Inspiratieplatform voor spiritualiteit, gezondheid en bewustwording
Geplaatst: 30 november 2020
Je kwetsbaarheidsfactoren herkennen om je relaties in de toekomst te verbeteren
Ieder mens heeft zo zijn krachtige en minder krachtige kenmerken, eigenschappen en gewoonten. Sommige daarvan maken je extra kwetsbaar om in giftige relaties te belanden. Je kwetsbaarheden zorgden er natuurlijk niet voor dat jij verantwoordelijk bent voor het wangedrag van iemand anders, laat daar geen misverstanden over bestaan. De bedoeling van deze sleutel is vooral om ‘je kwetsbaarheidsfactoren’ te herkennen, zodat je je relaties in de toekomst kunt verbeteren.
Start met je pijn onderzoeken en kijk naar de lessen die eronder schuilgaan. Weet dat er in elke relatie iets over jezelf te ontdekken is. In dit artikel delen we twee van deze kwetsbaarheidsfactoren.
Kwetsbaarheidsfactor: co-afhankelijkheid (co-dependency)
Als blijkt dat het jouw patroon is om andere mensen overdreven te behagen, dan plaats je de behoeften van anderen boven die van jezelf. In het Engels wordt dit co-dependency genoemd. Je bent dan iemand die zijn uiterste best doet om te proberen steeds validatie te krijgen buiten jezelf. Onbewust zoek je erkenning van iemand die niet in staat is om waarde in iemand anders dan zichzelf te zien, zoals giftige, narcistische partners.
Patroon
Dit is niet iets wat je opzettelijk of volgens een plan doet. Deze ‘strategie’ is geboren uit noodzaak. Het is een manier die je je als kind hebt eigen gemaakt om problemen het hoofd te bieden en te overleven. Misschien heb je die rol al vroeg in je leven geleerd en was je gewend om als kind al je eigen behoeften opzij te zetten en vooral te zorgen voor je ouders, omdat dat de manier was waarop je liefde en aandacht kreeg.
Je zult dit patroon dan in relaties herhalen en vrijwel alles doen om de ander niet teleur te stellen, want dat geeft je ondraaglijke gevoelens, beelden en impulsen. De waarheid is echter dat je in elke hechte relatie de ander onvermijdelijk zult teleurstellen en zelf teleurgesteld zult worden.
Als jouw zorgen en bezorgdheid ervoor zorgen dat de ander destructieve gedragspatronen blijft herhalen, en als jouw hulp uiteindelijk in je eigen nadeel is, dan wordt helpen ongezond en verandert medeleven en liefde in wederzijdse afhankelijkheid.
Verwachtingen
Door giftige personen word je niet gerespecteerd als een persoon op zich, maar krijg je alleen respect omdat je in hun zelfzuchtige behoeften voorziet. Je gevoel van waarde wordt dan afgemeten aan het feit hoe goed je in staat bent om de behoeften van die ander te vervullen. Begrijp dat je niet kunt voorkomen dat je een giftig persoon zult teleurstellen. Je kunt namelijk nooit aan hun verwachtingen voldoen, hoe hard je het ook probeert. Dat heeft niets met jou te maken, maar met hun eeuwige ontevredenheid!
Keuzes voor jezelf maken
Gebruik je wijsheid om de liefde voor jezelf te voeden. Wees niet langer degene die zichzelf weggeeft. Word gemakkelijker in het teleurstellen van anderen, vooral als je daarmee je zelfrespect kunt bewaren.
Het punt is dat je, als je eenmaal begint met jezelf niet meer te verloochenen door trouw te blijven aan jezelf, jezelf ook met meer liefde kunt vullen. Je zult dan herkennen dat je door het gedrag waarbij je jezelf ‘weggeeft’ uiteindelijk zelf op de bodem van een lege put belandt en nog maar weinig energie overhoudt voor jezelf of anderen.
Het is een kwestie van mededogen voor jezelf om wat tijd te nemen en dit deel van je leven te verkennen. Je zult dan misschien zien hoe je er niet voor jezelf bent geweest door te proberen anderen niet teleur te stellen. Beantwoord de volgende vragen om te onderzoeken hoe jij tegenover het teleurstellen van anderen staat.
Vragen om aan jezelf te stellen
- Welke overtuigingen voel je opkomen bij het idee een ander teleur te moeten stellen?
- In welke mate heb jij de onbewuste overtuiging dat het jouw rol is om teleurstelling bij de ander te voorkomen, en hen te helpen en dingen voor hen op te lossen?
- En wat betekent het voor je als je niet helpt, maar teleurstelt?
- Word je in de steek gelaten als je de ander teleurstelt?
- Of word je het doelwit van woede en word je aangevallen?
- Word je beschaamd?
- Voel je je dan onveilig?
- Welke gevoelens zorgen ervoor dat je zowat alles zult doen om teleurstelling te voorkomen?
- Wat zijn de acties die je gewoonlijk onderneemt om te vermijden dat je iemand teleurstelt?
- Wat denk je dat de gevolgen zullen zijn als je niet in staat bent om ‘de ander gelukkig te maken’ of als je zijn of haar angst, leegte of pijn niet weg kunt nemen? Heb je het gevoel dat je moet doorgaan en koste wat kost moet proberen de ander zich beter te laten voelen, zelfs als dit schadelijk is voor je eigen integriteit?
Wat kun je doen?
Grote kans dat jij in relaties met co-afhankelijkheid ook de schuld voor alle problemen op je neemt. Om de wortel van dit patroon te achterhalen, is het nuttig om te erkennen dat dit patroon bestaat. Dat is een geweldige eerste stap. De tweede stap, die extreem moeilijk kan zijn als people pleaser, is jezelf niet meer de schuld te geven van andermans gevoelens.
Om te oefenen anderen teleur te durven te stellen, heb je het nodig om dagelijks bewuste keuzes voor jezelf te maken. Na verloop van tijd zul je dan verschillende manieren ontdekken die goed voor je werken en goede gewoonten vormen. Je krijgt dan meer levenskracht en op die manier behoud je ook een betere energie om goed voor jezelf en anderen te kunnen zorgen. Uiteindelijk kun je dan ook gezonde, respectvolle relaties aangaan.
Je kunt vandaag nog beginnen met authentieker te zijn en naar jezelf te luisteren. Je kunt misschien niet altijd voorkomen dat je anderen zult teleurstellen, maar je bent dan in elk geval trouw aan jezelf.
Kwetsbaarheidsfactor: veel empathie of hooggevoeligheid
Empathie vormt de kern van het menselijk bewustzijn en is een prachtige eigenschap. Het is het gezonde vermogen om je in de pijn van anderen te kunnen inleven. Wanneer je voldoende empathie hebt, vertoon je ook een natuurlijke begaafdheid om intuïtief dingen aan te voelen.
Empathie en hooggevoeligheid brengen je er ook toe om anderen te helpen of op te vrolijken wanneer ze down zijn, en daar gaat het soms mis. Je hebt soms gewoon te veel compassie en empathie voor de giftige mensen in je nabije omgeving.
Als je veel empathie hebt, heb je vaak de neiging om de fouten van anderen in relaties snel te vergeven. Dat is aan de ene kant een heel mooie eigenschap. Het nadeel is echter dat sluwe, giftige mensen op de empathie van hun partners azen en het dan als een primaire manipulatietactiek gebruiken.
Wat kun je doen?
Je hebt een geweldige persoonlijkheid als je veel empathie hebt of als je hooggevoelig bent. Het is dan ook niet de bedoeling dat je die mooie eigenschappen ‘wegdoet’. In plaats van je te concentreren op het verminderen van je empathie en je gevoeligheid (ik zou niet eens weten hoe je dat zou kunnen doen), kun je ervoor zorgen dat je je empathie beter afstemt. Het zal daarbij uiterst belangrijk voor je zijn om je te verdiepen in persoonlijkheidstypes die ongezond voor je zijn.
Detox je liefdesleven
Ben je benieuwd naar de andere kwetsbaarheidsfactoren en hoe je je liefdesleven kunt ontgiften? In Detox je liefdesleven laat Mjon van Oers zien hoe je op mentaal, fysiek, emotioneel, spiritueel en energetisch niveau kunt herstellen.
Lees ook deze artikelen:
Hoe herstel je het vertrouwen in de liefde?
Hoe kun je in deze tijd veilig blijven wanneer je met een giftige persoon te maken hebt?
5 tips om je zelfvertrouwen terug te krijgen na een giftige relatie
Geplaatst: 29 november 2020
Marianne Williamson: ‘Het verleden loslaten om ruimte te maken voor wonderen’
Vergeven is de sleutel tot innerlijke vrede, want het is een techniek die onze gedachten transformeert van angst naar liefde. Onze waarneming van andere mensen ontaardt vaak in een strijd tussen het verlangen van het ego om te oordelen en het verlangen van de Heilige Geest om mensen te accepteren zoals ze zijn. Het ego heeft altijd kritiek. Het spoort altijd de fouten op in onszelf en anderen. De Heilige Geest blijft altijd zien dat wij onschuldig zijn. Dat we soms van de liefde afdwalen, betekent niet dat we schuldig zijn, maar dat we gekwetst zijn.
Vergeven is ‘selectief herinneren’ – een bewuste beslissing om je aandacht op de liefde te richten en al het andere los te laten. Maar het ego is meedogenloos. Het komt met heel slimme en geniepige argumenten aanzetten om ons over te halen andere mensen uit onze harten te bannen.
Gelijk hebben of gelukkig zijn?
