Waarom zelfzorg echt anders is dan zelfliefde (en hoe je zelfliefde ontwikkelt)
Door Nadine Carter
Herken jij jezelf in de 15 kenmerken in dit artikel? Dan heb je een tekort aan zelfliefde! Ja, óók als je heel goed voor jezelf zorgt. Want er is een groot verschil tussen uiterlijke en innerlijke self-care, zegt therapeut Nadine Carter. “Zelfzorg gestuurd door angst is géén zelfliefde.” Haar adviezen helpen jou om (meer) van jezelf te houden.
Hoe zou het zijn als je veel eerder rust neemt, en dus niet pas als het water je tot aan de lippen staat?
Een grote valkuil
Zelfzorg en zelfliefde liggen dicht bij elkaar. Bij zelfliefde zorg je sowieso goed voor jezelf, maar bij zelfzorg is het niet vanzelfsprekend dat je van jezelf houdt. Het is vaak een grote valkuil: je denkt dat je jezelf volledig liefhebt, omdat je goed voor jezelf zorgt. Maar wat is zelfzorg dan? Op welke manier zorg je goed voor jezelf?
Angst als drijfveer
We weten dat zelfzorg belangrijk is: op tijd rust nemen en naar ons lichaam en onze innerlijke stem luisteren. Dus kiezen we voor yoga, goede voeding, meditatie, ontspanning… Maar hier zit wel een addertje onder het gras. Want wat is jouw drijfveer voor deze zelfzorg? Houd jij wat je doet wel vol zónder deze self-care? Is deze zorg pure noodzaak, omdat je te veel ballen hooghoudt en te hard werkt? Is deze zelfzorg er dus, omdat het anders niet goed met je gaat? Omdat je anders niet kunt doen wat jij denkt dat er van jou verwacht wordt? Of wat je van jezelf verwacht? Zelfzorg gestuurd door angst is géén zelfliefde.
Innerlijke zelfzorg (heel anders dan uiterlijke zelfzorg!)
Je zegt meestal Ja, terwijl je Nee voelt. Wat kan het dan goed voelen om ‘eens even echt aan jezelf te denken en tijd voor jezelf te nemen’. Eindelijk lukt het jou om soms Nee te zeggen. Dit is een vorm van zelfzorg die noodzakelijk is na verloop van tijd.
Hoe zou het zijn als jouw Ja en jouw Nee vanaf nu kloppen en overeenkomen met wat je werkelijk voelt? Hoe zou het zijn als je alleen díe ballen hooghoudt die echt van jou zijn? Hoe zou het zijn als je veel eerder rust neemt, en dus niet pas als het water je tot aan de lippen staat? Hoe zou het zijn als je opkomt voor jezelf, in plaats van jezelf terug te trekken? Dat is pas echte zelfliefde én de juiste zelfzorg. Ik noem het ‘innerlijke zelfzorg’. Innerlijke zelfzorg is zelfliefde. Beide maken dat uiterlijke zelfzorg, zoals massages, yoga of andere vormen van rust, een toevoeging zijn in plaats van noodzaak, een soort broodnodige revalidatie.
De 15 kenmerken dat jij zelfliefde tekortkomt
Gaan onderstaande punten over jou?
• Je voelt je onzeker.
• Je durft niet (altijd) voor jezelf te kiezen.
• Je wilt steeds aan de verwachtingen voldoen.
• Je bent bang voor verlies en/of afwijzing.
• Je mist verbinding met anderen en je verbindt je moeizamer dan je wilt.
• Je komt niet of weinig voor jezelf op.
• Je bent zelf je grootste criticus.
• Je ervaart faalangst.
• Je reageert je emoties en frustraties op de ander af.
• Je kunt moeilijk tegen kritiek.
• Je voelt je snel aangevallen.
• Je ervaart gevoelens van eenzaamheid, wat je er ook aan doet.
• Je voelt je (vaak) machteloos.
• Je weet niet wat je moet doen op voor jou moeilijke momenten.
• Je ervaart op voor jou moeilijke momenten gevoelens van paniek.
Wanneer jij jezelf in meerdere kenmerken herkent, dan is jouw zelfliefde niet optimaal. Jouw zelfzorg mag een innerlijke vorm gaan krijgen. Deze 6 adviezen helpen je hierbij.
6 Adviezen om zelfliefde te ontwikkelen en vergroten
Om van uiterlijke zelfzorg naar innerlijke zelfzorg te gaan, en van angst naar liefde, zijn er enkele stappen nodig. Elke stap brengt jou dichter bij jezelf en dieper bij je kern.
1. Onderzoeken waar je gestopt bent met van jezelf te houden
Deze eerste stap gaat over je kindertijd. Wat weet je daarvan? Wat maakte dat jouw zelfliefde stopte? Welke ervaring leidde hiertoe?
Lees ook: Overlevingsstrategieën uit je jeugd: wanneer stopte jouw zelfliefde?
2. Innerlijk-kindwerk doen
Nu je weet waardoor je zelfliefde stopte, is het tijd om je innerlijk kind te helen en alles wat jullie ervaren hebben. Jezelf helen is jezelf liefhebben.
Lees over het helen van je innerlijke kind:
- Innerlijk kind: wat is de boodschap van jouw pijn?
