeleiden bij deze vijf stappen van herstel. Hier is de link voor de workshop. Je kunt het in je eigen veilige omgeving doen en wanneer jij dat wilt. Je krijgt huiswerk en schrijfopdrachten om je te helpen. Het is in het Engels, maar je zou het kunnen laten vertalen door je computer.
Moet ik het contact verbreken met mijn narcistische moeder?
Contact verbreken met een narcistische ouder is een persoonlijke beslissing die erg van de situatie afhangt. Sommige mensen hebben zo’n giftige en misbruikende ouder dat ze het contact moeten verbreken om te kunnen helen. Anderen hebben ontdekt dat ze in ‘beschaafde’ verbinding kunnen blijven met de ouder wanneer ze aan hun herstel zijn begonnen. Deze mensen realiseren zich dat het contact oppervlakkig zal blijven en nooit emotioneel dichtbij, maar het is een manier om verbonden te blijven met je familie en je wortels.
Als je hiervoor kiest, moet je je verwachtingen opgeven dat je voorzien zal worden in je behoeften. Wanneer je begint met je herstel, adviseer ik wel altijd om tijdelijk afstand te nemen van de ouder. Op die manier heb je de ruimte om je op jezelf te focussen. De uiteindelijke beslissing over wel of geen contact moet je pas maken wanneer je veel gewerkt hebt aan je innerlijk herstel. Het is stap 4 uit mijn vijf stappen model.
Hoe ga ik om met mijn moeders jaloezie?
Jaloezie van een moeder op een kind is erg moeilijk om te begrijpen en om mee om te leren gaan. Gezonde moeders willen wat het beste is voor hun kinderen en zien hun kinderen graag slagen in het leven. Ze genieten ervan wanneer het goed gaat met hun kinderen. Narcistische moeders geven een gemiste en verwarrende boodschap van “doe je best zodat het er goed uit ziet voor mij, maar overschaduw me niet.”
Het kind van een narcist internaliseert het gevoel niet goed genoeg te zijn, hoe hard je je best ook doet. Opgroeien met deze “niet goed genoeg” boodschap maakt het de dochter moeilijk om de jaloezie van haar moeder te herkennen. In andere woorden, “als ik niet goed genoeg ben, wie zou dan jaloers op me zijn?”
Hoe ga ik om met de onzekerheid die ik heb omdat ik ben opgevoed door een narcistische moeder?
Wanneer je opgroeit bij een narcistische ouder, dan worden je gevoelens niet erkend of bevestigd. Dat zorgt ervoor dat het kind opgroeit met wat ik “verlammende onzekerheid” noem. Werken aan je herstel leert je om het innerlijke gewonde kind opnieuw op te voeden en om je eigen gevoelens te leren vertrouwen. Je gebruikt je volwassen en moederlijke kant om te zorgen voor en te luisteren naar je innerlijke kind. Dit kost tijd en serieus herstelwerk, maar het is het waard.
Is het voor dochters anders om een narcistische moeder te hebben dan voor een zoon?
Zowel jongens als meisjes lijden aan emotionele verstoringen wanneer ze zijn opgevoed door een narcistische vader of moeder. Alleen is een moeder haar dochters primaire rolmodel om zich te ontwikkelen als een individu, geliefde, echtgenote, moeder en vriend, en de aspecten van moederlijk narcisme schaden dochter in specifiek verraderlijke manieren.
Omdat de moeder-dochter dynamiek zo geënt is, zal de dochter van een narcistische moeder met andere worstelingen zitten dan haar broers. Een narcistische moeder ziet haar dochter namelijk, anders dan haar zoon, als een reflectie en verlenging van zichzelf meer dan een eigen persoon met haar eigen identiteit.
Zal ik ooit genoeg goed genoeg zijn
Heb je een narcistische moeder en wil je hier meer over lezen? Dit boek staat vol helende inzichten, voorbeelden en herkenbare verhalen die je daarbij helpen. De liefdevolle en effectieve manier waarop Karyl de relatie met je moeder aanpakt, maakt dit een belangrijk boek!

Lees ook deze artikelen:
Narcisme & moeders: zes typen narcistische moeders
Hoe de relatie met je narcistische moeder invloed heeft op jouw liefdesrelaties
Narcistische moeder: de emotionele last die je draagt en jullie relatieproblemen
Emotionele verwaarlozing: zo herken je een narcistische ouder
Tags: Karyl McBride, narcisme, narcistische moeder
Geplaatst: 19 januari 2021
Op jezelf focussen en naar binnen keren (leve de media-pauze!)
Alleen zijn is een cadeau, vindt Mjon van Oers (Detox je liefdesleven). Er is alle tijd om naar binnen te keren aan jezelf te werken, zonder ruis van buitenaf. Wat hierbij helpt, is een media-pauze. Mjon: “Je hebt in het begin het gevoel dat er iets ontbreekt, maar juist die leegte geeft je de ruimte om meer rust te creëren.”
Een media-pauze kan gevoelens van kalmte, balans en welzijn vergroten en een nieuw perspectief op het leven bieden.
Je verbinden met jezelf
Het kan zijn dat je na een relatie veel eenzaamheid voelt. Maar juist nu is het moment om je op jezelf te richten. Onthoud daarbij dat het woord alleen ook ‘all-één’ als betekenis heeft. Het is goed om je een tijdje op jezelf te focussen.
Het is een mooie kans om je meer met jezelf en je innerlijke bron te verbinden. All-één zijn is een geschenk, want je wordt niet beïnvloed door een ander, je omgeving of de media.
Energieke vervuiling
Je weet inmiddels vast wel dat er in het dating-leven veel ‘energieke vervuiling’ is. Dat een geliefde jou, als jij je er niet bewust van bent, negatief kan beïnvloeden. Je kunt die persoon zelfs worden. Daarom is het soms geweldig om een tijdje alleen te zijn. Je kunt dan de tijd nemen om aan jezelf te werken, om oude patronen te doorbreken. Verleg de focus van je relatie naar bijvoorbeeld je carrière, studie, persoonlijke groei of spirituele ontwikkeling.
Media-pauze: geen tv, geen krant
Het is een bekende valkuil om eenzaamheid met allerlei media te gaan vullen. Als je voelt dat je leven oververzadigd is met media, kun je overwegen om korte of langere tijd een pauze te nemen. Een media-pauze houdt in: geen televisie kijken, geen kranten of tijdschriften lezen én geen nieuws op internet checken. Je zult in het begin ontwenningsverschijnselen ervaren en het gevoel hebben ‘dat er iets ontbreekt’, maar juist die leegte geeft je de ruimte om meer rust te creëren.
