De vijf elementen zijn een belangrijk onderdeel van de Chinese geneeskunde. Ze geven een indicatie van de unieke persoonlijkheid en gezondheid van elk individu. In dit artikel vertelt Jean Haner, auteur van De vijf elementen, waar de vijf elementen (Water, Hout, Vuur, Metaal en Aarde) uit de traditionele Chinese geneeskunde vandaan komen en hoe je ze in het dagelijks leven kunt tegenkomen.
Je hoofdelementen onthullen je specifieke gaven en talenten en zijn de basis van het succes in het leven.
De ontwikkeling van de Chinese geneeskunde
In de oudheid hielden Chinese intellectuelen zich bezig met het bestuderen van patronen in de natuur. Ze observeerden de beweging van zon en schaduw over de berghellingen en de specifieke eigenschappen van de seizoenen die elkaar in de loop van het jaar opvolgden.
Vijf elementen in de Chinese geneeskunde
Uiteindelijk viel het hun op dat alle leven in een cirkel beweegt. Het wordt geboren, komt tot bloei, sterft en wordt weer geboren. Ze constateerden ook dat deze cyclus zich volgens vaste patronen voltrekt, namelijk in een ritme van vijf verschillende stadia met vijf verschillende energiekwaliteiten.
Deze fasen noemde ze de Vijf Elementen en ze gaven elk een naam om de aard van hun energie te beschrijven: Water, Hout, Vuur, Aarde en Metaal. Ze geloofden overigens niet dat het leven uit deze substanties bestond. De benamingen zijn bedoeld om het karakter van elke dynamiek aan te duiden.
Alle vijf de elementen maken deel uit van onze karakterstructuur, maar in verschillende kwantiteiten. Meestal zijn een of twee elementen het sterkst vertegenwoordigd en daarvan is er altijd één dominant. Elk element bevat veel informatie over wie je bent en hoe je vol vertrouwen, compassie en vreugde door het leven kunt gaan. Ook hebben ze allemaal specifieke thema’s en als je die kent, dan helpt dat om jezelf beter te begrijpen en te dealen met de problemen die je ondervindt.
Als je kunt vaststellen welk element in de knel zit is dat met behulp van een of meer van deze energieën weer recht te zetten. Zo los je het probleem op en voorkom je vaak ook dat het terugkeert.
Water: nacht, winter, dood en pregeboorte
Het element Water is de energie van de nacht. Het staat voor de winter, wanneer dieren hun winterslaap houden en zaden in de koude, vochtige grond badend in voedingsstoffen en kracht opdoen. Water is het mysterieuze domein van het hiernamaals, maar ook de tijd voor de geboorte, als een baby in het vruchtwater drijft en zich stil ontwikkelt.
Water is tegelijkertijd zowel een ontzagwekkende als moeiteloze kracht. Het stroomt onverstoorbaar door. Het beweegt zich vloeiend, maar heeft een gigantisch verborgen potentieel.
Lees ook: Chinese geneeskunde over winter: water weerspiegelt jouw leven (wat zie jij?)
Hout: ochtend, lente, geboorte, kindertijd
Het element Hout symboliseert de ochtend. Dit is de vitaliteit van de lente, het jaargetijde waarin de natuur uit haar voegen barst van nieuw leven.
We herkennen de energie van dit element in de gewassen. Alle bomen en planten hebben een actieve, op hun vorm afgestemde pulsbeweging. Ze gedragen zich zoals hun natuur hun ingeeft. Water, met een stromende beweging, gaat over zijn. Hout onderscheidt zich door een sterke opwaartse beweging en gaat over doen; actie!
Lees ook: Chinese Geneeskunde: hoe onderdrukte emoties je lichaam beïnvloeden
Vuur: zomer, het middaguur, de bloei van het leven
Het element Vuur vertegenwoordigt de volle glorie van de dag. ’s Middags hebben we over het algemeen de meeste ballen in de lucht en doen we verschillende dingen tegelijk. Vuur is de zomer. De natuur staat volop in bloei en het is lang licht. In deze levensfase staan we volledig op eigen benen.
We hoeven maar in een vuur te staren om van alles over dit element te ontdekken. Een gloeiend haardvuur verwarmt ons hart en wekt een vrolijke stemming op. De flakkerende vlammen zijn voortdurend in beweging, ze komen geen seconde tot rust.
Lees ook: Ben jij een vuur-type? Drie gangbare symptomen van disbalans bij vuur
Chinese Geneeskunde & de zomer: zo voorkom je een blokkade in het vuurelement
Aarde: middag, nazomer, vroege herfst, middelbare leeftijd
Het element Aarde staat voor de energie van de middag. Traditioneel is dit het seizoen van de oogst. Er is eten in overvloed. Het element Aarde vertegenwoordigt de middelbare leeftijd. We hebben het nodige bereikt en we zijn niet meer zo gedreven.
We kunnen het element Aarde beter begrijpen door letterlijk naar de grond te kijken. De bodem is het fundament onder onze voeten en geeft een gevoel van stabiliteit. We zeggen dat we ‘geaard’ zijn als we ons in balans en zeker voelen. Aarde is een neerwaartse beweging met energie die bezinkt. Vertragen is het sleutelwoord.
Lees ook: Ben jij een aarde-type? Drie gangbare symptomen van disbalans bij Aarde
Metaal: de vroege avond, het late najaar, de ouderdom
Het element Metaal staat voor het eind van de dag. Het najaar vordert, de bomen verliezen hun blad en heel de natuur lijkt uit te doven. Metaal is ook de ouderdom. In deze fase beseffen we dat ons leven naar een einde toe gaat.