Het is makkelijk om mensen te vergeven die niets hebben gedaan om ons kwaad te maken, maar de mensen die ons kwaad maken, zijn onze belangrijkste leraren. Ze tonen ons de grenzen van ons vermogen tot vergeven.
De beslissing om onze wrok jegens andere mensen los te laten, is de beslissing om onszelf te zien zoals we werkelijk zijn, want als we om de een of andere reden niet kunnen zien dat andere mensen perfect zijn, kunnen we onze eigen perfectie ook niet zien.
Het kan heel moeilijk zijn de zienswijze los te laten dat iemand schuldig is als je ervan overtuigd bent dat iemand iets heeft gedaan wat absoluut niet door de beugel kan en in strijd is met al je normen en waarden. Een cursus in wonderen stelt ons de vraag:
‘Wil je liever gelijk hebben of gelukkig zijn?’
Oordelen
Als je over een broeder oordeelt, heb je ongelijk, zelfs als je gelijk hebt. Er zijn periodes in mijn leven geweest waarin ik het erg moeilijk had om mijn oordeel over iemand op te geven. Daar kwam ik vanbinnen tegen in opstand: ‘Ik heb gelijk, dat weet ik zeker.’ Ik dacht dat mijn oordeel laten varen betekende dat ik het gedrag van de ander goedkeurde. Ik dacht: iemand zal toch principieel moeten blijven. Als we blijven vergeven, verdwijnen alle normen en waarden! Met de vinger naar iemand wijzen, helpt hem niet om te veranderen. Als we iemand schuldig verklaren, maken we het hem alleen maar moeilijker om schuldgevoelens los te laten. Letterlijk of figuurlijk met de vinger naar iemand wijzen helpt ons niet om hun gedrag te corrigeren.
Als we iemand met mededogen en vergeving tegemoet treden, is de kans veel groter dat hij tot bezinning komt. Mensen gaan minder gauw in de verdediging en staan meer open voor correctie. Meestal weten we best wanneer we verkeerd bezig zijn en zouden we het anders aanpakken als we wisten hoe. Op zo’n moment is het beter om niet aan te vallen: we hebben behoefte aan hulp en niet aan strijd. Als we vergeven, scheppen we een nieuwe context, een context waarin het voor iemand gemakkelijker wordt om te veranderen.
De beslissing nemen om mensen te zien zoals ze nu zijn
Vergeven is de beslissing nemen om mensen te zien zoals ze nu zijn. Als we boos zijn op iemand, zijn we boos over iets wat ze gezegd of gedaan hebben vóór dat moment, maar iemands identiteit wordt niet bepaald door zijn uitspraken of daden. Relaties worden vernieuwd als we onze ideeën loslaten over het verleden van onze broeder. ‘Als we het verleden op het heden projecteren, scheppen we een toekomst die precies gelijk is aan het verleden.’ Als we het verleden loslaten, maken we plaats voor wonderen.
Terugkeer naar liefde
Oprah prees Terugkeer naar liefde van Marianne Williamson al in haar boekenclub. Durf jij je open te stellen voor de vreemde taal van Een cursus in wonderen waar Marianne Williamson over schrijft, waarin ‘God’ en ‘de Heilige Geest’ iets heel anders betekenen dan in de christelijke traditie? Laat je verrassen door deze spirituele klassieker en niets is meer wat het lijkt.
Tags: Marianne Williamson, oordelen, Vergeven
Geplaatst: 26 november 2020
Hoe je innerlijk leven verandert naar mate je ouder wordt
Onze relaties met onszelf en met elkaar veranderen naarmate we volwassen worden. Verandering zit ingebouwd in ons lichaam. Hormonen beïnvloeden onze verlangens. Al vermindert onze creativiteit, onze wijsheid groeit. Wat ons ooit dreef begint vaart te minderen, zodat we eraf kunnen springen om op ons gemak verder te lopen. We gaan de alomtegenwoordige schoonheid zien waar we altijd te zeer voor afgeleid waren om haar op te merken. We komen thuis in ons eigen dierbare lichaam, op een manier die we nooit hadden kunnen ervaren toen we nog volop in bloei stonden.
Wat belangrijk was doet er niet meer zoveel toe en nieuwe dingen worden onbelangrijk. Qua ontwikkeling zijn we zo gebouwd dat we deze dingen accepteren, al zijn we in cultureel opzicht geconditioneerd om ons ertegen te verzetten. Soms openbaren onze meest diepgaande spirituele ervaringen zich na de middelbare leeftijd.
Gangaji
Mijn vriendin Gangaji is een prachtig voorbeeld van de manier waarop ons innerlijk leven kan veranderen naarmate we ouder worden, waardoor het ons dichter in contact brengt met het ervaren van ons lichaam. Na een leven lang zoeken had deze moderne Amerikaanse spirituele meesteres op haar achtenveertigste een moment van bewustwording toen ze haar eigen leermeester ontmoette en al haar streven om dingen anders te laten zijn dan ze waren, verdween.
Ik legde Gangaji uit dat ze op dezelfde leeftijd was als Theresia van Avila, toen die wat ze haar ‘tweede bekering’ noemde had. Waarop ze zich spontaan realiseerde dat haar hart gesloten was geweest voor de waarheid over de liefde, die altijd bij haar was geweest in de persoon van Jezus, en dat ook altijd zou blijven. Voor zowel Gangaji als Theresia veranderde de directe verbinding met de eenvoudige waarheid van wat is alles. Tot dat moment hadden beide vrouwen enorm veel energie gestopt in hun pogingen om zich door de problemen van het mens-zijn heen te mediteren.
Op zoek naar een leermeester
‘Ik kan me herinneren dat ik als meisje van elf in Mississippi op de stoeprand zat en probeerde te bedenken hoe ik daar weg moest komen,’ vertelde Gangaji. Met ‘daar’ bedoelde ze alle belemmeringen die haar werden opgelegd door haar beperkte leven in het zuiden. De jonge Gangaji was geconditioneerd om te geloven dat de juiste man haar zou komen redden, dus ze had geleerd mannen te gebruiken als een manier om te vluchten. Seksueel genot leidde, net als een steeds diepere staat van meditatie, tot tijdelijke verlichting van haar menselijke lijden, maar pas toen ze de Indiase heilige man Papaji ontmoette, vond ze werkelijke rust.
Toen ontdekte ze dat ‘wat wij ervaren als in de weg staand, ook in de weg staat.’ Ze liet het los en ontspande zich. En vrede (en een goed gevoel voor humor en een grote dosis barmhartigheid) stroomde de ruimte binnen die ingenomen was door al die pogingen.
De rol van de cyclus in je spirituele ontwikkeling
Terwijl we hierover spraken, had Gangaji een goddelijke openbaring. Ze was elf toen ze begon aan haar zoektocht, datzelfde jaar had ze haar eerste menstruatie. Ze was 48 toen haar zoektocht eindigde met haar ontmoeting met Papaji, en dat was toevallig ook het begin van haar menopauze. Veel van haar ervaringen tijdens de middelbare leeftijd – zowel de seksuele als de spirituele – werden in elk geval deels gevormd door de biochemie, zoals bij de meeste vrouwen.
Toen de hormonen begonnen te stromen, werd de jonge Toni (door Papaji Gangaji genoemd, nadat hij haar leermeester werd) meegesleept in een dans van verlangen en discipline die de daaropvolgende vier decennia voortduurde. Deze ervaringen brachten haar tot grote hoogten van genot en diepe, dorre dalen. Toen haar fysieke werkelijkheid op middelbare leeftijd veranderde, was haar ziel in staat om op natuurlijke wijze toegang te krijgen tot de zoete kalmte waarnaar ze altijd door middel van spirituele oefeningen had gezocht. Gangaji lachte verrukt toen dit besef bij haar ontstond.
De fasen van het leven
We legden de verbinding tussen Gangaji’s ervaring van de hindoeïstische leer en de ‘fasen van het leven’. Het hindoeïsme, een van de meest inclusieve en aanvaardende spirituele geloofstradities, erkent dat het leven van de mens meestal een vast pad volgt. De ‘studentenfase’ begint met de puberteit. Dat is wanneer we ernaar hunkeren zoveel mogelijk te leren over het leven. Misschien zitten we aan de voeten van een leermeester en zuigen we alle kennis en wijsheid op die we opdoen. Wanneer we midden twintig zijn, geven de meesten van ons gehoor aan de oproep om een partner te zoeken. Deze fase wordt ook wel de ‘gezinsfase’ genoemd. We starten een gezin en verbinden ons met de gemeenschap waarin we leven. Het is een periode die gekenmerkt wordt door ‘moeten’.
Op middelbare leeftijd, traditioneel gemarkeerd door de geboorte van het eerste kleinkind, richten we onze aandacht weer op ons innerlijke leven. Dit is de ‘pensioenfase’. Misschien verlaten we ons comfortabele en veilige huis en vertrekken we voor een nieuwe zoektocht – heel anders dan het avontuur dat we zochten in onze jeugd – inmiddels volleerd door een leven lang lijden en zoetheid, fouten en doorbraken. Op hoge leeftijd keren we terug naar huis, niet langer gedreven door de behoefte om spirituele wijsheid te vergaren. In plaats daarvan stralen we wijsheid uit door gewoon te zijn. Zo’n verlichte oudere wordt een sannyasin genoemd.
Tijd voor een naar binnen gekeerd leven
Veel van de vrouwen die ik ken, zitten in de pensioenfase. Dat betekent niet dat ze de hele dag aan het golfen zijn of rondrijden in hun camper (hoewel spirituele ontwikkeling dergelijke activiteiten zeker niet uitsluit). Wel dat ze hun kinderen hebben grootgebracht, hun carrière hebben afgebouwd of anderszins hun belangstelling hebben verloren voor een naar buiten gericht leven.
