Waarom huilen helend is (+ zo kun je oude pijn uit lichaam laten stromen dankzij tranen)
Door Pete Walker
Heb jij weleens je tranen ingehouden en/of heb je als kind geleerd om je tranen in te slikken? Je tranen inhouden is slecht voor je én zonde: “Ongegeneerd huilen leidt tot een diepgaand, vredig en ontspannen gevoel in het lichaam doordat tranen de krachtigste manier van het lichaam zijn om emotionele spanning los te laten,” zegt psychotherapeut Pete Walker, auteur van Complexe emoties.
Laat de jonge tranenregen komen.
Laat de kalme handen van verdriet komen.
Het is niet zo erg als je denkt.
– Rolf Jacobsen
De helende kracht van huilen
Huilen is het helende loslaten van pijn door middel van tranen. Het voert de energie van pijn door de fysieke bewegingen, geluiden en tranen van het huilen uit het lichaam. Huilen zorgt ervoor dat onze pijn via een emotioneel proces naar buiten wordt geleid. Dat gebeurt in de ware betekenis van het Latijnse woord emovere, dat ‘naar buiten brengen’ betekent en waarvan het woord ‘emotie’ is afgeleid.
Ongegeneerd huilen leidt tot een diepgaand, vredig en ontspannen gevoel in het lichaam doordat tranen de krachtigste manier van het lichaam zijn om emotionele spanning los te laten.
Huilen als detox
William H. Frey, biochemicus, denkt dat mensen zich na het huilen beter voelen omdat ‘ze via hun tranen chemische stoffen uitscheiden die zich tijdens emotionele stress ophopen’. Zijn overtuiging is gebaseerd op het feit dat wetenschappers al sinds 1957 weten dat emotionele tranen chemisch gezien verschillen van tranen die door irritatie van het oog worden veroorzaakt.
Wanneer ben jij gestopt met ongegeneerd huilen?
De krachtigste heling van het verleden vindt plaats wanneer we tegelijkertijd huilen, onze woede uiten en verbaal ventileren. Jonge kinderen, bij wie hun emotionele zelfexpressie nog ongeschonden is, uiten hun emoties instinctief volledig, zodat ze opnieuw geboren kunnen worden als ze een beetje sterven doordat ze worden gekwetst of iets verliezen wat waardevol voor hen is.
Twee voorbeelden van huilen in de kindertijd:
Wanneer je als kind mocht huilen
Op elke dag van de week zie je op drukbezochte speelplaatsen wel een peuter die zijn emoties de vrije loop laat. Een veelvoorkomend scenario verloopt als volgt. Een kind rent langs een zandbak, struikelt, valt en bezeert zijn knie. Zijn ervaring van zorgeloosheid en vreugde sterft even. Hij springt op en huilt en schreeuwt zijn pijn eruit. Hij kijkt naar de grond en laat zijn boosheid over zijn pijn los door zijn boosheid te verbaliseren: ‘Stomme grond! Stomme grond! Ik haat je, grond!’ Door deze korte en heftige emotie laat hij zijn pijn volledig los (tenzij hij ernstig gewond is) en hij rent weer weg. Hij is ‘opnieuw geboren’ zodat hij weer kan genieten van de vreugde van het spelen.
Wanneer je als kind niet mocht huilen
Op dezelfde speelplaats kun je ook een andere, versie van dit tafereel zien. Precies hetzelfde ongeluk overkomt een kind van dezelfde leeftijd dat onder de ‘hoede’ is van een disfunctionele ouder. Terwijl het kind na zijn val huilend opstaat, schreeuwt zijn vader tegen hem: ‘Stop met janken, watje! Dat deed helemaal geen pijn! Hou op met dat gejank of ik zorg ervoor dat je echt reden hebt om te huilen!’ Het kind stopt met huilen, kijkt naar de grond en uit zijn woede net als het eerste kind. Zijn vader komt net zo overstuur aangelopen: ‘Wat is er in godsnaam mis met jou, onhandige kleine eikel? Jij bent stom bezig, niet de grond. Blijf anders gewoon zitten als je niet zonder te vallen rond kunt rennen.’ En dus gaat hij zitten. In tegenstelling tot het andere kind dat het ongelukje zonder problemen te boven kwam, zit hij daar misschien wel de rest van de middag ineengedoken van angst en schaamte en probeert hij zijn tranen en woede binnen te houden.
