Heb je onverklaarbare gewrichtsproblemen? Dit zegt de Chinese geneeskunde erover (met oplossingen)
Door Jacqueline Rietveld
Artrose, Artritis, frozen shoulder, bursitus of klachten van de overgang zijn vervelende gewrichtsklachten die je leven kunnen beperken. De Chinese geneeskunde zit vol antwoorden en kan je op de goede weg naar heling brengen. Jacqueline Rietveld is expert op het gebied van Chinese geneeskunde en helpt je in dit artikel op weg naar oplossingen voor deze gewrichtsproblemen.
De lever en de galblaas vallen onder het element Hout, net als het vermogen om te bewegen, om te beslissen en om met woede en frustratie om te gaan.
Als je last hebt van gewrichtsklachten doe je er vast van alles aan om je gewrichten te versoepelen. Aandoeningen als artritis, artrose, frozen shoulder en bursitis kunnen je behoorlijk beperken in je bewegingsvrijheid. En precies dat laatste – minder vrij kunnen bewegen –maakt dat klachten in de gewrichten duiden op een verstoring in het element Hout volgens Chinese geneeskunde.
Element Hout
Hout is het eerste van de vijf elementen op het Chinese elementenwiel, de Wu Xing. De energie van elk element stuurt bepaalde organen, lichaamsfuncties, gedachten en emoties aan. Zo vallen de lever en de galblaas onder het element Hout, net als het vermogen om te bewegen, om te beslissen en om met woede en frustratie om te gaan. Hoewel alle elementen in alle fasen van je leven hun werk doen, is de kinder- en pubertijd de levensfase waarin de Hout energie zich het sterkst manifesteert.
Bewegingsvrijheid
Als kind en puber staat alles in het teken van jezelf ontwikkelen, nieuwe dingen ontdekken, leren en zo je eigen weg vinden. Om dat op een goede manier te kunnen doen, heb je voldoende ruimte nodig. Natuurlijk zijn er kaders van bijvoorbeeld ouders en school, maar een kind heeft speelruimte nodig om zelf dingen te ontdekken. Het element Hout gedijt dan ook niet goed bij teveel inperkingen en druk van buitenaf. Als er in je jeugd letterlijk of figuurlijk onvoldoende bewegingsvrijheid was, kan dat – ook later in je leven – leiden tot stijve en pijnlijke gewrichten.
De rol van de lever
Gewrichten versoepelen met Chinese geneeskunde kan niet zonder ook naar de lever te kijken. De lever is namelijk samen met de galblaas het Hout-orgaan dat regeert over de energie die nodig is om te kunnen bewegen. De lever wordt wel de heerseres van de qi of de levensenergie genoemd. Zonder levensenergie kunnen onze lichaam en geest niet functioneren. In de Chinese geneeskunde wordt er niet alleen naar de fysieke werking van het orgaan gekeken, maar ook naar de energetische vitaliteit van de lever. De lever zorgt als het ware voor de kwaliteit van de qi. Onvoldoende kracht om te bewegen, zowel in de gewrichten maar ook wat betreft mentale flexibiliteit – duidt op verzwakte lever-energie.
Mentale soepelheid
Het Hout-element gaat volgens Chinese geneeskunde ook de emotie woede. Woede kent vele verschijningsvormen: van irritatie en frustratie tot explosieve boosheid en agressie. Woede is op zichzelf een gezonde emotie die gevoeld mag worden. Een gezond Hout-element maakt dat je dat gevoel soepel kan laten doorstromen waardoor het ook weer verdwijnt. Als de Hout-energie minder goed stroomt, kan woede of frustratie je lichaam letterlijk vastzetten. Soepele doorstroming van voldoende Hout-energie is ook nodig om beslissingen te kunnen nemen. Als je voor een keuze staat en de kracht van Hout voldoende is, zal je het besluit op tijd en met zekerheid kunnen nemen. Bij gewrichtsklachten is het daarom goed om ook eens holistisch te kijken naar jouw mentale soepelheid. Kan er sprake zijn van een disbalans in de Hout-energie?
Gewrichtsklachten en Chinese geneeskunde
Laten we eens inzoomen op verschillende aandoeningen om de verstoring van de Hout-energie daarbij te bekijken.
