Je zit verstrikt in een ongezonde relatie en toch lukt het je maar niet om ermee te stoppen. Gaat dit over jou? Dan heb je waarschijnlijk last van een relatieverslaving. Miranda Mendes Da Costa, mental health coach, staat in dit artikel stil bij de onmisbare kenmerken ervan. “Het is géén toeval dat je verslaafd bent geraakt. Het heeft te maken met onverwerkte jeugdtrauma’s.”
Besef dat er tijdens het genezingsproces pijn loskomt. Niet alleen de pijn van de relatie, maar ook pijn die jij in je kindertijd hebt ervaren.
Drie vragen voor jou
Wil je loskomen van iemand die niet goed voor je is en merk je dat dit niet lukt?
Heb je afstand genomen van je ex-partner, maar kun je hem of haar niet uit je hoofd krijgen?
Zit je in een knipperlichtrelatie?
Is jouw antwoord op een van deze vragen Ja? Dan heb je hoogstwaarschijnlijk te maken met een relatieverslaving.
Zo ziet een ongezonde relatie eruit
Ongezonde relaties zijn er in vele vormen. Je kunt denken aan ongelijkwaardige relaties, maar ook aan relaties waarin er regelmatig sprake is van manipulatie. ‘Stilte behandelingen’ of explosieve ruzies zijn eveneens uitingen van een schadelijke relatie. Net als partners die elkaar keer op keer aantrekken en weer afstoten. Of relaties waarin er fysieke intimiteit is, maar géén ware verbinding. Je ziet elkaar af en toe om je fysieke behoefte te vervullen, maar er is geen wezenlijk emotioneel contact.
Dit soort ‘relaties’ zorgt vaak voor een relatieverslaving. Hoe is dat mogelijk? Tijdens lichamelijke intimiteit komen de hormonen dopamine en oxytocine vrij. Zij zorgen voor verlangen en hunkering en maken dat jij je aan iemand hecht (ook als die persoon jou niet juist behandelt).
Verslaafd aan een ander…
Je weet dat je in een relatie zit die niet goed voor je is. In het verleden heb jij je vrienden weleens verteld over moeilijke momenten met je partner. ’Stop ermee’ of ‘Je moet direct bij hem weg’ was mogelijk de reactie die je kreeg. Je begreep dit helemaal, alleen: weggaan is makkelijker gezegd dan gedaan… Misschien ben je gestopt met erover praten. Je weet toch al wat je vrienden gaan zeggen en diep vanbinnen weet je dat ze gelijk hebben. Maar er is een onzichtbare trekkende kracht die ervoor zorgt dat het jou niet lukt om een punt achter deze relatie te zetten. In dit soort situaties is er dus duidelijk sprake van een relatieverslaving.
Hoge pieken en diepe dalen
Een relatieverslaving is turbulent. Er zijn momenten van intens geluk, waarop je euforie ervaart, en momenten waarop jij je nog nooit zo slecht hebt gevoeld. Dit is een patroon in je relatie geworden: hoge pieken en diepe dalen. Als je relatie in een dal zit, hunker je naar de euforische tijden. Je ervaart een onbeheersbaar verlangen naar de relatie waar je afhankelijk van bent geworden. Op een bepaald moment overschaduwt het zelfs je dagelijks leven.
Misschien ben je continu met je gedachten bij je (ex-)partner, ook als je aan het werk bent of familie en vrienden bezoekt. Je wacht met smart op een berichtje van hem of haar. Zodra je dit, na een stille periode, eindelijk krijgt, voel jij je de gelukkigste mens ter wereld. Zelfs als de inhoud van het berichtje maar weinig voorstelt. Je hebt geen controle meer over de constante gedachtestroom in je hoofd. Je staat machteloos tegenover de relatieverslaving.
Kenmerken van een relatieverslaving
Herken jij jezelf in de volgende kenmerken?
1. Je zit in een ongezonde relatie.
2. Je bent emotioneel niet in staat om de relatie te beëindigen.
3. Tegenover de buitenwereld doe je alsof de relatie goed zit.
4. Je raakt jezelf kwijt.
5. Je ervaart angst.
6. Je hebt trauma’s opgelopen in je jeugd en hebt deze (nog) niet verwerkt.
De eerste stap naar bevrijding
Misschien wil je de toxische relatie loslaten. Je hebt dit mogelijk tijdens dieptepunten al vaak geprobeerd, maar het lukte je niet. De reden: de craving is te sterk. Zodra je (ex-)partner weer contact met je zoekt, ga je toch weer terug. Tegen beter weten in.