Het vuur van het spirituele verlangen dat in hun jeugd ontstoken werd en kleiner werd naarmate ze verder tot rijping kwamen, vlamt nu weer op. Deze impuls is echter veranderd, heeft zich verdiept. Terwijl hun verlangen naar een directe spirituele ervaring groter is geworden, worden ze niet meer zo gedreven door het verlangen van persoonlijke verlichting (of zelfs het geloof daarin) als toen. Hun eigen bewustwording is nauw verbonden met de bevrijding van alles. Ze ervaren de rampspoed en ellende van de aarde in de cellen van hun eigen lichaam, en dragen de vruchten van hun spirituele inspanningen op aan de mensheid in zijn geheel, en aan de aarde. Ze zijn over de drempel gestapt van vrouw in de vruchtbare leeftijd naar wijze oude vrouw, en dit nieuwe landschap is verrassender dan ze ooit hadden kunnen denken.
Oefening: een schrijfopdracht
De opdracht is deze: ‘Mijn diepste verlangen is …’ Zet je reactie van alles wat naar aanleiding van dit thema opkomt in je hoofd en je hart op het papier (of het scherm). Sta jezelf toe verrast te worden – misschien zelfs geschokt – door wat er naar boven komt. Je verlangen zou verband kunnen houden met je seksuele begeerte of emotionele behoeften. Het zou kunnen gaan over hoe je jezelf tot uitdrukking wilt brengen, of het Goddelijke. Aarzel niet, laat jezelf zien.
Boekentip: Ongetemde wijsheid
Zou je meer kennis willen maken met verschillende vormen van spiritualiteit vanuit verschillende wijsheidsstromingen? In Ongetemde wijsheid laat Mirabai Starr je kennismaken met wijze vrouwen vanuit verschillende achtergronden en de manieren waarop zij zich verbinden met het Universum.
Tags: levensfases, Mirabai Starr, verlangen
Geplaatst: 23 november 2020
Hoe zorg je voor jezelf als voetenbaden en thee niet voldoende zijn? Rust in onrustige tijden
Hoe zorg je voor jezelf als voetenbaden, thee en self-care niet voldoende zijn? Welke spirituele voeding heb je nodig voor een hongerige ziel? Hoe kun je bevatten dat je je even niet veilig en comfortabel voelt?
Grenssituaties
Wanneer je op een kantelpunt in je leven staat, bijvoorbeeld na een groot verlies, wanneer het alles of niets is, kan het voelen alsof de grond onder je voeten wegzakt. Op zoek naar houvast zijn clichés niets meer waard en is ‘het komt allemaal wel goed’ iets wat je misschien wel zegt om mensen gerust te stellen, maar niet meer iets wat je gelooft. Het zijn momenten waarop je op een grens staat: het is net alsof iedereen op een groot feest is en tot diep in de nacht staat te dansen, en jij staat op de rand te kijken naar het donkere bos. In zulke grenssituaties ligt houvast juist niet bij vastigheid maar bij wat verandert. Daarom is het kijken naar de zee of een beekje heilzaam, maar ook het staren uit het raam van een rijdende trein.
Ga in de richting van de minste weerstand
‘Alles wat we ervaren is een spectrum van trillingen – licht, geluid, geur, tactiele gevoelens, emoties, alles. We leven te midden van een geweven tapijtwerk waarin al deze verschillende spectra van verscheidene soorten trillingen de schering en inslag zijn. Als je het een niet hebt, zou je het ander niet hebben, omdat de twee nodig zijn om het patroon te onthullen. We zijn patronen in een weefsysteem. We zouden hier niet zijn zonder het in elkaar grijpen van al deze verschillende spectra van dimensies. En wanneer een trilling het ene punt bereikt, vinden we dat het te veel is, en wanneer ze terugvalt naar het andere, vinden we dat het niet genoeg is.
Aan het ene eind is de trilling zo subtiel dat we in slaap zouden kunnen vallen, maar aan het andere eind hebben we misschien het gevoel dat dingen zouden kunnen barsten, waarbij iemand tijdens die ervaring van spanning in paniek zou kunnen raken, en we die persoon aanraden zich te ontspannen en het rustig aan
te doen. Maar vaak lukt dat niet. Dus zeg ik tegen iemand die zich niet kan ontspannen, dat hij in die spanning moet gaan. Ga in de richting van de minste weerstand – schreeuw, word gewelddadig vanbinnen, iets van dien aard. Hoe dan ook, het doet er niet toe welke kant je op gaat wanneer de boot des levens begint te schommelen, maar ik denk dat je beter mee zou kunnen schommelen dan ertegenin te gaan.‘ (Uit: Weg van het denken, Alan Watts)
Alan Watts noemt geen van deze toestanden ‘goed’ of ‘slecht’. Door niet te oordelen of iets rechtvaardig, eerlijk of juist is, laat hij zien dat er eigenlijk maar twee opties zijn. Zoek je weerstand of ga je met de stroom mee? En ja, dan gaat zelfs Alan Watts schreeuwen. Want één ding is duidelijk wanneer je wereld op zijn kop staat: je zekerheid is verdwenen en als je je vastklampt aan een zinkend schip, blijf je niet lang boven water.
De mogelijkheden zonder zekerheid
‘Zonder wat ik de ”wijsheid van niet-weten“ noem is het moeilijk de veilige haven van het bekende achter je te laten en je op de onmetelijke, onvoorspelbare zee van groei en verandering te wagen. Zekerheid brengt onze angstige ziel misschien rust, maar ze sluit de deur voor mogelijkheden. Wanneer het bekende het onbekende overschaduwt, verzaken we bovendien ons oneindige leven voor een onecht eindig bestaan.‘ (Uit: De wijsheid van het niet-weten, Estelle Frankel) We houden van wat we kennen, van bekenden, van thuiskomen, het horen van een liedje van vroeger, het proeven van lievelingseten. Maar Estelle Frankel laat zien dat er juist mogelijkheden zijn waar zekerheid ontbreekt. Maar hoe kun je op die onrust vertrouwen?
Onrust, angst en er niet van weglopen
‘Angst voor het onbekende heeft invloed op ons allemaal. Meditatie heeft twee voordelen: terwijl het ons helpt onze onmiddellijke angst te overwinnen, vergroot het tegelijkertijd ons gewaarzijn van de gedachtepatronen die angst veroorzaken. Tijdens meditatie word jij je ervan bewust hoe angst van invloed is op jou. Merk op hoe angst in je lichaam leeft en hoe hij trucs uithaalt met je geest, je ertoe aanzet rampen te voorzien die al dan niet ooit zouden kunnen plaatsvinden. Naarmate jij je bewust wordt van je angstige gedachtepatronen en de manier waarop angst in je lichaam leeft, kun je beginnen die patronen los te laten. Merk op hoe je lichaam gespannen raakt wanneer je angstige gedachten hebt. Door de aanwezigheid van angst in je lichaam op te merken, kun je die gaan loslaten en je lichaam terugbrengen naar een plek van rust en welbehagen.
Bewust worden van je angsten
Neem wanneer angst de kop opsteekt, waar hoe je geest probeert alle onbekende factoren om te buigen naar een mogelijke ramp. In plaats van je angstige gedachten te geloven, bestempel je ze eenvoudigweg als ‘angstige gedachten’. Terwijl je ze opmerkt en observeert, word je je bewust van je gedachten. Jouw gewaarzijn geeft je een zekere mate van vrijheid. In plaats van al je gedachten te geloven, kun je ervoor kiezen ze los te laten en je in plaats daarvan te ontspannen in alles wat onbekend is. Door ons bewust te zijn van onze angsten, hebben we de mogelijkheid ze te overwinnen en meer geduld te betrachten met het onbekende. Met aandacht zijn we beter toegerust om af te wachten en te zien hoe het leven zich in feite ontvouwt, in plaats van te proberen een toekomst te voorspellen die misschien wel of misschien nooit komt.‘ (Uit: De wijsheid van het niet-weten, Estelle Frankel)
Estelle Frankel vraagt ons om de onrust te laten zijn wat het is, en de angst te laten zijn wat het is. Soms voelt een onrustige ziel als een magneet voor ander ongeluk, maar durf je het te laten zijn wat het is? Durf je in het kantelmoment te wachten tot de kanteling komt? Ben je moedig genoeg om te accepteren dat jij aankunt wat gaat komen?
De wereld is een spiegel van onze ziel
‘Als je een poosje rustig gaat zitten, volledig ontspannen, en je gedachten de vrije loop laat, je denkgeest laat denken wat hij wil, zonder je ermee te bemoeien, zonder jouw inbreng en zonder de vrije gedachtestroom te belemmeren, ontdek je al snel dat geestelijke processen een eigen leven leiden. Ze brengen elkaar door associatie in je bewustzijn, en als je ze niet belemmert, merk je al gauw dat je de meest fantastische en vreselijke dingen denkt die je normaal gesproken buiten je bewustzijn houdt. Na verloop van tijd laat deze oefening je zien dat je in potentie ontelbare verschillende wezens in je hebt – het dier, de demon, de wellusteling, de dief, de moordenaar – waardoor je na een poosje kunt voelen dat geen enkel aspect van het menselijk leven je vreemd is: humani nihil a me alienum puto.
