Als je burn-out bent geraakt, ben je uitgeput op meerdere niveaus: fysiek, emotioneel en mentaal. Herstel van burn-out vindt plaats op dezelfde niveaus en min of meer in deze volgorde; eerst uitrusten, bijslapen, goed eten, bewegen, je emoties verwerken en je denkpatronen doorzien. Vergeet ook vooral niet het zielsniveau. Pas dan kun je echt en blijvend herstellen: door te onderzoeken hoe het zover heeft kunnen komen en door weer te leren voelen en genieten.
Wat is de boodschap van burn-out? Burn-out is in essentie een uitnodiging om te voelen en op die manier trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen aan verwachtingen en eisen van anderen. Het gaat erom te leren leven in het nu, in plaats van steeds gericht te zijn op wat er nog moet in de toekomst. Want dat heeft nou net bijgedragen aan het proces van roofbouw.
Door een burn-out weer leren voelen
Om een nieuwe burn-out te voorkomen, is het van groot belang om je bewust te zijn van wat je voelt in je lichaam. Hoe meer je met je aandacht bij jezelf kunt blijven, bij je eigen gevoel en behoefte, hoe minder energie je verliest in gezelschap. En hoe meer je kunt betekenen voor anderen.
Sta stil en luister naar wat er aan behoefte, aan impuls, in je opkomt en oefen om daarnaar te handelen. Wil je slapen? Dan ga je slapen. Heb je zin in een stukje wandelen? Dan ga je een stukje wandelen. Doe het zolang je er zin in hebt, en niet langer. Anders wordt het een moeten en dat kost energie.
Ga thuis een beetje rommelen, zoals tuinieren of een la opruimen. Laat je leiden door wat je in en rond het huis tegenkomt, het hoeft niet tot resultaat te leiden. Dat klinkt misschien niet erg efficiënt of verantwoord, maar voor het levensgevoel kan het heerlijk zijn en dat is belangrijk voor je herstel.
Herstel de energiebalans
Stilstaan bij wat er nu is, en daarbij niet gericht zijn op wat er straks nog moet, betekent ook kunnen ontspannen en genieten. En dat is precies wat je nodig hebt om de energiebalans te herstellen. Niet alleen in de periode dat je herstellende bent van burn-out, maar ook daarna.
Om die energiebalans te herstellen is het ook goed om je af te vragen waar je energie van krijgt. Bij welk activiteiten liggen je drijfveren en waar word je blij van? Welke idealen drijven jou? Wat wil je tot stand brengen en betekenen voor mensen? Het gaat erom dat je dingen doet die passen bij je intrinsieke motivatie. Zodat je ze lange tijd kunt volhouden.
Herstel van burn-out in 7 stappen
Herstellen van een burn-out vergt een stapsgewijze aanpak. Hoewel de volgorde logisch is, kunnen sommige stappen ook naast elkaar plaatsvinden.
- Eerst moet alle belasting gestaakt worden. Alle taken afgestoten. Dat vergt ook erkennen dat het zo niet verder kan.
- Je moet verbinding krijgen met je lichaam en daar naar leren luisteren. Met slapen, rusten, rommelen en (leren) ontspannen.
- Als het levensgevoel weer stroomt, kun je je energie weer gaan trainen. Met bewegen, fietsen, wandelen of zwemmen.
- Als je lichaam weer krachtig is en de energie weer stroomt, kun je je afvragen hoe je het zover hebt laten komen. Je gaat je patronen onderzoeken.
- Daarna, of gelijktijdig, kun je kijken naar je werkbelasting. Wat wil en kun je al weer op je nemen, en wat nog niet, privé en in werk. Wat wil je eigenlijk nog met je leven? Hoe vind je een nieuw en gezond evenwicht tussen inspanning en ontspanning, dat je lang kunt volhouden?
- En dan volgt de periode van re-integratie. De belasting wordt stapsgewijs verhoogd, meestal eerst op arbeidstherapeutische basis.
- Tenslotte ga je terugkijken op het proces en je afvragen wat het je heeft gebracht.
Voel en bereik je verlangens
Als het goed is, sta je nu anders in het leven. Je bent bewuster geworden van wat je voelt. Dan kun je ook weer aandacht hebben voor je verlangens. Goethe zegt: ‘Verlangens zijn voorgevoelens van wat we daadwerkelijk kunnen bereiken.’ We mogen dus verlangen, maar zonder het alles verterende vuur van begeerte, zonder te snel vooruit te willen.
Als je kunt voelen wat je werkelijk verlangt, kun je weer naar de toekomst kijken. Dan kan een nieuwe richting in je leven of werk zichtbaar worden. Onthoud bij je verdere levensreis de lessen van burn-out: sta regelmatig stil en voel of je nog op de goede weg bent. Vraag je steeds af: welke stap kan en wil ik nu zetten? Zo kom je zonder uitgeput te raken daar waar je wezen moet.
© Lusanne Hogeweg
De belofte van burn-out
Deze informatie komt uit het boek De belofte van burn-out, stappenplan voor werken met nieuwe energie. Het boek bevat praktische inspiratie en tips voor omgaan met hoogsensitiviteit. Je leert hoe je burn-out kunt omzetten in kracht en geluk, met veel praktijkvoorbeelden en tips.
Lees ook deze artikelen:
Het belang van rust na een burn-out
Groeiproces na burn-out: een eenzame reis
Waarom je als hsp vatbaarder bent voor burn-out
Lusanne Hogeweg schrijft over hooggevoeligheid, burn-out en je missie leven. Ze is auteur van de boeken "De belofte van burn-out' en 'Van voldoen naar voldoening'. Ze heeft een re-integratiebureau voor hoogsensitieve personen die na een burn-out werk zoeken waar ze weer energie van krijgen, zie vialusanne.nl.