- Jeugdtrauma: zo bevrijd jij je innerlijke kind van zware last
- Je innerlijke kind helen: zo maak je contact met gewonde delen van jezelf
- Innerlijke kind & trauma: de zeven poorten naar genezing
3. Aan de slag met angst voor verlies
Angst voor verlies zit zelfliefde het meest in de weg. Hoe minder bang je bent voor verlies, hoe beter jij alleen en met jezelf kunt zijn en hoe groter je zelfliefde. Angst voor verlies ontstaat in de vroegste kindertijd. Niet alleen door letterlijk iemand te verliezen als je opgroeit, maar ook door een traumatische geboorte. Of doordat je bijvoorbeeld een alleengeboren tweeling bent. Dan is het van groot belang dat je beseft dat je alles aankunt. Dat je ‘genoeg bent’. Dat je altijd aanwezig bent in jouw eigen ruimte voor jezelf en je kleine ik. Vanuit dit besef kun je stoppen met jezelf aanpassen.
4. De grootste fan van jezelf zijn
Let eens op hoe jij tegen jezelf praat. Hoe ga je om met jezelf? Wees je bewust van de toon. Wat verwacht je van jezelf? Draai het eens om: wees niet je grootste criticus, maar je grootste fan! Natuurlijk moet je wel eerlijk zijn naar jezelf, dan blijf je groeien, maar continu kritiek is niet opbouwend.
5. Compassievol omgaan met kritiek
Onderzoek eens hoe je reageert op het krijgen van kritiek. Ga je anderen dingen verwijten en jezelf verdedigen? Om kritiek te kunnen aanvaarden, heb je zelfliefde nodig. Hoe beter je in verbinding bent met jezelf, hoe meer je jezelf liefhebt. Hoe groter je zelfliefde, hoe minder het jou raakt wanneer je kritiek krijgt. Je hoort dan enkel het opbouwende, de les.
Compassie voor jezelf op momenten van kritiek is belangrijk. Weten waardoor het ontstond wat je deed (waarop je kritiek kreeg), maakt dat je begrijpt waarom je reageerde zoals je reageerde. En zeg daarbij eens wat vaker tegen jezelf: ‘Als ik het anders had gekund, dan had ik dat wel gedaan.’ Dat maakt de weg naar groei vrij.
Lees verder: Waarom kritiek zoveel pijn kan doen
6. Je geboorte helen
Machteloosheid, paniek en niet weten wat je moet doen op moeilijke momenten… Het zet jouw innerlijke criticus op scherp en verlamt je of laat je vechten. Beide gaan voorbij aan zelfliefde. Dit zijn vaak geboortestukken waarin je op moeilijke momenten terechtkomt. Je lijf reageert exact vanuit de ervaring van toen – vandaar ook vaak de paniek die door je lijf gaat. Je kunt moeite hebben met ademhalen.
Wanneer je weet hoe je geboren bent, kun je veel beter begrijpen wat er op momenten van paniek, machteloosheid en niet-weten gebeurt. Het is wat jij hebt ervaren toen je vastzat in het geboortekanaal; je raakte klem en ervoer ademnood. Op dat moment ontwikkelde jij de overtuigingen die je in het hier en nu zo goed herkent: ‘Het lukt me toch niet, laat maar, ik doe er niet toe, ik heb toch geen invloed.’ Of juist: ‘Ik moet vechten, anders gaat het fout.’ Hier stopte de zelfliefde al. Je geboorte helen is daarom essentieel wanneer je jouw zelfliefde wil vergroten.
Houden van jezelf leidt uiteindelijk tot stoppen met je aanpassen. Tot Nee durven zeggen en je durven uiten. Stoppen met de liefste willen zijn. Stoppen met iets niet moeilijk mogen vinden of niet goed mogen doen.
Wil je meer weten over Nadine’s theaterlezing ‘Stoppen met aanpassen begint met houden van jezelf’ Je vindt hier meer info.
De rijkdom van rituelen
Rituelen geven houvast. Met rituelen stap je even uit het alledaagse voor een moment van speciale aandacht. Je markeert er grote en kleine keerpunten in je leven mee, viert geluksmomenten en staat stil bij verdriet. Van het paganistische jaarwiel en de maancyclus tot altaren en ceremonies; er is altijd wel een vorm die bij je past.
Lees verder:
Self-care & astrologie: zó zorg jij goed voor jezelf volgens je sterrenbeeld
Ben je introvert, extravert of ambivert? Deze self-care past bij jou!
Hoogsensitiviteit: 5 fijne self-care rituelen om op te laden en jezelf te ontprikkelen
Ik ben Nadine Carter, schrijver, therapeut, theatermaker, een verbinder. Ik ga voor eerlijkheid en zuiverheid in alles wat ik doe. Wanneer voelen, denken en handelen gelijk zijn, ontstaat er zuiverheid en eerlijkheid. Van daaruit kun je jezelf zijn in elke verbinding, je mooiste leven leven. Ik schrijf over alles wat jou hierin tegenhoudt, wat je belemmert en deel met je hoe je tot die eerlijkheid en zuiverheid kunt komen, weer kunt worden zoals je bedoeld bent te zijn.