Helderheid
Onder normale omstandigheden mengt het bewustzijn zich voortdurend in de wateren van de geest, die donker en turbulent zijn en de diepten verbergen. Maar als je ze een tijdje de vrije hand geeft, bezinkt het slijk en doordat de helderheid dan toeneemt, zie je de fundamenten van het leven en wat er in de diepten huist. Mogelijk zie je ook andere dingen. ‘Twee mannen keken in een vijver. De ene man zei: “Ik zie een hoeveelheid slijk, een schoen en een oud blikje.” De andere man zei: “Die zie ik ook allemaal, maar ik zie ook de schitterende reflectie van de hemel.”’ Het onbewuste is geen geestelijke vuilstortplaats zoals sommige mensen denken. Het is eenvoudigweg de ongebonden natuur, demonisch en goddelijk, pijnlijk en plezierig, afstotelijk en vol schoonheid, wreed en medelevend, destructief en creatief.
Het is de bron van heldhaftigheid, liefde en inspiratie, maar ook van angst, haat en misdaad. Het lijkt er waarachtig op dat we een exacte kopie van de wereld om ons heen in ons mee dragen, want de wereld is een spiegel van onze ziel, en de ziel is een spiegel van de wereld. Dus als je het onbewuste leert voelen, begin je niet alleen jezelf te begrijpen maar ook anderen, en wanneer je naar de misdaden en stommiteiten van de mens kijkt, kun je vanuit een authentiek gevoel zeggen dat jij ze net zo goed had kunnen begaan.‘ (Uit: Gelukkiger dan je denkt, Alan Watts)
Rust in onrustige tijden is het zoeken naar woorden die niet oordelen, maar mogelijkheden scheppen zodat je na de intense periode vol nieuwe levenslessen de volgende stap mag zetten. Zo zul je de wereld blijven spiegelen en de wereld jou,
maar niets is je vreemd.
Ruimte om te helen
Hoe zou het zijn als je je toevluchtsoord kon zijn in moeilijke tijden? Ruimte om te helen van Matt Licata is als een liefdevolle en troostende omhelzing als je verdrietig bent. Wanneer je door een moeilijke tijd gaat, is het fijn als er een boek is dat je tot steun kan zijn. Ruimte om te helen is zo’n boek.
Tags: angst, gedachten, onrustig, rust, vertrouwen
Geplaatst: 22 november 2020
Een persoonlijke crisis maakt het vrouwelijk bewustzijn in jou wakker
Burn-out, echtscheiding, overlijden, ziekte, ontslag… Allemaal gebeurtenissen die een keerpunt in je leven kunnen zijn. Mieke Lannoey, schrijver van ‘Nooit meer de oude’, ontdekte dat deze wake-up call vaak tot dezelfde ervaringen leidt, zoals een grote interesse in persoonlijke groei. Misschien lees jij daarom wel dit artikel, dat ingaat op wat een persoonlijke crisis je brengt.
Voor veel mensen vormt hun persoonlijke crisis de aanleiding om de ware aard van zichzelf en het leven dieper te gaan onderzoeken.
Gemeenschappelijke kenmerken
In mijn eerste boek ‘Burn-out, het begin van verandering’ kun je lezen dat alles veranderde zodra ik mijn burn-out aanvaardde en het als een kans begon te zien, als een vriend op mijn pad. Door de jaren heen heb ik vele mensen ontmoet voor wie hun burn-out, net zoals bij mij, een belangrijk keerpunt is geweest in hun leven. Bij anderen was het geen burn-out maar een ongeval, echtscheiding, overlijden, ontslag, lichamelijke of psychische ziekte, of een andere intense gebeurtenis die hen wakker schudde. Hoewel de uiterlijke omstandigheden bij ieder van deze mensen verschillend zijn, zijn er onderliggend heel wat gemeenschappelijke kenmerken. Ik som ze hieronder op.
Interesse in spiritualiteit & persoonlijke groei
Tijdens mijn burn-out leek het of er een poortje naar een andere wereld werd opengezet. Het ene na het andere boek werd verslonden en er werden meerdere workshops, cursussen en opleidingen gevolgd. Ik had een honger naar weten en naar persoonlijke ontwikkeling, een honger die compleet nieuw was en nog steeds niet gestild is. Zodra ik deze zaken voor een tijdje loslaat, begint er iets in mij te knagen. Alsof mijn ziel om nieuw voedsel roept.
Voor heel wat mensen vormt hun persoonlijke crisis de aanleiding om de ware aard van zichzelf en het leven dieper te gaan onderzoeken. Gedreven door zingevingsvragen als ‘Wie ben ik?’ en ‘Wat doe ik hier eigenlijk?’. Ze beginnen met nieuwsgierigheid en oprechte interesse hun innerlijk landschap te verkennen.
Verbinding met de natuur
Net als vele anderen kan ik sinds mijn burn-out de natuur niet meer wegdenken uit mijn leven, omdat ze me telkens weer herinnert aan mijn eigen natuur. Mij in verbinding brengt met de wijsheid van mijn ziel en de bruisende wereld van Spirit, die levend en voelbaar is in zelfs de kleinste bloem. Door mijn hart te openen voor de natuur, open ik me voor het mysterie en het wonder van het leven en dus open ik mijn hart voor mezelf.
Als ‘hoofdmens’ heb ik de natuur hard nodig. Gelukkig heb ik een hond die me tot dagelijkse natuurtijd dwingt en een hobby (golfsurfen) waarin ik me helemaal kan overgeven aan de elementen. Vroeger was ik een echt zomermens, mijn hele leven was er rond geconcentreerd. Ik verwachtte bovendien ook dat het altijd zomer was in mezelf. Net zoals onze maatschappij verwacht dat we altijd aan staan en productief zijn. Sinds mijn burn-out ben ik de eigenschappen van elk seizoen gaan waarderen, zowel in de natuur als in mezelf.
Verdiepte relatie met lichaam & emoties
Voor mijn burn-out leefde ik volledig in mijn hoofd. Zelfs als ik iets voelde, voelde ik dat met mijn hoofd. Je moet er [ww] maar eens opletten hoeveel mensen zeggen ‘ik denk dat…’ wanneer ze het over hun gevoelens hebben. Ik stond totaal niet in contact met mijn lichaam en dus ook niet met mijn emoties.
Als ik terugblik, besef ik dat ik sinds mijn burn-out een indalingsweg heb bewandeld van hoofd, naar hart, naar buik en bekken. Een indalingsweg die vooral bestond uit ruimte maken, zowel op mentaal, emotioneel als op lichamelijk vlak. Door belemmerende overtuigingen aan het licht te brengen en te transformeren, gestagneerde emoties te doorvoelen en te laten stromen en traumatische stress en lichaamsspanningen tot op celniveau los te laten.
Dit proces van ruimte maken was bij tijd en wijle erg intens en confronterend. Maar dit proces was ook oh zo wonderbaarlijk, helend en bevrijdend. Het maakte mijn leven ontzettend veel lichter, speelser en weidser.
Toegenomen gevoeligheid & sterkere intuïtie
Veel ‘hoofdmensen’ blijken cognitieve problemen over te houden aan hun burn-out, zoals een slecht werkend geheugen en een onvermogen om te multitasken. Persoonlijk beschouw ik dit meer als een zegen dan als een vloek. Ik mag dan misschien minder kennis opslaan, mijn innerlijk weten en intuïtie werken bijna feilloos. En ik zet liever deze aan het roer van mijn leven dan een intern ingebouwde Google of Wikipedia.
Ook bij lotgenoten lijken de verminderde cognitieve vaardigheden te worden gecompenseerd door een sterker werkende intuïtie. Toeval? Als je het mij vraagt niet. Want om je intuïtie te kunnen horen, dien je in het Nu aanwezig te zijn en hoe minder er in je hoofd zit, hoe gemakkelijker dat lukt.
Daarnaast komen veel mensen er tijdens of na hun burn-out achter dat ze hooggevoelig zijn. Om eerlijk te zijn vind ik dit logisch. Een toenemend bewustzijn gaat nu eenmaal gepaard met een toenemende gevoeligheid. Je beseft immers dat je deel uitmaakt van het geheel, dat je met alles verbonden bent. Hierdoor word je gemakkelijker geraakt door het leed van anderen, dieren en de natuur. Krijgen waarden als rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid, duurzaamheid en verbondenheid een meer prominente plaats, wat aanzet tot actie en positieve verandering. Te beginnen in je dagelijks leven. Er is een sterk verlangen om bij te dragen aan een betere wereld.
(Her)ontdekken van talenten & behoefte aan zelfexpressie
Het was tijdens mijn burn-out dat ik opnieuw begon te schrijven, iets wat ik sinds mijn kindertijd niet meer had gedaan. Wel meer mensen lijken hun kinderdromen onder het stof vandaan te halen tijdens een persoonlijke crisis. Je weet wel, de passies en activiteiten die je ergens onderweg naar het volwassen leven losgelaten hebt, omdat je daar ‘nooit de kost mee zou kunnen verdienen in het echte leven’ en ze daarom je tijd niet langer waard waren.
Daarnaast lijken er onder het transformatiepuin vaak nieuwe talenten en gaven te worden aangetroffen. Wat kenmerkend is voor zowel de talenten en interesses die herontdekt worden, als voor de gaven die plots naar boven lijken te komen (maar waarvan het potentieel eigenlijk altijd al aanwezig was), is dat de persoon het op een bepaald moment niet níet kan doen. To do or die, zo voelt het. Het is een bron van levensenergie geworden.
Niet zelden wordt er na de persoonlijke crisis dan ook voor een ander carrièrepad gekozen of wordt er aan een studie begonnen. Anderen verhuizen naar een nieuwe omgeving of richten een ruimte voor zichzelf in, waar hun ware natuur kan floreren en de groei van hun creatieve zelf gestimuleerd wordt.