Een media-pauze kan gevoelens van kalmte, balans en welzijn vergroten en kan een nieuw perspectief op het leven bieden. Door de media te vermijden, kun jij jezelf beter centreren. Tegelijkertijd kun je meer genieten van tijd voor jezelf en je (opnieuw) verbinden met andere interesses. Ook stimuleert de pauze je om een bewuste relatie met nieuws en fictief entertainment te ontwikkelen. Wanneer je niet continu wordt onderworpen aan de media, kun je objectiever kijken naar wat je ziet of leest.
Detox voor je ziel
In deze moderne tijd is de aanwezigheid van media vrijwel vanzelfsprekend. Televisie, radio, kranten, tijdschriften, telefoon en internet maken deel uit van het dagelijks leven. Ze stellen je in staat om op de hoogte te blijven van alles en jezelf over de meest uiteenlopende onderwerpen te informeren. Maar al deze informatie verbruikt ook veel tijd en energie. Media kunnen, zonder dat jij je er bewust van bent, een diepgaand negatief effect op je levenskracht hebben.
Begrijp me niet verkeerd. Televisie en andere media hebben veel te bieden en zonder twijfel zijn ze een geweldig tijdverdrijf. Maar het is goed om te weten dat ‘naar een scherm staren’ een negatieve invloed op je kan hebben. Het betekent namelijk ook urenlange fysieke inactiviteit. Lang zitten veroorzaakt veel stress en onrust in je brein en is mede de oorzaak van allerlei welvaartsziekten. Je innerlijke rust en levenskracht verminderen dan ook aanzienlijk. Een pauze nemen van alle mediavormen betekent een diepe detox voor je ziel.
Welke informatiebronnen laat je toe?
Er is veel informatie beschikbaar en meer dan ooit tevoren ben je in staat om van alles te ontdekken over wat er in de wereld gebeurt. Het is aan jou om te bepalen: wil je steeds weten wat er allemaal aan de hand is? Veel nieuws komt bij je binnen in de vorm van een boodschap die op angst gebaseerd is. Wanneer je verstrikt raakt in angst, helpt jou dat zeker niet. Wat wél helpt: onthoud dat je een veel grotere en positievere impact op je omgeving, je liefdesleven en ook op de wereld als geheel kunt hebben als je een innerlijk gevoel van waarheid, vrede en vreugde hebt. Zo kun jij je levenskracht behouden.
Wanneer je stopt met het opnemen en verwerken van informatie overal om je heen, krijg je een zuiverder en blijer brein. Dit stelt je in staat om op te merken hoe je wordt beïnvloed door wat je hoort en ziet en om bewuste keuzes te maken over de informatiebronnen die jij in je leven toelaat.
Wanneer je iets wilt kijken om te ontspannen, kies dan ook écht voor ontspanning – en laat niet de (onbewuste) spanning in je hele systeem toenemen. Kies bewust voor programma’s waarvan je geniet, die je inspireren, nieuwsgierig maken, je laten lachen of je iets leren en waardoor je níet in de frequentie van angst en ellende terechtkomt.
Ruimte om naar binnen te keren
Zonder de invloed van media ben je vrijer om je aandacht naar binnen te richten. Je zult merken dat interne gevoelens, creatieve gedachten en ideeën zich gemakkelijker aan je presenteren. Je focust je op je eigen leven, in plaats van op het nieuws of je favoriete soap.
Wanneer je iets eet wat niet goed voor je is, ben jij je daar waarschijnlijk snel bewust van: achteraf voel je je niet lekker. Op dezelfde manier kun je bepalen of de bronnen waar je informatie vandaan haalt goed voor je zijn. Het is aan jou om Nee te zeggen tegen media die je energie en levenskracht aftappen. Je kunt eventueel media opzoeken die je op een positieve manier informeren en ondersteunen.
Detox je liefdesleven
Mjon van Oers geeft je de sleutels in handen om op vijf niveaus; mentaal, fysiek, emotioneel, spiritueel en energetisch te kunnen herstellen na een giftige relatie. Deze holistische aanpak zorgt voor meer bewustzijn, respectvollere relaties en brengt je zin in het leven weer terug.

Tags: detox je ziel, energieke vervuiling, media-pauze, mjon van oers, ruimte, rust, verbinding
Geplaatst: 15 januari 2021
Wat heb je als HSP nodig om te herstellen van burn-out?
Wat me opvalt in de verhalen van veel hooggevoelige personen is dat ze, als ze net burn-out thuis zitten, geen idee hebben van de hulp die ze nodig hebben. En dat ze ook niet weten waar ze moeten zoeken en ook niet altijd passende adviezen of hulp aangeboden kregen.
De huisarts schrijft vaak medicatie voor, maar als je hooggevoelig bent kan dat veel te heftig zijn. Plus dat het niet echt iets oplost. ‘Medicatie? Je wil niet als een zombie niets meer voelen’, zei een deelnemer aan mijn lezing laatst. ‘De psycholoog bood cognitieve therapie, maar toen ik net opgebrand thuis zat, was ik daar nog helemaal niet aan toe,’ vertelde een ander.
Burn-out kan gepaard gaan met heel diverse klachten
In tegenstelling tot wat veel psychologen en artsen schijnen te denken, is burn-out niet alleen maar psychisch of een kwestie van mindset. Nadat je zo lang roofbouw op jezelf hebt gepleegd, is de burn-out een fysieke ziekte geworden en je kunt een veelheid aan lichamelijke klachten hebben. Je herstel zou zich in eerste instantie daarop moeten richten.
Klaartje vertelde me: “Het begon met een klein griepje. Ik wilde opstaan maar mijn benen waren zo zwaar dat ik amper kon lopen. Ik was heel moe. In het begin wist ik niet dat het een burn-out was, ik was bang dat ik nooit meer kon lopen. Nu zie ik, mijn lichaam zei heel hard STOP! Stop met bewegen en maak een pas op de plaats. Er waren wel al kleine signalen, zoals steeds een koortslip, maar ik had nooit geleerd om die op te pikken.”
Bij Miram begon het met paniekaanvallen in de auto. “Toen zag ik dat er iets niet goed was. Zo kende ik mezelf niet, ik was nooit bang en was altijd heel zeker tijdens het autorijden. Ik kreeg slaapproblemen en een opgejaagd gevoel. Toen begonnen de angst- en paniekaanvallen ook ’s nachts, ik werd wakker met een benauwd gevoel. Na een tijdje kon ik helemaal niets meer, ik kon letterlijk de trap niet meer op. Ik ben drie maanden amper buiten geweest, kon niet naar de winkels. Schuifelen door het park, dat ging net.”