We hoeven maar naar de natuur te kijken en we herkennen de specifieke kenmerken van dit element. Metaal bevat kostbare ertsen als goud en zilver, materialen die in iedere cultuur zeer gewild en gewaardeerd zijn. Metaal correleert ook met stenen en kristallen. In de natuurlijke wereld is de beweging van metaal naar binnen gekeerd. Het gaat over samentrekken, verharden en uiteindelijk loslaten.
Lees ook: Benauwdheid en problemen met je huid gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Jouw persoonlijkheid en de vijf elementen
Dit is jouw persoonlijke blauwdruk, dit is hoe jij bent bedoeld, en je bent hier op aarde om te leren dat ontwerp zo mooi mogelijk uit te dragen.
Alle vijf de elementen maken deel uit van onze karakterstructuur, maar in verschillende kwantiteiten. Meestal zijn een of twee elementen het sterkst vertegenwoordigd en daarvan is er altijd één dominant. Je hoofdelementen onthullen je specifieke gaven en talenten en zijn de basis van het succes in het leven. Ze laten ook overduidelijke perceptiepatronen en gewoonten zien die je kunnen beperken, op een zijspoor kunnen brengen of obstakels opwerpen die je voortgang blokkeren. Het goede nieuws is dat het model van de Vijf Elementen geknipt is om je uit deze moeilijkheden los te maken en je weer op koers te brengen.
Veel mensen herkennen in al deze types wel aspecten die bij hen passen en dat is volkomen logisch, omdat iedereen van nature alle vijf de elementen heeft. Het is dan wel zo dat een daarvan je primaire element is, je zogenoemde standaardmodus. Bij veel mensen springt die er luid en duidelijk boven uit, terwijl de overige van relatief ondergeschikte invloed zijn. Anderen hebben het idee dat twee of drie elementen ongeveer even actief zijn, en de rest minder. Hoe jouw compositie er ook uitziet, een probleem is het nooit. Dit is jouw persoonlijke blauwdruk, dit is hoe jij bent bedoeld, en je bent hier op aarde om te leren dat ontwerp zo mooi mogelijk uit te dragen.
De vijf elementen in balans
Als je energie in balans is zal je leven gladjes verlopen. Volgens de Chinese geneeskunde kent je persoonlijke elementencyclus een voortgaande, vloeiende beweging, zoals dagen, seizoenen en levensfasen moeiteloos in elkaar overgaan. Water verschijnt en transformeert in Hout, Hout breekt door en wordt Vuur, Vuur dooft uit in Aarde, Aarde gaat over in Metaal, Metaal muteert tot Water en de cyclus begint van voren af aan in een gracieus levensritme.
De gevolgen van disbalans bij de vijf elementen
Het is echter inherent aan de menselijke natuur dat we meestal niet in volmaakte harmonie zijn met deze flow. Dat begint in de kindertijd. We maken fijne en fantastische dingen mee die we natuurlijk probleemloos beleven en integreren. Maar er zijn ook moeilijke en pijnlijke ervaringen, en hoe we die moeten hanteren en verwerken weten we niet. Daardoor zal minstens één van onze elementen op zielsniveau in de verdrukking komen.
Als de energie niet weer in evenwicht komt zal deze disharmonie geleidelijk toenemen en uiteindelijk alle elementen raken. Aanvankelijk gebeurt dat alleen op spiritueel niveau, maar op den duur zal er ook disbalans in ons emotionele welzijn ontstaan. Op nog langere termijn kan het zich zelfs fysiek manifesteren als een ziekte of gezondheidsprobleem. Het concept van de vijf elementen uit de Chinese geneeskunde kan ons helpen deze kwesties te ‘genezen’. Als je kunt vaststellen welk element in de knel zit is dat met behulp van een of meer van deze energieën weer recht te zetten. Zo los je het probleem op met de vijf elementen en voorkom je vaak ook dat het terugkeert.
Lees ook: Chinese Geneeskunde: de logica van lichamelijke klachten
Wat is jouw hoofdelement?
Na het lezen van het artikel, heb je misschien al wat herkenning gevonden in een van de vijf elementen uit de Chinese geneeskunde. Je bent misschien ook wel benieuwd; welk element ben ik? Dan kunnen we je in ieder geval vertellen dat iedereen een mix is van alle elementen. Sommige elementen kunnen een hoofdaspect zijn in jouw elementenmix, een aanzienlijk deel hebben in jouw mix of alleen in jouw natuur zitten. Hoe dan ook, elk element bevindt zich in jouw persoonlijkheid. Met deze persoonlijkheidstest kom je erachter welk element het grootste deel van jouw elementenmix uitmaakt.
Dit is een bewerkt fragment uit het boek De vijf elementen van Jean Haner.
De vijf elementen
Wil je meer leren over de elementen, hoe alle vijf de elementen vertegenwoordigt zijn in jouw persoonlijkheid en hoe je je elementen kunt helen en weer in balans kunt brengen? Je vindt het allemaal in dit prachtige, uitgebreide boek.
Lees verder over de vijf elementen uit de Chinese geneeskunde:
Feng Shui & vijf elementen: breng meer positieve energie in je huis (+ tips)
Stoornissen in de huid en het immuunsysteem gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Chinese Geneeskunde: wat je gezicht vertelt over jouw gezondheid
Jean Haner bestudeert al meer dan dertig jaar de spirituele principes van de Chinese geneeskunde. Zij geeft workshops, professionele trainingen en individuele consulten.