Vrouwelijk bewustzijn ontluikt
Hoe komt het dat zoveel mensen, ongeacht hun persoonlijkheid of omstandigheden, eenzelfde soort ervaring delen? Wat ligt er aan de basis van deze shift? Het antwoord werd me tijdens het schrijfproces van mijn boek ‘Nooit meer de oude’ plots heel duidelijk: het vrouwelijk bewustzijn, zo lang onderdrukt, ontkend en genegeerd, begint eindelijk open te breken! Zoals de wortels van een boom het asfalt openbreken, zo is het vrouwelijk bewustzijn momenteel aan het ontluiken in onze maatschappij. Door ons wakker te schudden, individu na individu.
In mijn ogen zijn burn-outs en andere tijdgebonden ziektes, waardoor meer en meer mensen thuis komen te zitten, dan ook een waar geschenk voor onze maatschappij. Vrouwelijke intelligentie kan zich namelijk pas beginnen te ontwikkelen als je weg bent uit een mannelijk georiënteerd systeem.
Kijk voor meer informatie op: Miekelannoey.nl
Nooit meer de oude
Ben je benieuwd hoe je je leven na burn-out op een hele andere manier kunt bekijken? In Nooit meer de oude schrijft Mieke Lannoey over de boodschap van burn-out in onze hectische maatschappij en kom je tot de ontdekking dat je niet eens meer de oude zou willen zijn.
Lees ook deze artikelen van Mieke:
Waarom je na burn-out vaak niet meer terug kunt naar je oude werk
Nooit meer de oude: burn-out en de verbinding met emotionele stress
Je burn-out aanvaarden, hoe doe je dat?
Tags: burn-out, Mieke Lannoey, persoonlijke crisis, vrouwelijk bewustzijn
Geplaatst: 20 november 2020
Kurkuma: een specerij als medicijn
Al duizenden jaren wordt kurkuma, ook wel geelwortel of koenjit genoemd, gebruikt als medicijn in de Ayurveda en oude Chinese geneeskunde. Tegenwoordig doet het AMC zelfs onderzoek met kurkuma. “Laat voeding je medicijn zijn” geldt zeker voor kurkuma. Hoe gebruik je het op de beste manier?
Wat is kurkuma?
Kurkuma (curcuma longa) is de wortel van een plant die behoort tot de familie van de gember. Kurkuma is bij ons minder bekend dan gember, maar misschien nog wel veel geneeskrachtiger! Waarschijnlijk heb je kurkuma al wel eens geproefd, want het is altijd onderdeel van kerrie: de oranje/gele kleur van kerrie komt van kurkuma. Kurkuma wordt dan ook gebruikt als krachtige kleurstof. E-100 is kurkuma; niet alle E-nummers zijn dus schadelijk.
Curcumine is de werkzame stof
De belangrijkste werkzame, helende, stof in kurkuma is curcumine. Dit is het stofje dat ontstekingsremmend werkt, een sterke antioxidant is, antibacterieel is en giftig lijkt te zijn voor tumorcellen. Er zijn duizenden onderzoeken gedaan naar curcumine en de helende werking ervan op ons lichaam (inclusief onze hersenen) lijkt eindeloos. Inmiddels zijn er al meer dan 600 preventieve en therapeutische toepassingen beschreven in allerlei onderzoeken. In deze onderzoeken wordt niet het (keuken)kruid gebruikt zoals wij het kennen. Slechts een zeer gering deel van kurkuma bestaat uit curcumine en kurkuma zullen we niet in grote hoeveelheden eten. Voor de echt genezende werking worden krachtige supplementen ingezet. Wat niet wil zeggen dat het kruid niet werkzaam is als we het regelmatig in onze gerechten verwerken.
Kurkuma als medicijn
Ik kwam onderstaand plaatje tegen dat nog niet eens alle ziektes en kwalen opnoemt waar kurkuma mogelijk een positief effect op zou kunnen hebben: De belangrijkste eigenschap is waarschijnlijk dat het een krachtige ontstekingsremmer is. Chronische, verborgen ontstekingen liggen aan de basis van bijna alle chronische ziektes zoals hierboven genoemd worden. Om er een paar wat nader toe te lichten:
Kurkuma en kanker
In het AMC vindt onderzoek plaats naar de helende werking van curcumine bij kanker. Op de site van het Nederlands Fonds tegen Kanker (NFtK) valt te lezen: “Curcumine remt alle kenmerken van kanker zonder daarbij gezond weefsels aan te tasten en is daarmee een zeer bijzondere stof voor de behandeling van kanker.” En ook “Inmiddels is in meer dan 1000 wetenschappelijke studies aangetoond dat het tegen kanker werkt.” Professor doctor Caspar van Eijk, deskundige op het gebied van alvleesklierkanker, deed begin dit jaar in de Telegraaf de uitspraak dat chemotherapie nauwelijks effect heeft op alvleesklierkanker maar kurkuma wel. Hij adviseert zijn patiënten om dagelijks geelwortel in het eten te verwerken. Meer over dit interview kan je hier lezen.
Kurkuma en (pre-)diabetes
In het vakblad Diabetes Care verscheen een publicatie van een onderzoek rondom het gebruik van curcumine-extract bij pre-diabetes. De ene helft van de groep (237 deelnemers) kreeg dagelijks enkele capules met curcumine, de tweede helft kreeg een placebo. Na negen maanden had niemand in de curcumine-groep diabetes, terwijl in de placebogroep 19 personen (16%) wel diabetes hadden ontwikkeld. De curcumine-groep had onder andere betere bloedglucosespiegels, minder insulineresistentie, gezondere alvleeskliercellen die insuline moeten produceren en bovendien waren de deelnemers gemiddeld 6 kilo afgevallen. Allemaal resultaten waar de meeste mensen mét diabetes ook erg blij mee zouden zijn.
Alzheimer; diabetes 3?
Alzheimer wordt tegenwoordig ook wel diabetes 3 genoemd. Als je diabetes ziet als het gevolg van chronische ontstekingen in het lichaam, wat steeds duidelijker lijkt te worden, dan is Alzheimer het uiteindelijke gevolg van deze chronische ontstekingen op de hersenen. Verminder de chronische ontstekingen in je lichaam en je hersenen blijven ook gezond; ze zijn per slot van rekening ook een deel van je lichaam. Geen wonder dus dat alles wat werkt tegen diabetes, ook goed is tegen Alzheimer. Een tweede verklaring voor de preventieve werking van kurkuma bij Alzheimer is dat curcumine zich bindt met giftige, zware metalen zoals cyanide, cadmium en lood in het lichaam, waardoor het lichaam ze kan uitscheiden, zodat ze geen schade in de hersenen kunnen aanbrengen.
Overige aandoeningen
Omdat kurkuma ook werkt als een natuurlijke pijnstiller kan het goed worden ingezet bij artritis en reuma, ziektes waarvan steeds duidelijker wordt dat ze ook het gevolg zijn van ontstekingen in het lichaam. Uit onderzoek bij ouderen bleek dat curcumine-supplementen een snelle verbetering lieten zien van het concentratievermogen en werkgeheugen. Net als gember werkt kurkuma heel goed bij spijsverteringsproblemen en beschermt het de gezondheid van je lever. Kurkuma wordt ook ingezet bij huidproblemen zoals psoriasis en blijkt effectief te zijn bij de behandeling van ernstige depressies; het heeft namelijk een stimulerend effect op je feelgood hormonen, serotonine en dopamine. Enfin, zo kan ik nog wel even doorgaan, de lijst is eindeloos lang. Maar hoe gebruik je het nou gewoon in je keuken? (Zou je het in geconcentreerde vorm willen gebruiken, overleg dan altijd met een deskundige.)
In de keuken
Je kunt het kopen als worteltje, net als gember, of als poeder. Het smaakt licht peperig en wat bitter. Curcumine is slecht opneembaar voor het lichaam, daarom wordt aanbevolen om het altijd samen met vers gemalen zwarte peper en wat olie te gebruiken. Dit verbetert de opname aanzienlijk. Roer bijvoorbeeld wat peper en kurkumapoeder door een goede olijfolie, voeg wat sinaasappelsap toe en je hebt een heerlijke dressing. Overal waar je kerrie in gebruikt kan je extra kurkuma toevoegen, want de hoeveelheid kurkuma in kerrie is vaak beperkt. Denk hierbij vooral ook aan een omelet of eiersalade. Pompoen en kurkuma gaan prima samen. Bloemkool met kurkuma vind ik een fantastische combinatie, mede omdat dat flauwe beige van de bloemkool er een prachtig gele kleur van krijgt. Hierbij mijn favoriete curry recept met zoete aardappel en bloemkool.
Boekentip: Wil je meer handige tips voor je gezondheid?
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden.
Meer lezen? Bestel nu Eet meer energie bij onze webshop Boekenwereld.com met gratis verzending.
*Gebruik je medicijnen? Raadpleeg dan bij een arts voor het gebruik van Kurkuma.
Tags: energie, Gember, gezondheid, Kurkuma
Geplaatst: 19 november 2020
Albert Villoldo: ontdek wat deze groenten en zaden voor je lichaam kunnen betekenen
In zijn boek Mind Body Spirit, beschrijft Alberto Villoldo hoe je zelfs binnen een week een gezonder lichaam kunt opbouwen waarmee je langer leeft. Hij noemt daarbij energietechnieken om je lichaam te helen, maar ook hele simpele aanpassingen aan je voedingspatroon, die enorm effect kunnen hebben op hoe je je voelt. Een belangrijke teamplayer is het Nrf2-eiwit.