Herstellen op het fysieke, emotionele, mentale en spirituele niveau
Slapen, rusten, rustig bewegen, niet te veel willen en doen, (tijdelijk) andere voeding en supplementen, lichaamsgerichte behandelingen en dergelijke. Daarna kun je ook het emotionele niveau betrekken, omdat je een gevoel van falen kunt hebben en niet weten wat je nog waard bent. Dan kan een proces beginnen van het doorleven van allerlei gevoelens en emoties, die je misschien lang had weggestopt.
En dan kun je toekomen aan het mentale of cognitieve niveau; je gedachten en overtuigingen. Tenslotte kun je terugkijken en je afvragen hoe het zover heeft kunnen komen en wat de zin is van deze gedwongen periode van stilstaan, ik noem dat het spirituele niveau.
Burn-out is in essentie een uitnodiging om te voelen en op die manier trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen aan verwachtingen en eisen van anderen. Het gaat erom te leren leven in het nu, in plaats van steeds gericht te zijn op wat er nog moet in de toekomst. Want dat heeft nou net bijgedragen aan het proces van roofbouw. In een eerder artikel heb ik de zeven stappen beschreven die leiden tot herstel van burn-out.
Het burn-out patroon in kaart brengen
Het mentale of cognitieve niveau is overigens wel belangrijk, want je gedachten en overtuigingen zijn -meestal oude- conclusies die je ooit hebt getrokken en die jou nog steeds leiden. Negatieve aannames over wie je bent die maken dat je je op een bepaalde manier gedraagt.
Het is een essentieel onderdeel van de cirkel van uitputting, het patroon dat tot de burn-out heeft geleid. Onder de overtuigingen over jezelf zit vaak angst voor pijn die en die maakt weer dat je denkt ‘ik moet…’ en zo kun je in steeds in hetzelfde kringetje blijven ronddraaien en heel veel energie verliezen.
Overzicht van hulp op de verschillende niveaus
Welke hulp of begeleiding je kan helpen om te herstellen, zeker als je hooggevoelig bent, heb ik op een rijtje gezet. In onderstaand schema vind je een overzicht van het fysieke tot en met het spirituele niveau met mogelijke vormen van therapie of begeleiding. Ik hoop dat het jou, of iemand die je kent, helpt om in elke fase in je proces van herstel passende hulp of begeleiding te vinden.

De belofte van burn-out
In mijn boek De belofte van burn-out vind je informatie over de verschillende niveaus waarop je burn-out bent geraakt en hoe daarop weer te herstellen. De interviews met de vele hooggevoelige personen die ik heb gehouden laten zien welke klachten je zoal kunt hebben en bieden erkenning en herkenning. Ze vertellen ook wat hen heeft geholpen om weer te herstellen.

Lees ook deze artikelen:
Het belang van rust na een burn-out
Groeiproces na burn-out: een eenzame reis
Waarom je als hsp vatbaarder bent voor burn-out
Tags: burn-out, burn-outklachten, herstel van burn-out, herstellen, hooggevoelig
Geplaatst: 14 januari 2021
“Het voelt alsof mijn lichaam me in de steek laat…”
Huisarts Juriaan Galavazi is gespecialiseerd in holistische geneeskunde. De reguliere geneeskunde is en blijft de basis van zijn praktijk, maar hij biedt de mogelijkheid om breder naar klachten te kijken. Soms heb je bij een klacht een andere visie nodig waarbij je oude denkpatronen loslaat. In dit artikel lees je meer over hoe je lichaam je de weg wijst en welke kant je mag opgaan.
Is het waar dat je lichaam je in de steek laat?
Tweeënveertig jaar is ze, een sprankelende jonge vrouw, gediagnosticeerd met MS (mutiple sclerose, een zenuwaandoening waarbij geleidelijk lichaamsfuncties uitvallen). Is het waar, vraag ik. Is het waar dat je lichaam je daadwerkelijk in de steek laat? “Ja, zo voelt het wel”, zegt ze. “Mijn linker arm doet het niet meer zoals ik zou willen, mijn zicht aan één oog wordt steeds minder en ik ben heel erg moe”.
Dat begrijp ik, maar dat is geen antwoord op mijn vraag: is het waar dat je lichaam je in de steek laat? “Nee”, zegt ze. Ik vervolg: je lichaam is je meest trouwe bondgenoot. Ze is eindeloos loyaal. Ze is er vóór jou. Ze kijkt me aan: “Dat vind ik maar moeilijk te begrijpen”. Ben je bereid, vraag ik, het gaat hier om de bereidheid, je hoeft het nog niet eens te dóen, om buiten je eigen redelijkheid te gaan kijken. En iets aan te gaan wat volgens het hoofd geheel onlogisch lijkt. Ben je bereid om dat te doen? “Ja, dat ben ik…”
Lijf slimmer dan je hoofd
Stel dat je lijf slimmer is dan je hoofd. En dat daar waar je met je hoofd geen nee meer kunt zeggen, je lichaam het voor je gaat doen. Dat het tegen je zegt: Ho stop! Er klopt hier iets niet, je hebt bij te sturen! Met andere woorden, dat jouw lichaam aangeeft dat er iets in jouw leven mag veranderen op een manier die meer goed en kloppend is voor jou.
Wat zou het je dan eigenlijk willen vertellen? “Ja, dat heb ik eigenlijk al gedaan… Ik ben gestopt met het werk dat ik deed. Ik ben andere dingen gaan doen en maak meer keuzes voor mezelf…”. Wat merk je als je dat zegt? Sluit je ogen en kijk eens wat er voelbaar is, wat voel je in jouw lijf? “Dan merk ik dat er tranen komen…”.
Ik vraag haar de volgende zin hardop te herhalen: Iets in mij voelt zich heel verdrietig. Wat merk je dan? “Dan wordt het verdriet nog groter, waarom heb ik niet eerder deze beslissingen genomen…?”
De waarom-vraag
De waarom-vraag is hier niet van belang. Als het antwoord op de waarom-vraag zou zijn omdat je vader je vroeger toen je klein was, tien keer de lucht in heeft gegooid en negen keer heeft gevangen… dan kan je daar niets mee. De waarom-vraag brengt je direct naar je hoofd en je weet inmiddels dat je de oplossing daar niet gaat vinden.
Dus als je nu met heel je aandacht naar dit verdriet gaat. De keuze maakt om het met nieuwsgierigheid te onderzoeken. Zonder dat je met het verdriet samen hoeft te vallen. Maar dat je het ontmoet, precies zoals het nu aan jou getoond wordt, wat merk je dan? “Dan zie ik een soort zwarte koker voor me waar ik uit probeer te klimmen. Er zijn allemaal poppetjes om me heen. Die heel druk heen en weer rennen…”.