De erkenning dat je machteloos tegenover deze relatie staat, is de eerste stap naar bevrijding. Je hebt al verscheidene pogingen gedaan om er los van te komen, maar met wilskracht alleen kom je er niet. Op het moment dat je (ex-)partner weer toenadering zoekt, verdwijnt jouw vastberadenheid als sneeuw voor de zon. Het is dus belangrijk dat je erkent dat je met een verslaving te maken hebt. Je bent niet in staat om weerstand te bieden aan deze relatie.
Zoek goede hulp
Waarschijnlijk ben je situaties gaan verzwijgen – situaties die té erg waren om met anderen te delen. Misschien ervaar je schaamte. Hierdoor ben je nog meer verstrikt geraakt in je eigen gedachten en pijn. Delen is essentieel om te helen. Het is daarom zeer belangrijk dat je hulp zoekt. Doe dit bij de juiste mensen. Ga op zoek naar een psycholoog, therapeut of coach die zelf ervaring heeft met deze problematiek.
Ook een zelfhulpgroep kan je steunen. Hier tref je lotgenoten die zich herkennen in jouw ervaringen. Je hebt begrip, compassie en veiligheid nodig wanneer je eerlijk gaat zijn over jouw situatie. Je verhaal vertellen vraagt veel moed.
Wat jeugdtrauma’s ermee te maken hebben
Helaas is er geen wonderpil die ervoor zorgt dat we van de ene op de andere dag verlost zijn van een relatieverslaving. Er is bereidheid nodig om de weg naar genezing te bewandelen. Stel jezelf de volgende vragen:
Ben ik echt bereid om door de intense pijn heen te gaan?
Ben ik bereid om alles te voelen wat er te voelen is?
Ben ik bereid om niet meer te vluchten voor mijn pijnlijke gevoelens?
Besef dat er tijdens het genezingsproces pijn loskomt. Niet alleen de pijn van de relatie, maar ook pijn die jij in je kindertijd hebt ervaren. Het is géén toeval dat je verslaafd bent geraakt aan een relatie. Het heeft te maken met onverwerkte trauma’s uit je jeugd.
Voordat je aan de relatie begon, was er al pijn in jou aanwezig. Misschien was jij je hier bewust van, misschien niet. De turbulente relatie zorgde voor afleiding; je had geen ruimte meer om stil te staan bij onverwerkte pijn uit het verleden. Je werd volledig opgeslokt door de relatie. Maar zodra deze stopt, ontstaat er weer ruimte. Ruimte om alle pijn te doorleven die al die tijd in jou opgeslagen lag.
Je verdient liefde
Herken je jezelf in dit artikel? Je verdient liefde! Geloof me: de liefde is er óók voor jou. Als je in staat bent om te helen van de pijn, ga je de liefde ervaren op een manier die je waarschijnlijk nog niet kent. Vanuit mijn eigen ervaring kan ik jou vertellen: de weg is niet makkelijk, maar het is het waard!
Boekentip van de redactie: Het innerlijke kind in je relatie
Hoe functioneert jouw innerlijke kind in je relatie? Hoe kun je jezelf genezen? Wat heeft je innerlijke kind binnen de relatie nodig? Welke aspecten mogen eindelijk geactiveerd worden? Deze vragen en meer worden beantwoord in Het innerlijke kind in je relatie van Susanne Hühn.
Bestel nu jouw exemplaar van Het innerlijke kind in je relatie met gratis verzending bij Boekenwereld of koop het e-book.
Lees verder:
Voel jij je vaak ondergewaardeerd en leeggezogen? Mogelijk zit je in een codependente relatie!
14 alarmsignalen van een zeer ongezonde relatie
Waarom het innerlijke kind zo belangrijk is in relaties
Overstijg de leugens die we over de liefde hebben geleerd (+ dit is liefde écht)
De diepere laag van een relatie: waarom je partner en jij elkaar aantrekken