Nrf2-eiwit
Vanwege hun epigenetische instructies voor het DNA worden sommige planten als superfoods beschouwd. Kruisbloemige groenten behoren tot de allerbeste superfoods. Het zijn koolsoorten als broccoli, bloemkool, sluitkool (o.a. groene en witte kool) en boerenkool. (‘Kruisbloemig’ verwijst niet naar een eigenschap van de groente, maar naar de bloemblaadjes, die in een kruisvorm gerangschikt staan.)
Deze groenten bevatten veel vezelstoffen, antioxidanten en fytonutriënten (plantaardige stoffen met medicinale eigenschappen). Daarmee activeren ze een bijzonder eiwit in ons lichaam, namelijk het Nrf2-eiwit. Het is een krachtig werkend eiwit. Bovendien schakelen ze de lang-leven-genen in (de SIRT-1). Het eiwit beschermt onze organen en weefsels, van ziektes waaronder kanker, hart- en vaatziekten, dementie en auto-immuunziekten. Ze kunnen genen die gezondheid creëren inschakelen en genen die ziekte veroorzaken uitschakelen.
In de zogenaamde ‘blauwe zones’ vormen kruisbloemige groenten, tomaten en allerlei noten en zaden het hoofdvoedsel. Blauwe zones zijn gebieden in de wereld waar de bewoners ongebruikelijk lang leven en opmerkelijk gezond zijn. Dit zijn onder meer Okinawa (Japan), Sardinië (Italië), Nicoya (Costa Rica), Ikaria (Griekenland) en Loma Linda (Californië).
De werking van Nrf2-eiwitten
Om het Nrf2-eiwit aan het werk te krijgen, moet eerst zijn membraan (een celmembraan houdt de moleculen die cel nodig heeft, bij elkaar) losgemaakt worden. Dat kan door stress, maar ook door planten als knoflook, broccoli, bloemkool, boerenkool, geelwortel (kurkuma) en andere superfoods.
Als het eiwit – los van zijn ‘jasje’ – in je cellen zit, maakt het antioxidanten, ontgifters en ontstekingsremmers wakker. Bovendien worden de lang-leven-genen ingeschakeld (hoera!). Als de taak van de Nrf2-eiwitten erop zit, gaan ze weer terug naar het celmembraam en daar blijven ze jou ten dienst.
Blijf ik altijd gezond als ik elke dag broccoli of kurkuma eet?
Gelukkig kunnen wij tegenwoordig de beste Nrf2-activators vinden in de natuurvoedingswinkel om de hoek. Je moet echter wel weten hoe je die krachtige plantaardige medicijnen moeten benutten. Je kunt nog zoveel bloemkool, boerenkool of broccoli eten, je kunt de in de bloemhoofdjes aanwezige Nrf2-activator sulforafaan, niet langer dan een week gebruiken zonder de systemen die je wilt inschakelen te overbelasten.
Ook kun je iedere dag een curry bereiden met geelwortel en de voordelen voor je gezondheid daarvan ervaren – mensen in India, waar veel kerrie wordt gebruikt, lopen slechts 15 procent van het risico op alzheimer dat Amerikanen lopen – maar je kunt curcumine, het actieve ingrediënt van geelwortel, hooguit een week lang innemen. Daarna moet je het lichaam rust geven.
Om het eenvoudig te houden, kun je als je wilt de hele plant eten. Het extract van de plant, het actieve ingrediënt, heeft echter een dosis-afhankelijk effect. Dat betekent dat je baat hebt bij een klein beetje en dat een grote hoeveelheid de heilzame effecten vermindert.
Lijst van wonder-eten
Hieronder staan enkele van de krachtigste plantaardige activators van Nrf2 en regulators van het verouderingsproces op een rijtje:
- Broccoli is onder andere rijk aan calcium, selenium en zink. Broccoli bevat veel sulforafaan, een krachtige Nrf2-activator. Sulforafaan stimuleert de lang-leven-genen in de cellen.
- Spruitjes zijn rijk aan foliumzuur en vitamine A en C. Als ze niet helemaal gaar zijn, hebben ze een heel bittere smaak, waardoor ze de minst gewaardeerde kruisbloemige groente zijn. Gegrild of gebakken zijn ze echter heel smakelijk.
- Boerenkool: vol vezel- en voedingsstoffen, een uitstekende bron van vitamine C en K, calcium en magnesium.
- Kurkuma: ontgift de hersenen, is een krachtige antioxidant en ontstekingsremmer, en gaat schimmels en microben tegen. Voor een optimale werking moet kurkuma meegekookt worden.
- Kokos-, walnoot-, amandel- en lijnzaadolie zijn net als extra vierge-olijfolie geconcentreerde bronnen van omega-3- vetzuren en hebben talloze voordelen voor de gezondheid, van verlaging van het cholesterolniveau tot verlichting van depressies.
- Avocado’s: rijk aan vezels en mono-onverzadigde vetzuren (zoals oleïnezuur), die de opname van voedingsstoffen in de darmen verbeteren. Avocado’s zijn een uitstekende bron van luteïne, een carotenoïde die maculadegeneratie tegengaat, en van foliumzuur, een vitamine B die hartaanvallen en beroerten voorkomt.
Extra tips
Noten en zaden zijn een uitstekende bron van gezonde, plantaardige olie. Voor een optimaal resultaat kies je ongeroosterde, biologische noten en zaden:
- Amandelen zijn vezelrijk.
- Paranoten bevatten selenium (een kankerremmer). Twee paranoten bevatten alle selenium die je op één dag nodig hebt.
- Cashewnoten zijn rijk aan ijzer, zink en magnesium, en stimuleren de hersenen.
- Pecannoten helpen plaque in de aderen tegengaan.
- Macadamianoten bevatten de meeste mono-onverzadigde vetzuren (het goede vet) van alle noten.
Zaden
- Hennepzaad, dat tien essentiële aminozuren bevat, is een uitstekende eiwitbron en bevat omega-3- en omega-6-vetzuren in een ideale verhouding.
- Sesamzaad bevat veel calcium en andere mineralen.
- Zonnebloempitten zijn goed voor de spijsvertering.
- Pompoenpitten bevatten cholesterolverlagende lignanen (fyto-oestrogenen), die de spijsvertering ondersteunen en het transport van voedsel van de maag naar de dunne darm reguleren.
Tot slot nog een tip van Villoldo: vermijd groenten en fruit uit blik. Vaak zijn er chemische voedingsstoffen aan toegevoegd om het langer houdbaar te houden. Bovendien zijn de vitaminen en voedzame stoffen er vaak al uit weg tegen de tijd dat we het opeten. Naast verse biologische groenten en zelf geoogste groenten, is ingevroren biologisch voedsel zeer voedzaam.
Mind body spirit
Alberto Villoldo neemt je in Mind Body Spirit stap voor stap mee op weg naar een optimale gezondheid. Met het zevendaagse Mind Body Spirit-programma kun je thuis aan het werk en voel je je binnen een paar dagen al beter dan ooit. En niet lang daarna is je hele lichaam als nieuw: het heelt sneller en voelt je vitaler.
Tags: eiwit, groente, kruisbloemige groente, verouderingsproces
Geplaatst: 17 november 2020
Lichaam & zelfliefde: wat vertelt de buitenwereld over jouw binnenwereld?
Carola van Bemmelen, eetgedrag-expert en bestsellerauteur van onder meer ‘De gelukkige eter’, kijkt zowel naar de buiten- als de binnenkant. ‘Vaak komen mensen bij me die willen afvallen, maar die niet van zichzelf houden. Als jij jezelf afwijst, doen anderen dat ook. De buitenwereld is een spiegel: wat vinden we van onszelf?’ Kijk jij weleens in deze spiegel?
Uit angst durven we vaak niet een blik in de ‘buitenspiegel’ te werpen en kijken we weg in de vorm van mopperen, ontkenning en slachtoffergedrag.
Afvallen
Ze kwam bij me binnen voor haar coaching. Dolgraag wil ze afvallen en weer lekker in haar vel zitten. Even ging het heel goed – toen kwamen de feestdagen… Alle remmen gingen los en vanmorgen was ze weer zo goed als terug bij af. Ze baalde als een stekker en verbeet zichzelf. Dapper onderging ze de ‘marteling’ van de weegschaal en de confrontatie met de kilo’s die er weer aan zaten. Alle moeite voor niets, ze moest van voren af aan beginnen. Ze gaf zichzelf op de kop.
Ik zag dat ze haar tranen en teleurstelling weglachte. Er werd een goeie grap gemaakt om zo alles een plek te geven. Ik vroeg haar wat er gebeurde en hoe dit zo is ontstaan. Een verhaal volgde over haar werk en situaties waarin ze zichzelf niet serieus genomen voelde. “Ik baal ervan dat ik niet word gezien en niet serieus word genomen. Dat ik mijn mond niet open durf te doen om te zeggen wat ík ervan vind en dat ík er ook nog ben. In plaats daarvan lach ik het weg.”
Hoe ga je met jezelf om?
Ik vertelde haar dat de buitenwereld een spiegel is voor dat wat in ons leeft. Een spiegel die ons haarfijn vertelt hoe we denken over en omgaan met onszelf. Uit angst durven we vaak niet een blik in die ‘buitenspiegel’ te werpen en kijken we weg in de vorm van mopperen, wijzen naar, ontkenning en slachtoffergedrag. We stellen onszelf vragen waarom bepaalde dingen alleen ons lijken te overkomen. En we geven onszelf continu op de kop voor het feit dat we de dingen toch echt anders zouden moeten doen.