Wat doet het met je? “Het maakt me verschrikkelijk moe…”. Laat het maar waar zijn: Iets in mij voelt zich verschrikkelijk moe. Wat doet dat met je? “Dat voelt wel goed eigenlijk”. En hoe voelt goed? Hoe merk je aan jouw lijf, dat het goed is? “Ik voel meer rust, meer ruimte”. Waar voel je dat? “In mijn buik, mijn armen, overal eigenlijk”. Dit deel dat zich heel erg moe voelt, wat zou het je willen vertellen? “Dat ik beter voor mezelf mag zorgen, dat ik op de goede weg ben door te stoppen met mijn bedrijf…”.
Je leven inrichten die daadwerkelijk goed en kloppend is voor jou
Ik ga iets aan je voorleggen waarbij je in de weerstand zou kunnen gaan, zeg ik. Stel dat deze aandoening tot het inzicht heeft geleid dat je het resterende deel van je leven in mag richten op een manier die daadwerkelijk goed en kloppend is voor jou. En dus niet meer je leven te leiden op de gejaagde en stressvolle manier die je gewend bent… hoe zou dat voor je zijn? Ze huilt en lacht tegelijkertijd. “Ja, dan voel ik rust, ruimte, vrede…”. Stel dat jij deze rust, ruimte en vrede bent, wat merk je dan? “Dan word ik daar eigenlijk heel blij van…!” Ze kijkt me verbaasd en lachend aan.
De vraag is hier niet of het lichaam jou in de steek laat. De vraag is of jij je lichaam in de steek laat. Je lichaam blijft bij jou. Die gaat niet weg. Uiteindelijk zal jij het zijn die jouw lichaam verlaat. Tot die tijd is jouw lichaam er volledig vóór jou. Ook als dat pijnlijk, verdrietig, angstig of heel erg ongemakkelijk voelt. Jouw lichaam wijst je de weg welke kant je op mag gaan.
Van klacht naar kans
In ‘Van klacht naar kans’ geeft Juriaan Galavazi zijn nieuwe visie op klachten. Voor een betere behandeling heb je een andere visie nodig. Een visie waarbij je oude denkpatronen loslaat, je lijf leert voelen, contact maakt met je innerlijke drijfveren, en waarbij je ongemak en pijn leert dragen. Huisarts Juriaan Galavazi leert je hoe je dat doet, wat daarbij komt kijken en waarom dit je leven verandert.

Lees ook deze artikelen van Juriaan Galavazi:
Dokter Juriaan: je weerstand tegen je emoties onderdrukt je immuunsysteem
Je lijf als perfecte thermometer: ziek van verlangen
Dokter Juriaan: wat te doen wanneer je lijf ‘nee’ zegt?
Tags: emoties, Juriaan Galavazi, lichaam, pijn, verdriet
Geplaatst:
Wat gebeurt er als je doodgaat?
Vanuit het esoterisch christendom licht Hans Stolp, pastor, auteur en veelgevraagd spreker, een tipje van de sluier op wat we na de dood kunnen verwachten in zijn boek Wat gebeurt er als je doodgaat? In dit artikel deelt hij de eerste indrukken na de dood.
Fysieke lichaam zien
Wanneer de dood is ingetreden, ziet de gestorvene zijn fysieke lichaam voor het eerst van buitenaf en krijgt hij eindelijk een volledige indruk van zijn lichaam. Nooit eerder was dat mogelijk geweest. Hij had tot dan toe alleen maar een stukje van zichzelf of zichzelf in een spiegel of op een foto kunnen zien. Maar nooit had hij zichzelf vanaf een afstand kunnen waarnemen, zoals je kijkt naar andere mensen om je heen. En nu is dat voor het eerst mogelijk, een voor de gestorvene diep ingrijpende ervaring.
Terwijl hij van buitenaf neerkijkt op het fysieke lichaam dat steeds verder van hem wegglijdt, begint een overweldigend gevoel van vreugde hem te vervullen: hij ervaart op dat moment dat hij leeft, ook al is zijn lichaam hem ontvallen. Daardoor realiseert hij zich met een diepe verwondering dat de geest sterker is dan de materie. Anders gezegd: hij ervaart de overwinning van de geest op de materie. Daardoor komt de gestorvene tot het besef dat de materie kennelijk niet in staat is de geest gevangen te houden. Zo wordt de onbreekbare levenskracht van de geest heel concreet voelbaar voor hem – en dat maakt een diepe en onuitwisbare indruk op hem.
Verwondering
Daarmee is de eerste bewuste ervaring die de gestorvene opdoet nadat de dood is ingetreden, een gevoel van diepe eerbied en verwondering. Hij voelt, hoe hij – al kijkend naar zijn fysieke lichaam dat langzaam van hem wegglijdt – een en al blijdschap wordt. Het is een vreugdevolle ervaring die werkelijk met niets op aarde te vergelijken valt.
Het is een wonderlijke tegenstelling dat de eerste ervaring van de gestorvene hem een diepe vreugde schenkt, terwijl degenen die op aarde achterblijven en rond het dode lichaam van hun geliefde staan, nu juist vervuld zijn van een diep verdriet. Maar de gestorvene mag ervaren, hoe zijn nieuwe weg aan de overkant van de dood, een weg die hem door verschillende geestelijke werelden heen zal voeren, begint met een diepe, intense vreugde. Steeds weer zal hij, hoe ver hij ook komt op zijn weg, terugkijken naar dit moment en steeds weer zal hij de blijdschap ervaren, waarmee het nieuwe leven aan de overkant begint.
Overigens zal niet iedere gestorvene deze vreugde in zijn volle omvang ervaren: dat hangt af van de mate van bewustzijn waarmee de stervende de dood tegemoet treedt en van de mate waarin hij is voorbereid op (of openstaat voor) alles wat haar of hem te wachten staat. Hoe minder voorbereid en hoe minder openheid, hoe meer het bewustzijn is gedempt. Er zijn dan ook stervenden die zonder enig bewustzijn beginnen aan het leven na de dood en eerst na lange tijd (aards gesproken) tot bewustzijn komen, of, anders gezegd, wakker worden.
Wat gebeurt er als je dood gaat?
Wat gebeurt er als je doodgaat? De bijzondere liefdevolle manier waarop Hans Stolp schrijft over het stervensproces geeft naast troost ook verhelderende inzichten. Als iemand sterft, ziet hij zijn lichaam wegglijden. Anders dan de achterblijvenden denken, is dit een moment van diepe vreugde: de gestorvene ervaart nu dat de geest sterker is dan de materie en dat hij leeft, ook al is zijn lichaam hem ontvallen. Bij het sterven wordt hij bijgestaan door gestorven geliefden en engelen. De reis is stap voor stap beschreven.