Heb jij ook weleens zoiets meegemaakt? Misschien heb je er geen visuele herinnering meer aan, maar misschien voel je een angst of emotie in je lichaam als je aan zo’n voorval denkt. Misschien zitten de natuurlijke woede en tranen van sommige oude verwondingen en ongelukken nog steeds in je opgesloten en verlangen ze ernaar om bevrijd te worden.
De oorzaak van niet kunnen huilen
Als we voortdurend gestraft worden omdat we huilen, ontwikkelen we uiteindelijk een reflex om ons verdriet te onderdrukken voordat de tranen komen. Dat doen we door onze adem in te houden en onze buik, borst, keel en ons gezicht aan te spannen. Dit houdt de natuurlijke beweging van verdriet tegen waardoor het niet door het lichaam omhoog kan gaan zodat we ons er bewust van kunnen worden en het kunnen loslaten.
Gezond zelfmedelijden
Soms is het goed om medelijden met onszelf te hebben. Je tranen voor jezelf laten stromen is een van de krachtigste helende ervaringen die je tijdens je herstelproces kunt hebben. Vooruitgang in dit proces is meestal zeer beperkt totdat je echt medelijden met jezelf kunt hebben.
Zelfmedelijden hoeft geen alles-of-niets-ervaring te zijn. Hoewel we allemaal wel mensen kennen die zelfmedelijden een slechte naam geven doordat ze eigenlijk altijd medelijden met zichzelf hebben, kiezen de meeste mensen voor het andere uiterste en vervallen in zelfhaat als ze ook maar een beetje verdriet om zichzelf hebben.
Er is niets zo troostrijk als een goede, ongegeneerde huilbui over je problemen. Zelfcompassie is een van de mooiste en heilzaamste emotionele ervaringen die we tot onze beschikking hebben. Waren onze ouders maar in staat geweest om ons vast te houden en te troosten als we moesten huilen, dan zouden we dat nu misschien ook met onszelf kunnen doen!
Oefening: helend huilen en jezelf troosten
De ziel zou geen regenboog hebben als de ogen geen tranen hadden.
– John Vance Cheney
De kwantumsprongen die ik mensen soms in hun helingsproces zie maken gaan vaak gepaard met het volledig voelen en uiten van emoties. Sessies waarin cliënten zich herinneren dat ze als kind onrechtvaardigheid zijn behandeld, daarover huilen en hun woede erover uiten, en de terechte klachten eruit gooien die ze nooit mochten uiten, zijn de sessies die hen het meest motiveren om grote veranderingen in hun leven aan te brengen.
Ik wil je uitnodigen om jezelf met behulp van de volgende techniek te troosten.
Stel je voor dat je terug in de tijd gaat en je innerlijke kind op een tedere manier troostte als het gekwetst was en ernaar verlangde om door zijn of haar ouders te worden getroost. Het laten stromen van de ‘ongehuilde’ tranen van je innerlijke kind is helend voor de vreselijke verlatingswond uit je kindertijd.
Als we tijdens het huilen kunnen ontspannen, beeft en trilt ons lichaam soms. Zo laat het lichaam verdriet los dat jarenlang is vastgezet. De meeste mensen schrikken de eerste keer dat dit gebeurt en spannen hun lichaam meteen aan om het te stoppen. Maar het is juist heel therapeutisch om je eraan over te geven, omdat er dan diepe pijnlagen worden opgeruimd. Na afloop voelt de persoon in kwestie een enorme vrijheid en lichtheid in zijn of haar lichaam.
Fragment uit: Complexe emoties
Complexe emoties
Hoe kun je leren omgaan met emoties en oude emoties uit het verleden helen? 'Complexe emoties' van Pete Walker is dé gids voor emotie- en stressregulatie. Een onmisbaar boek voor iedereen die moeilte heeft met voelen.
Lees verder over emoties leren voelen:
- Heb je geleerd om je emoties te onderdrukken als kind? Zo kun je ze weer leren voelen
- In gesprek met je lichaam: zo kun je omgaan met heftige en pijnlijke emoties
- Emoties onderdrukken: waarom het tijd is om ze los te laten
- De zachte kracht van zelfcompassie: zo kun je omgaan met pijnlijke emoties
T is al pijnlijk genoeg om vast te stellen dat ik er nu achter komt dat mn hond ook door een spiritueel persoon beïnvloed wordt, waardoor haar gedrag is ontspoort.