De vraag die ik haar stelde, was: ‘Waar en wanneer neem jij jezelf nog niet serieus?’ En daar kwam de aha! Ze realiseerde zich dat ze haar hele leven al bezig was om de buitenwereld aan te passen, zodat ze er zelf in zou passen en zich beter zou voelen. Een onmogelijke opdracht en de omgekeerde wereld, omdat de buitenwereld een spiegel is van onze binnenwereld. Het is helaas niet mogelijk om je spiegelbeeld van buiten naar binnen aan te passen, hoe pijnlijk dat soms ook kan zijn.
Jezelf op nummer 1 zetten
Vaak komen mensen bij me die graag willen afvallen en gezonder willen worden, maar die niet van zichzelf houden. Die zeggen er alles aan te willen doen om weer gezond te worden en zichzelf vervolgens keihard saboteren zodra er maar een spoortje van resultaat om de hoek kijkt. Die denken dat een slanker lichaam maakt dat ze erbij horen, geliefd zijn, gezien en gehoord worden. Die de waardering en aandacht van anderen nodig hebben om van zichzelf te kunnen houden. Die zichzelf alleen kunnen zien als anderen hen zien en horen. Mensen die iets van anderen verwachten wat ze zichzelf (nog) niet kunnen geven. Dit is onmogelijk! Simpelweg omdat de mensen om je heen exact spiegelen hoe jij over jezelf denkt.
Op het moment dat jij jezelf afwijst, zullen anderen dat ook doen. Op het moment dat jij jezelf niet ziet, zullen anderen jou (en jouw talenten) ook niet zien. Op het moment dat jij jezelf niet serieus neemt, zal de buitenwereld dit ook niet doen. Op het moment dat jij niet onvoorwaardelijk van jezelf kunt houden, zullen de mensen om je heen dit weerspiegelen. En hoe goed je het vervolgens ook wilt doen voor iedereen, het is nooit voldoende. Pas op het moment dat jij jezelf op nummer 1 zet en het eerst en vooral goed doet voor jezelf, zal ook de buitenwereld jouw inspanningen gaan waarderen.
Jij kunt je spiegelbeeld veranderen!
Jij en alleen Jij bent de enige die verantwoordelijk is voor jouw leven, jouw gezondheid en jouw geluk. Een ander is niet verantwoordelijk voor hoe jij je voelt. Elke keer dat je kromme tenen krijgt of boos wordt, verdrietig wordt of andere emoties ervaart, is de enige vraag die je jezelf kunt stellen: ‘Waar en wanneer doe ik dit nog met mezelf?’. Wijzen en klagen helpen niet meer en halen je nog verder uit je kracht. Die ander is er echt niet verantwoordelijk voor dat jij je rot voelt.
Het is vervelend, maar waar. Jij bent de enige die jouw spiegelbeeld kan veranderen. Durf te kijken naar wat de buitenwereld je vertelt, wees eerlijk naar jezelf en vooral: neem zelf de verantwoordelijkheid voor wie je bent. Neem zelf de verantwoordelijkheid om goed voor jezelf te zorgen. Om jezelf te geven wat jij zo hard nodig hebt. Ga niet wachten tot de buitenwereld het doet, want dat kan weleens lang gaan duren.
Leef jouw leven en durf eens wat vaker in de spiegel te kijken. Je zult zien dat dan jouw spiegelbeeld gaat veranderen en een prachtig verhaal gaat vertellen!
Carola van Bemmelen is oprichter van De Eetgeluk Universiteit. Hét mindset-programma waarin je alles leert over Oerbrein-Management. Het helpt je om te transformeren van Eeuwige Diëter naar een Gelukkige Eter. Meer weten?
Informatie: De-gelukkiger-eter.nl
Geschreven door Carola van Bemmelen.
Boekentip: De gelukkiger eter
Hoe zou jouw leven eruitzien als je nooit meer op dieet hoeft en moeiteloos de juiste eetkeuzes maakt? Carola van Bemmelen helpt je in dit boek om een Gelukkige Eter te worden. Stop de frustratie en het ge-jojo en kies voor een aanpak die wel werkt: verleid je oerbrein tot gezonder eetgedrag.
Bestel nu jouw exemplaar in onze webshop Boekenwereld.com met gratis verzending.
Tags: eten, spiegelen, zelfbeeld, zelfliefde
Geplaatst:
Hoe dromen je in contact kunnen brengen met je ziel
Dromen kunnen je verbinden: met je ziel, de betekenis van je bestaan, de Bron. Maar wat nou als zulke betekenisvolle dromen niet spontaan komen? ‘Je kunt ze bewust uitnodigen, vlak voordat je gaat slapen,’ zegt Wendy Gillissen, regressie- en reïncarnatietherapeut en psycholoog. Ze legt in dit artikel uit hoe je dat doet.
Dromen zullen vroeg of laat antwoord geven op je vraag.
De beroemde psychiater Carl Jung noemde ’t het ‘numineuze’: het ontzagwekkende wat ons in vervoering brengt en verbindt met dat wat groter is dan wijzelf. Ik noem het graag de Bron, omdat aan deze term weinig religieuze associaties kleven. We zijn er allemaal naar op zoek: onze goddelijke oorsprong, het ultieme geluk, de betekenis van ons bestaan. De eenheidservaring. Dromen kunnen ons helpen de verbinding daarmee te leggen.
Ik was een jaar of achttien toen ik mijn eerste bewuste numineuze droom had. Het was geen makkelijke tijd. Ik was het huis van mijn agressieve, narcistische vader ontvlucht en probeerde mijn eigen bestaan op te bouwen. Ik vond enorm veel steun in mijn dromen, die aanwijzingen gaven. Ze lieten zien wat er geheeld wilde worden in mezelf, mijn pad, mijn zielendoel en uiteindelijk de Bron.
Goddelijk plan
In mijn droom bevond ik me op een heuvel. Ik had het gevoel dat ik geleid werd door een onzichtbare aanwezigheid. Oneindig wijs, vol compassie en me volledig vrijlatend op mijn reis. Ik keek naar de sterrenhemel. Aan de westelijke kant van de hemel stonden de sterren in ogenschijnlijk chaotische constellaties. Mijn blik ging naar het oosten. Daar zag ik de sterren gegroepeerd in twee rechte lijnen die enigszins naar elkaar toe bewogen. Wiskundig gezien betekende dit dat ze elkaar ooit zouden raken. Dat was onvermijdelijk. Het gaf me een gevoel van betekenis, van zin en ‘goddelijke’ orde. Alles was en ging zoals het de bedoeling was. Er was wel degelijk een ‘goddelijk’ plan.
In een andere droom was ik in het bos. Naakt, zonder enige schroom of lading. Mijn lange, donkere haren hingen los. Ik werd omringd door een groep mensen die precies wist wat de bedoeling van alles was. Ik kreeg een wit gewaad aan. We liepen langs de bomen en gingen een trap op die gevormd was door eeuwenoude boomwortels. Steeds hoger. Ik voelde me volmaakt gelukkig. Deze droom wees me op mijn connectie met de natuur en met de oude Kelten. De eenheidservaring werd gevoed door de verbinding met de aarde.
Mediteren
Dit soort dromen kunnen je niet alleen onbewust, maar ook bewust in verbinding brengen met je ziel, je zielendoel en de Bron. Vaak is het niet bevredigend om alleen je linkerhersenhelft, die zoekt naar intellectuele verklaringen, op de interpretatie los te laten. De rechterhersenhelft, de intuïtieve en creatieve kant van ons brein, kan ons beter van dienst zijn.
Je kunt in meditatie opnieuw in verbinding gaan met de droom, maar dit keer bewust. Er zijn prachtige manieren om de betekenis van je droom in je bewustzijn te brengen: de droom schilderen, dansen of omzetten in muziek. Ook woorden kunnen die link leggen, als ze tenminste niet geleid worden door het analytische deel van ons denken. Vragen die je jezelf kunt stellen bij droomsymbolen: wat voel ik bij dit symbool? Waar doet het me aan denken? Verplaats je eens in het symbool, bijvoorbeeld de onzichtbare wijze aanwezigheid. Als dit symbool kon praten, wat zou het dan zeggen? Als het een motto had, wat zou het zijn?
Symbolische antwoorden
Maar wat als je dit soort dromen niet spontaan hebt? Dromen volgen je aandacht, focus en bewustzijn. Ons droomleven is onlosmakelijk verbonden met ons dagelijks leven, met dat waar we onze aandacht op vestigen. Als je bijvoorbeeld bewust leeft met de vraag ‘wat is mijn zielendoel?’, zullen je dromen daar vroeg of laat antwoord op geven. Op hun eigen, symbolische manier. En als je nog gerichter antwoord wilt op vragen die in je leven, kun je dromen bewust uitnodigen.
Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Wat alle methoden gemeen hebben: je richt je aandacht een tijd voor het slapen gaan op datgene waar je meer inzicht in wilt hebben. Waarover wil je graag de visie ervaren van je ‘droomzelf’, je hoger wezen, je intuïtie, je ziel?
Een heilige ruimte
Een simpele manier is: een uurtje voor het slapen gaan, baken je tijd voor jezelf af en mediteer je op je vraag. Kies een rustige plek waar je niet gestoord wordt en ga ontspannen zitten. Creëer een ‘heilige’ ruimte voor het uitnodigen van je droom. Brand bijvoorbeeld een kaars en wierook en houd een kristal vast. Doe eventueel een aardings- en ontspanningsmeditatie.