Tags: bewustzijn, dood, lichaam, verwondering
Geplaatst: 12 januari 2021
Niksen kun je leren: ontdek hoe relaxed rust is
‘Minder opgejaagd leven’ staat bij velen boven aan het verlanglijstje. Maar hoe creëer je nu die zalige zen-momenten? Mirjam van der Vegt, auteur van De kracht van rust, deelt in dit artikel 4 manieren om te niksen. “Wees relaxed: het is nooit af!”
Gun jezelf een reis en begin met kleine stapjes vanuit verlangen.
Het begint met beleven
De aanwijzingen die ik je geef om meer rust in je agenda te creëren, hebben allemaal te maken met beleving. Want uit onderzoek blijkt dat wat je ook daadwerkelijk meemaakt, het best blijft hangen. Wijsgeer Confucius zei het ooit zo: ‘Tell me, I will forget. Show me, I will remember. Involve me, I will understand.’
4 manieren om te niksen
1. Moedig elkaar aan
Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Besef goed dat wanneer je wilt leren rusten, je dat het best samen kunt doen. Alleen samen leren we goed rusten. Je hebt aanmoedigingen van anderen nodig die tegen hetzelfde aanlopen. Geef elkaar toestemming om pas op de plaats te maken.
Ik herinner me een zakenpartner die mij inhuurde voor een evenement. Ik had een pittige tijd achter de rug en aan het begin van de dag nam ze me even apart: ‘Jij hebt toestemming om 80 procent van jezelf te geven… wees mild voor jezelf,’ sprak ze me toe. Dat raakte me diep. Ik voelde me daardoor zo op mijn gemak dat deze dag automatisch een topdag werd, ook qua prestatie. Want als je niet op de toppen van je kunnen hoeft te presteren, kun je starten met liefhebben. Daarvoor zijn we bedoeld.
2. Gun jezelf een reis
Heb jij ook een takenlijst die eigenlijk al gisteren af had moeten zijn? En loop je daardoor steeds achter de zaken aan? Er zijn nog wat mooie dingen die jij echt wil ondernemen. Maar als je eenmaal met je benen omhoogzit, ben je zo moe dat daar niet veel van terechtkomt.
Gun jezelf een reis en begin met kleine stapjes vanuit verlangen. Een reflectievraag per dag kan je daarbij helpen. Het antwoord kan namelijk je hele perspectief veranderen. Toen ik laatst nadacht over mijn meest waardevolle moment van de dag en ik dat beschreef, werd ik warm van binnen. Een organisatie bracht appels langs voor het goede doel. Absoluut niet rendabel, helemaal niet prestatiegericht, maar juist zij gaven kleur aan mijn dag. Als ik daar nu meer van zou willen, hoe geef ik dat dan ruimte in mijn agenda? Als ik op reis ben in mijn leven, wil ik meer oog hebben voor die kleine richtingaanwijzers die mijn pad omgooien. Dan ontdek je de mooiste vergezichten!
3. Geef je hersenen een reminder
Hoe vaak kijk jij per dag op je to-do lijst of denk je aan wat er nog moet gebeuren? Juist! We besteden vaak veel hersencapaciteit om onszelf te herinneren aan wat er allemaal nog opgelost moet worden. Zou het niet fijn zijn als jij je hersenen minstens zo vaak herinnert aan het feit dat je even een pauze mag nemen?
4. Durf onaf te zijn
Durf onaf te zijn. Het feit dat alles steeds maar ‘af’ moet, maakt ons slavendrijvers voor onszelf. Wees relaxed: het is nooit af! Zie het leven als een spel dat maar voortduurt. Van een spel wil je toch ook niet dat het ‘klaar’ is? Soms nemen we onszelf heel erg serieus als het gaat om onze to-do lijst. Als je dan toch zo serieus bezig bent, neem rusten dan ook wat serieuzer…
Geschreven door Mirjam van der Vegt
Boekentip van de redactie: De kracht van rust
Mirjam van der Vegt laat in 8 tegendraadse lessen zien wat rust nemen met ons lichaam en geest doet. Rust verhoogt de kwaliteit van ons werk en leven aanzienlijk. Van der Vegt laat met de inspirerende verhalen van o.a. rapper Typhoon, bergbeklimmer Katja Staartjes en bisschop Ancelimo zien dat je in goed gezelschap verkeert wanneer je even gas terugneemt.
Bestel nu jouw exemplaar in onze webshop Boekenwereld.com met gratis verzending.
Lees ook deze artikelen:
Rust is altijd aanwezig: gun jezelf om het te voelen
Aardingsoefening (voordat je dag begint) voor meer rust en ruimte in je hoofd (duur: 5 min)
Stilte vinden: meer rust en kalmte ervaren in een wereld vol lawaai
Tags: niksen, rust, rustmomenten
Geplaatst:
Volg de weg van jouw energie: wat zijn jouw energie-slurpers en energie-boosters?
Bruis je van energie? Dan kun je dit artikel overslaan… Ben je juist toe aan een boost? Dan komen de woorden van Romy Andrieu op het juiste moment! Ze stimuleert je om jouw energie-niveau te onderzoeken én te verhogen. “Het zijn vaak gedachten die ons moe maken.”
Find something you love and you will never have to work a day in your life.
Er knaagt iets…
Je hebt een baan. Van buiten lijkt het alsof er niets aan de hand is, maar van binnen knaagt er wat. De weekenden voelen te kort, zondagavond begint de stress al te borrelen en de keren dat jij je naar je werk moest slepen, zijn niet meer op twee handen te tellen. Herkenbaar? Voor mij wel. Ik kreeg een leuke baan meteen na mijn afstuderen. Toch klopte er iets niet. Ik dacht: ik mag niet klagen, want wie heeft er nu zo’n baan bij zo’n bedrijf? Nu weet ik wel beter: dit werk gaf me geen energie. Sterker nog: het kostte me veel energie.
Wat zijn jouw energie-slurpers?
Ga eens op onderzoek uit en houd de hele dag je energieniveau in de gaten. Wanneer zit je in een dip? Op welke momenten heb je behoefte aan koffie? Wanneer laat jij je afleiden? Ik zeg bewust ‘laat’ jij je afleiden, want dit is vaak een teken dat je iets aan het doen bent waar je géén energie van krijgt.
Dit zelfonderzoek begint met focussen op wat je niet wil. Vaak hebben we heel helder wat we niet wensen, maar is niet helemaal duidelijk wat dan wél. Kijken naar wat je niet wil, is dus een goed vertrekpunt op weg naar wat jij wel wil en wat jou energie geeft. Soms kan het heel simpel zijn: ga juist het tegenovergestelde doen en de energie-slurper is verdwenen! Wanneer dat niet zo makkelijk gaat, moet je iets dieper graven en andere stappen ondernemen.
Wat zijn jouw energie-boosters?
Maak nu een lijstje met wat jou energie geeft. Schrijf het op, zodat je deze energie-boosters later nog eens kunt bekijken. Kijk ook even naar wat jou mentaal energie geeft. Onze vermoeidheid zit namelijk vaak in onze gedachten: we praten onszelf moe. Bijvoorbeeld wanneer we een nacht slecht geslapen hebben. Ons lijf voelt prima en we kunnen dan ook goed functioneren. Het zijn de gedachten die ons moe maken! ‘Ik heb maar een paar uurtjes geslapen, dus ik moet wel moe zijn…’ En wat word je dan? Juist, moe.
Even terug naar het lijstje waar je wél energie van krijgt. Probeer nu uit te pluizen waar je precies energie van krijgt. Een voorbeeld: ik sport graag, om precies te zijn crossfit. Wat mij juist energie geeft, hoewel het fysiek belastend is?
- Sporten met een groep: allemaal hetzelfde doen op hetzelfde moment.
- De korte tijdsspanne.
- In korte tijd helemaal losgaan.
- Het community-gevoel.
Dit zijn allemaal dingen die mij energie geven, maar die niet per se afhankelijk zijn van een sport. Nu ik dit weet, kan ik kijken op welke andere gebieden ik deze elementen kan toepassen. Het community-gevoel kan ik ook ervaren wanneer ik een Zoom-feestje heb met vrienden die ik ken van een training persoonlijke ontwikkeling. Of ik kan even helemaal losgaan wanneer ik muziek opzet en dans. Het is anders, dat klopt. Maar zo creëer ik steeds nieuwe mogelijkheden om te kunnen genieten.
Selfcare voor elke dag
Een belangrijk aspect in dit verhaal is selfcare. Selfcare die je elke dag doet. Hoe ziet bijvoorbeeld je ochtendritueel eruit? Begin je al in bed te scrollen? Bam. Weg energie. Hoe ga je vervolgens de dag door? Voor welke voedingsmiddelen kies je? Ze hebben een groot effect op je energieniveau. Wanneer je voeding eet die voor jou niet geschikt is, keldert je energie, omdat je lijf te hard moet werken om het te verteren.
Krijg je genoeg beweging? Van stilzitten kun je futloos worden. De energie stroomt dan niet lekker door je lijf en stagneert. Je kunt je dan zwaarder gaan voelen. De makkelijkste manier om dit op te lossen is: bewegen. Doe een korte yogaserie, dans op je lievelingsnummer of ga een blokje om. Een paar keer de trap op en neer lopen, helpt ook al enorm. Gegarandeerd dat jij je lichter voelt.
Als laatste: hoe zit het met jouw slaap? Te weinig slapen kan ervoor zorgen dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Een fijne slaapplek en een goed waak- en slaapritme kunnen je helpen om je energie te verhogen.
Geschreven door Romy Andrieu
De gezonde weg uit het doolhof van vermoeidheid
Zoek je al tijden naar een oplossing voor je aanhoudende vermoeidheid? Dan biedt dit boek uitkomst! Anne Fleck legt uit waar je vermoeidheid vandaan kan komen én ze geeft handige tips hoe je weer meer energie kan krijgen.

Lees ook deze artikelen:
Boost je energieniveau en gezondheid met deze negen voedingsstoffen
De vijf soorten energieslurpers (en wat je tegen ze kunt doen)
Tags: energie, energie-boosters, energie-slurpers, selfcare
Geplaatst: 8 januari 2021
Vijf elementenleer over harmonie: accepteer de disbalans en je leven wordt evenwichtiger
We zijn massaal op zoek naar balans in ons drukke leven. Maar volgens Shiatsu-coach Jitske Dijkstra is dit ‘een zinloos streven’. “Het is een natuurlijk fenomeen dat we leven in disbalans.” Ze laat aan de hand van de vijf elementenleer zien hoe we toch rust kunnen bereiken: als we uitzoomen en naar het grotere geheel kijken.
Net zoals de afwisseling van de seizoenen elkaar in balans houden, zo houdt de afwisseling van alle gebeurtenissen jou en jouw leven in balans.
Natuurwet: ups en downs
Het streven en zoeken naar balans is verspilde energie. Je kunt er hooguit voor zorgen dat je de zwaarste kant van de weegschaal af en toe een beetje verlicht. Alle creatie in het leven ontstaat uit disbalans, uit frictie en contrast. Dat is een natuurwet. Vechten met natuurwetten is als water naar de zee dragen. Het leven zelf biedt een natuurlijke balans, die uit ups en downs bestaat.
Yin en yang
Het wordt mooi uitgebeeld door het yin-yangsymbool. In de witte vorm zie je een zwarte stip en in de zwarte vorm zie je een witte stip. Dit betekent dat niets in het leven alleen maar zwart of wit is en dat in de ene vorm ook altijd iets van het andere zit. Yin symboliseert het zwart van de nacht en yang symboliseert het licht van de dag. Op het toppunt van de dag wordt de nacht geboren en andersom. Samen zijn ze gedurende een etmaal in perfecte harmonie en balans met elkaar. Maar het is nooit tegelijkertijd nacht en dag. Deze twee verschijningsvormen wisselen elkaar af en zo is het in ons persoonlijke leven ook.
Een leven vol disbalans
In onze drukke maatschappij zijn we voortdurend blootgesteld aan stress, spanning, vermoeidheid. Je hebt je werk, je huis, je vrienden, je ouders, je kinderen, je persoonlijke beslommeringen en ervaringen, je sport en verenigingen die allemaal jouw aandacht vragen. En dan moet je ook nog ergens ontspannen en de ‘balans’ zien te vinden.
Vergeet het maar, balans op korte termijn bestaat niet. Balans zoals je hem nastreeft, is een utopie waar de wellness-industrie goud geld aan verdient: ’Zoek de balans en alles is oké.’ Maar niets is minder waar. Een dagje naar de sauna laat lichaam en geest zeker ontspannen, maar haalt je problemen niet weg. Je hebt nog steeds je drukke baan, je kinderen, je stress waar je naar terugkeert. Je kunt er hooguit wat beter en relaxter mee omgaan na een dagje rust. Maar de disbalans is er nog steeds.
Creatie ontstaat uit frictie
Volgens de vijf elementenleer, uit de Traditionele Chinese Geneeskunde, bestaat balans niet. Tenminste niet op de manier zoals we haar vaak zoeken en nastreven, omdat het een natuurlijk fenomeen is dat we leven in disbalans. Wanneer je dit natuurlijke fenomeen accepteert, zie je het grotere geheel.