Ga dan met je aandacht naar het onderwerp waarover je wilt dromen. Ga er niet actief over nadenken. Laat het onderwerp rustig ‘drijven’ in de focus van je aandacht. Probeer niets af te dwingen, maar laat het onderwerp gewoon zijn. Wees je bewust van wat je erbij voelt. Welke signalen krijg je van je lijf, je gevoel en zelfs van je omgeving (die altijd spiegelt door synchroniciteit)? Schrijf eventueel je vraag of het onderwerp op en leg het papier onder je hoofdkussen. Laat het antwoord vervolgens over aan je dromen. Ze zijn er altijd voor ons. De vraag is of wij naar ze luisteren!
Lucide nachten
Wil jij leren hoe je lucide kunt dromen? Ga aan de slag met Lucide nachten van Charlie Morley. Het is een praktisch en enthousiasmerend boek dat laat zien hoe je je leven kunnen verrijken met het oefenen van bewust dromen. Met tips en technieken, voorbeelden en ervaringen om ‘lucide’ te worden in je dromen.
Lees ook deze artikelen:
Lucide dromen: de eerste stap naar ontwaken in je dromen
Dromen & nachtmerries: droom jij nu heel veel? Dit kan de reden zijn
Vijf soorten dromen: wat vertellen ze?
Tags: bron, dromen, goddelijke bron, meditatie, missie, ziel, zielenpad, zielenreis
Geplaatst: 16 november 2020
Lijnzaad: wat doet het met je lichaam en hoe gebruik je het?
Regelmatig ontvangt Marjolein Dubbers mails van vrouwen die haar vragen om snelle tips om hun hormonen in balans te krijgen. We willen allemaal graag snel resultaat. Helaas is ons vrouwenlichaam een langzaam organisme maar er zijn wel enkele slimme, snelle tips. Lijnzaad op de juiste manier gebruiken is er een van.
Lijnzaad; kleine zaadjes, grote impact
Lijnzaad, ook wel vlaszaad genoemd, is het zaad van de vlasplant. Inderdaad, de plant waar linnen van wordt gemaakt. Het zijn kleine bruine of gele zaadjes. Ze zijn tegenwoordig overal verkrijgbaar in hele of gemalen vorm. Ook is er lijnzaadolie verkrijgbaar.
Zo klein als ze zijn, ze kunnen veel impact hebben op je gezondheid. Het is veruit het beste om heel lijnzaad te kopen, niet de gebroken vorm omdat gebroken lijnzaad snel oxideert in een zakje in de winkel. Je ruikt of ziet er niks aan maar eigenlijk is het bedorven. Geoxideerd lijnzaad eten betekent een toevloed van vrije radicalen in je lichaam die schade kunnen toebrengen. Die heb je natuurlijk liever niet. Het nadeel van heel lijnzaad is echter dat ze vaak niet goed worden verteerd en je ze ongebruikt weer uitpoept.
De oplossing is om heel lijnzaad te kopen en het dan in kleine hoeveelheid zelf te malen in een krachtige blender of koffiemolentje. Maal de hoeveelheid van een klein kopje en bewaar dit afgesloten in een potje in de koelkast om oxidatie te voorkomen. Dit is ook de reden waarom het beter is om lijnzaadolie in de koelkast te bewaren en zowel de zaadjes als de olie bij voorkeur niet te verhitten.
Hoe bleven we ooit gezond zonder lijnzaad?
Als je alle voordelen leest die over lijnzaad geschreven worden dan vraag je je af hoe onze ouders toch ooit gezond bleven zonder lijnzaad. Een belangrijke eigenschap van lijnzaad is dat het rijk is aan alfa-linoleenzuur (ALA), een essentieel omega 3-vetzuur. In een gezond lichaam wordt dit ALA deels omgezet naar de nog belangrijkere vetzuren EPA en DHA. Dit zijn de vetzuren die krachtige ontstekingsremmers bevatten, waarmee je je hart- en bloedvaten (1) en gewrichten kunt beschermen. Ook hebben ze een positief effect op je immuunsysteem, wat voor ons vrouwen erg belangrijk is en zijn ze van essentieel belang voor gezonde hersenen. Er zijn aanwijzingen dat lijnzaad je LDL-cholesterol en je bloeddruk kan verlagen en dat het een positief effect kan op hebben op je huid en nagels. Voed ze van binnenuit met lijnzaadolie of lijnzaad. Ben je vegetariër of veganist, voeg dan regelmatig een lepel lijnzaad toe aan je menu.
Hoe gezond trouwens ook: eet nu niet iedere dag lijnzaad en ook geen eetlepels vol! Dat is niet nodig. Variatie is veel belangrijker, er zijn nog veel meer voedingsstoffen die je nodig hebt.
Lijnzaad; wondertjes van hormoonbalans
Maar dit is nog niet alles. Er is nóg een belangrijke reden om meer lijnzaad te eten. Lijnzaad bevat namelijk stoffen, lignanen genoemd, die je helpen bij het in balans houden van je vrouwelijke hormonen.
Twee hormonen in jouw lichaam die altijd met elkaar in balans dienen te zijn, zijn oestrogeen en progesteron. Als deze twee uit balans zijn, ontstaat er een waterval aan gezondheidsklachten. Meestal zijn ze uit balans doordat je lichaam teveel oestrogenen heeft ten opzichte van progesteron. Doorgaans is dit niet omdat jouw lichaam zelf teveel oestrogenen aanmaakt, maar omdat je in contact komt met hormoonverstoorders die werken als oestrogenen in je lichaam.
Lignanen in de strijd tegen kanker
Lignanen zijn stofjes die vallen onder de fyto-oestrogenen. Net als xeno-oestrogenen kunnen ze op de oestrogeenreceptoren van je cellen gaan zitten. Hierdoor geven ze aan je cellen door wat die moeten gaan doen. Xeno-oestrogenen zijn agressieve oestrogenen, die boodschappen kunnen geven aan je cellen die je liever niet hebt: bijvoorbeeld dat ze zich als een speer moeten gaan delen. Xeno-oestrogenen kunnen dan ook betrokken zijn bij verschillende hormoongevoelige tumoren.
Fyto-oestrogenen daarentegen bevorderen de aanmaak van SHBG, een eiwit dat ervoor zorgt dat xeno-oestrogenen hun verwoestende werking niet meer kunnen doen. Er is onderzoek (2) waaruit blijkt dat lignanen het risico en de groei van baarmoeder- en borstkanker zouden kunnen afremmen. Lignanen kunnen er namelijk voor zorgen dat cellen zichzelf op het juiste moment vernietigen. Tumoren zijn vaak een verstoring van deze zelfvernietigende eigenschap van gezonde cellen.
Ook tegen rimpels en andere signalen van ouder worden
Zou je lichaam te weinig oestrogeen hebben, wat in de overgang nogal eens voor kan komen, dan geven fyto-oestrogenen je cellen de boodschap die normaal gesproken je eigen oestrogenen zouden geven. Oestrogenen zijn betrokken bij wel 300 functies in je lichaam, waaronder het soepel houden van je huid, haren, nagels en gewrichten. Voed ze niet alleen vanuit de buitenkant maar ook van binnen. Oestrogenen beschermen je ook tegen teveel rimpels en houden je slijmvliezen en ogen vochtig.
Zorg wel voor gezonde darmen
Het hart van je gezondheid begint in je darmen zeg ik altijd. Ook nu. De lignanen in lijnzaad moeten door de bacteriën in je dikke darm worden omgezet in het stofje dat je helpt je hormonen in balans te houden. Zo niet, dan poep je ze ongebruikt uit. Voed je darmen dus goed met verse, gezonde voeding en zo min mogelijk zoetigheid en chemisch knutselvoer, zodat je het lijnzaad niet voor niets eet. In lijnzaadolie zitten trouwens geen liganen, dus je zult voor je hormoonbalans echt aan het (vers gemalen) lijnzaad moeten!
Lignanen, waar vind je ze nog meer?
Er zijn overigens nog andere bronnen van lignanen, waaronder groenten, peulvruchten, sesamzaad, zeewieren, pompoenzaad, maanzaad en haverzemelen en zelfs in koffie en thee. Maar daar zit toch een stuk minder in dan in lijnzaad.
Lijnzaadcrackers; heb jij een echt goed recept?
Je kunt versgemalen lijnzaad heel makkelijk toevoegen aan smoothies, soepen, sappen en salades. Hou er rekening mee dat alles wat vloeibaar is na een uurtje een stuk dikker wordt. Lijnzaad maakt het gelei-achtig.
Je kunt er ook lijnzaadcrackers van maken. Er zwerven veel recepten van raw lijnzaadcrackers over het net. Deze zijn niet verhit boven de 40 graden en die heb ik het liefst. Ik heb verschillende recepten geprobeerd maar het ideale recept heb ik nog niet gevonden. Ze vallen bij mij allemaal in kleine stukjes uit elkaar. Maar ik blijf ze proberen! Als jij een echt goed recept hebt hoor ik graag van je. Laat je je reactie en recept hieronder achter? Dan deel ik het weer verder.
Ondertussen heb ik altijd wel wat raw lijnzaadcrackers op voorraad. Niet zelfgemaakt maar gekocht. Altijd handig om een doosje op voorraad te hebben.
Eet meer energie
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden. Een schat aan kennis en waardevolle tips.
Lees ook deze artikelen:
Salie: de geneeskrachtige werking en voordelen van dit wonderplantje (+theerecept)
Omega 3: een sterke ontstekingsremmer + 10 voedingstips
Chiazaad: wat doet het met je lichaam en hoe gebruik je het?
Tags: hormonen, Lijnzaad, Marjolein Dubbers