Het dagelijks leven is vaak één grote weerspiegeling van disbalans. Je zit in het ‘ene’ en verlangt naar het ‘andere’. En als het ‘andere’ er is, verlang je weer naar het ‘ene’. Als het lang koud en nat is, verlang je naar droogte en warmte. Maar als het dan lange tijd droog en warm is, snak je naar afkoeling en regen.
Alle creatie en beweging in het leven ontstaan juist uit disbalans en frictie. Door de hefboomwerking ontstaat een natuurkracht die creatie-kracht heeft en beweging geeft. Wanneer er perfecte balans is, stoppen de beweging en creatie! En dat is waarschijnlijk niet wat je wilt…
Zinloos streven
‘Balans bestaat uit twee gedeelten die met elkaar in evenwicht zijn,’ aldus Wikipedia. Balans in deze definitie betekent dus dat werk en verplichtingen even zwaar wegen als ontspanning en vrije tijd. Dat je evenveel vreugde als verdriet ervaart, dat er net zoveel geld binnenkomt als uitgaat etc. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar in geen van de voorbeelden is er absolute balans, want dat bestaat niet. Het streven ernaar is dan ook volstrekt zinloos. Het is iets wat je nooit zult bereiken op korte termijn.
Als je druk bent met het opvoeden van kleine kinderen en daarnaast ook nog werkt, je sociale verplichtingen hebt, zorg voor ouders draagt, sport en vriendschappen wil bijhouden etc. dan is er simpelweg géén balans. Het is rennen en vliegen tot je er soms hijgend bij neervalt. Dat is wat het is. Je kunt hier en daar hulp vragen en besluiten minder dingen tegelijk te willen, zodat je wat meer rust en ontspanning hebt. Maar de basis bestaat simpelweg uit disbalans.
Natuurlijke balans: de seizoenen
Als je kunt accepteren wat er is, dan valt de weerstand weg. Maar de realiteit in je leven is vaak: wat je wel wilt, is er niet. En wat er wel is, wil je niet. Daar zit de echte disbalans. De balans ontstaat uit het contrast: als je ouder en wijzer bent geworden en je wilde haren hebt verloren, de kinderen de deur uit zijn en jij weer alle tijd voor jezelf hebt. Aan de hand van de natuurlijke groei en levenscyclus van de 5 elementen laat ik je graag de dualiteit van balans zien: er is altijd balans én er is nooit balans.
De natuurlijke balans is er altijd als je dit ‘meet’ over een gehele levensloop, groeicyclus of bepaalde periode. Zo is de natuur in evenwicht door dag en nacht, eb en vloed, lente en herfst, zomer en winter. Ze zijn er nooit tegelijkertijd, maar wisselen elkaar af en daarmee is de natuur in haar geheel in balans.
Voorjaar en zomer: streven en hard werken
Het voorjaar en de zomer weerspiegelen de actie, de groei, de ontwikkeling en het harde werken om iets te bereiken. Lange lichte, warme dagen transformeren de potentie (het zaad) tot bloei en vrucht. Deze periode is een tijd van opgaande energie die een toppunt bereikt en gepaard gaat met veel beweging en verbinding.
In een mensenleven symboliseren lente en zomer de eerste helft van je leven. De lente weerspiegelt je jonge jeugd, je groei en ontwikkeling en de zomer weerspiegelt de volwassenheid en bloei van je leven. De eerste helft van je leven werk je hard om kennis en materie te verzamelen, werk en een partner te vinden, een huis te bouwen, kinderen te krijgen en nalatenschap te creëren. Daarnaast maak je van alles mee op geestelijk vlak en leer je wijze lessen door dikwijls je neus te stoten.
Deze fase wordt gekenmerkt door verzameling, veel actie en weinig rust, precies zoals in de natuur in de lente. Die groeit ook onvermoeid door totdat de volwassen fase wordt bereikt: de bloei en de vrucht. Door het harde werken en alle verplichtingen ontbreekt vaak de tijd om te genieten. Hoe vaak hoor je grootouders niet zeggen: ‘Ik heb nu tijd om te genieten van mijn kleinkinderen. Dat had ik vroeger niet met mijn eigen kinderen.’ Als je het ritme van de natuur volgt en begrijpt, dan zie je waarom dit zo is en dat het heel natuurlijk is.
Herfst en winter: oogsten en genieten
Na de oogst volgt het contrast, de andere helft van de weegschaal: de herfst en de winter. We halen de vruchten van het land binnen, we zuiveren de grond en laten haar rusten. De winter is de tegenpool van de zomer en symboliseert de absolute rust en stilte. De energie is naar binnen gericht en laadt zich op. Het Vuur van de Zomer vindt haar perfecte balans in het Water van de Winter. De enorme kracht en drive van de lente vinden hun balans in het loslaten en berusten van de herfst.
In een mensenleven symboliseren de herfst en winter de tweede fase en het einde van je leven. Je bent geaard in jezelf, rustiger en stabieler. Er is meer tijd en rust omdat je kinderen zelfstandig zijn en jij met pensioen bent, of het in elk geval rustiger aan doet. Je ontdoet je van onnodige ballast (in lichaam en geest), niets ‘moet’ meer. Je gaat vaak wat kleiner wonen en doet afstand van materiële dingen.
Je hebt wijsheid van geest vergaard door al je levenservaringen en het harde werken hoeft niet meer. Je mag de oogst van het leven binnenhalen. Er is volop tijd om te rusten en te genieten, waardoor de balans ontstaat met het werken en streven in je jonge jaren. Je levensloop is daarmee in balans.
Het ene kan niet zonder het andere
Je hele leven is een aaneenschakeling van actie en rust, van vreugde en verdriet, van begin en einde, van jong en oud, van inspanning en ontspanning, van onbezonnenheid en wijsheid, van ploeteren en genieten, van leven en dood. Het is het een of het ander en in het ene zit het andere al opgesloten, zoals elke nacht de belofte van het ochtendgloren in zich heeft. Net zoals de afwisseling van de seizoenen en de afwisseling van dag en nacht elkaar in balans houden, zo houdt de afwisseling van alle gebeurtenissen jou en jouw leven in balans. Aanvaarden dat ‘balans’ geen balans heeft, geeft rust.
Geschreven door Jitske Dijkstra, klassiek Shiatsu therapeut, coach, Do-in docent en trainer.
Boekentip: De Tao van gezondheid
Wil jij leren hoe je verbanden en relaties kunt zien tussen je lichaam, ziel en psyche? Wil jij je ‘lichaam leren lezen’? Ga dan aan de slag met ‘De Tao van gezondheid’. Veel dingen krijgen een diepere zin en betekenis.

Lees verder over dit onderwerp:
Burn-out: verstoorde energiebalans tussen yin en yang gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Vastzittende energie en chronische ontstekingen gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Chinese Geneeskunde & de kracht van klaproos: omgaan met yang energie
Tags: acceptatie, disbalans, harmonie, herfst, lente, seizoenen, weerstand, winter, zomer
Geplaatst: 7 januari 2021
Hartcoherentie: bewust ademen als eerste hulp bij stress
Als iedereen dit artikel las, zag de wereld er vast veel blijer uit! Het gaat over de hartcoherentie-techniek die je snel laat kalmeren bij spanning en stress. Onmogelijk? Adem maar eens enkele minuten bewust in en uit, volgens een vast ritme. Voel hoe je ontspant.
Het is een wetenschappelijk onderbouwde methode om persoonlijke stress te verminderen.
Aandacht voor adem
Inademen, uitademen… We doen het zo’n 25.000 keer per dag, maar staan er zelden bij stil. Het gaat net zo spontaan en natuurlijk als onze hartslag. Omdat het een aangeboren vaardigheid van ons lichaam is, zoeken we zelden naar manieren om de kwaliteit van onze ademhaling te verbeteren. Wie actief mediteert of yoga beoefent, besteedt er wel aandacht aan. Maar weten we ook wat de meerwaarde is van bewust ademen?
Verbinding tussen hoofd en hart
Er zijn ontzettend veel technieken en therapeutische methoden om stress te verlagen en rust in je hoofd en lichaam te ervaren. De bekendste zijn meditatie en mindfulness. Beide technieken hebben een gemeenschappelijke factor: focus op de ademhaling.
We leren steeds meer over de wonderbaarlijke werking van onze ademhaling, en over hoe een minder goede ademhaling belastend kan zijn voor je lichaam. In deze tijd, waarin we te maken hebben met maatregelen die onze bewegingsvrijheid beperken, slaan angst en paniek vaker toe. Je kunt jezelf binnen enkele minuten in een meer serene staat van zijn brengen!
‘Je ademhaling heb je altijd bij de hand. Het is het enige van het autonoom zenuwstelsel waar je impact op hebt,’ zegt Joke Adins, stress-trainer.
Hartcoherentie
Als er een ‘quick fix’ zou bestaan om snel rust in je lichaam en hoofd te brengen, dan komt deze techniek het dichtst in de buurt: hartcoherentie. Het is een wetenschappelijk onderbouwde methode om persoonlijke stress te verminderen. Efficiënt, overal toepasbaar, en het enige wat je hoeft te doen is enkele minuten diep en bewust ademhalen!
Wat gebeurt er? Onderzoekers hebben ontdekt dat het hart meer signalen naar de hersenen stuurt dan omgekeerd. Als je bewust ademhaalt, heeft dit een positief effect op je hartritme en dat heeft weer een positief effect op je brein. Je creëert een regelmatig, coherent, harmonieus hartritme, wat leidt tot ontspanning. Je zult minder stress en meer innerlijke rust voelen. Als je deze ademhalingstechniek regelmatig toepast, zul je situaties die eerst spanning bij je opriepen nu heel anders ervaren.
Je bent veilig
Wanneer je in een situatie belandt die je verhoogde stress bezorgt, gaat het lichaam van nature bevriezen, vluchten of vechten. Het hormonale systeem staat paraat om alle signalen aan het lichaam te geven, zodat het de kansen op overleving vergroot. Hartcoherentie biedt een alternatief voor freeze, flight of fight – namelijk veiligheid! Je ademt jezelf letterlijk naar een veilige, meer ontspannen modus. Je hart zal harmonisch samenwerken met de rest van het lichaam; bloeddrukregeling, zuurstofvoorziening en hormoonwerking functioneren optimaal.
Wanneer het hart zich in de veilige modus bevindt, kan het via de zenuwbanen signalen doorsturen naar het brein, waardoor de angst gedempt wordt Op deze manier komen lichaam en brein weer in balans. Zoals schrijver Tchiki Davis het mooi verwoordt: ‘Slowing down and staying present can remind your body that it’s safe and that our fight or flight system can take a break.’
Voor jong en oud
Hartcoherentie is voor iedereen geschikt. Het zou zo heilzaam zijn als kinderen dit al in de schoolbanken zouden leren. Ze zijn best wel kwetsbaar als het op stress aankomt. Ze krijgen een overdaad aan prikkels over zich heen… En hun hormoonhuishouding is heel actief tijdens de puberjaren waardoor ze vaak instinctief op situaties reageren. Het zijn allemaal impulsen die in balans kunnen komen door deze super eenvoudige techniek. Maar ook als je volwassen bent, heeft deze techniek vele voordelen. Naarmate we ouder worden, verhoogt ons hartritme. Als we deze oefeningen dagelijks doen, dragen ze bij aan een gezond hartritme.
Aan de slag!
Als je met de hartcoherentie-techniek begint, is het aan te raden om de oefening hieronder driemaal per dag te doen. Een oefening van 3 minuten heeft maar liefst 6 uur effect op je lichaam! Het heeft vooral impact op de productie van het stresshormoon cortisol.
Wanneer je ’s ochtends in gedachten al bezig bent met de verschillende taken van de dag, die mogelijk veel energie van je vragen, zal je lichaam jou helpen door voldoende cortisol te produceren. Zo krijg je een energieboost die maakt dat je de taken aankunt. Mooi geregeld, maar wanneer het lichaam in een constante modus van paraatheid staat, gaat dit ten koste van onze immuniteit.
Er zijn diverse apps met hartcoherentie-oefeningen. De frequentie van inademen, vasthouden, uitademen en vasthouden varieert, afhankelijk van wat je met een bewuste ademhaling wilt bereiken. Bij deze oefening gaat het om rust en balans. Er wordt aangeraden 4 tellen in te ademen en 6 tellen uit te ademen. Vind je het tellen lastig? Geen probleem, in de video kun je de beweging van de cirkel volgen. Zorg dat je in een ontspannen houding zit, met een rechte rug. Klik hier om je moment van rust te beleven.
Blijven ademen
In Blijven ademen leer je via een vierstappenplan - de hartcoherentietraining - een eenvoudige techniek om op een gezonde manier met stress om te gaan. Blijven ademen is een praktisch, helder werkboek om stress de baas te blijven, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Dit boek wordt jouw personal coach!

Lees ook deze artikelen:
Dit is wat bewust ademhalen voor je fysieke gezondheid betekent
De Japanse kunst van het ademhalen: kalmeer je geest met Aiki
Wat zegt de manier waarop je ademhaalt over je karakter?
Tags: ademhalingsoefening, coronastress, hartcoherentie, herstel van burn-out, hyperventilatie, overprikkeling, stress, veerkracht, weerbaarheid