Artrose
Artrose is een klacht die veel voorkomt. Artrose houdt in dat het kraakbeen in bijvoorbeeld je knie, vingers of tenen afslijt. Daardoor wordt het gewricht niet alleen minder beweeglijk, maar ontstaan er ook chronische pijnklachten. Die gewrichten versoepelen niet makkelijk meer als het kraakbeen eenmaal weg is. Kraakbeen groeit in de regel niet meer aan, vandaar dat sommige mensen uiteindelijk een kunstknie nodig hebben.
Bij beginnende artrose kan het slijtageproces echter wel worden afgeremd of misschien zelfs gestopt. Als de oorzaak van de stagnatie van je lever-energie duidelijk wordt, kan je die weer op gang brengen door bijvoorbeeld je leefstijl aan te passen. Of door te werken aan gevoelens van boosheid of inperking die van binnenuit aan je (kraakbeen) vreten.
Frozen shoulder
Bij een frozen shoulder is er geen sprake van slijtage, maar van verminderde elasticiteit van het gewrichtskapsel. Je schouder bewegen wordt daardoor steeds moeilijker en pijnlijker. Zoals gezegd zorgt de Hout-energie voor beweeglijkheid en dus elasticiteit. Wanneer die stopt, zou er weleens iets getriggerd kunnen zijn waardoor de Hout-energie minder wordt.
Vraag jezelf eens af wanneer de klachten begonnen zijn. Wat speelde er toen in je leven? Wat voelde je daarbij als het gaat over woede, de emotie die bij Hout hoort? Of moest je misschien een voor jou lastige beslissing nemen? Hoeveel bewegingsvrijheid ervoer je toen in mentale zin? Een meer fysieke oorzaak zou kunnen zijn dat jij zo fanatiek en hardnekkig hebt bewogen met je arm, dat je de signalen van je lichaam om gas terug te nemen hebt genegeerd. Ook dat is een disbalans in Hout energie: overmatig bewegen waardoor je uiteindelijk de lever qi uitput.
Artritis
Artritis is een verzamelnaam voor tal van aandoeningen waarbij het gewrichtskapsel ontstoken is. Reumatoïde artritis bijvoorbeeld is een auto-immuunziekte waarbij er in meerdere gewrichten ontstekingen ontstaan. De ontstekingen bij artritis zorgen ervoor dat de gewrichten stijver worden. Hoewel die verminderde beweeglijkheid wijst op een verstoring in het Hout-element, moeten we hier ook naar het element Vuur kijken.
Vuur is het element dat na Hout komt in het Chinese elementenwiel. Een ontsteking – dus ook alle andere aandoeningen eindigend op ‘itis’ – betekent altijd dat het Vuur te hoog wordt opgestookt. Op zich is het goed dat het Vuur oplaait als ziektekiemen moeten worden bestreden, zoals gebeurt bij koorts. Maar als die strijd zich naar binnen richt en zich vastzet in je lichaam ontstaan er juist klachten.
In het geval van artritis is de kans groot dat het Hout-element voor langere tijd overactief is geweest, waardoor er als het ware teveel brandstof kwam voor het daarop volgende Vuur-element. Enerzijds moeten we bij artritis dus het Vuur zien te doven en tegelijkertijd het Hout weer naar een gezonde dosering zien te brengen. Wat maakt dat het Hout-element, de lever, te hard is gaan werken? Heb je een stressvolle baan? Gebruik je veel medicijnen of alcohol waardoor de lever extra hard moet werken? Vlamt de woede vaak in je op? En hoe kan je daar meer balans in brengen?
Slijmbeursontsteking of bursitis
Bursitis: daar is ie weer, de -itis. Teveel Vuur energie dus. Als de slijmbeursontsteking in je gewricht een direct gevolg is van sporten of een val, ligt het meest voor de hand dat je Hout-energie te actief is geweest. Hout is namelijk de energie van actie en beweging, maar bij disbalans ook van hyperactief zijn en geforceerde of ongecontroleerde bewegingen.
Relatie met de overgang
Veel vrouwen krijgen echter ook slijmbeursontstekingen wanneer ze in de overgang zijn. In dat geval is het goed om ook eens naar het element Aarde te kijken; het derde element in het elementenwiel. Dit element manifesteert zich het meest in de levensfase van de overgang. Dat vraagt extra energie van de milt, het moederorgaan dat bij Aarde hoort.
De milt-energie reguleert de lichaamssappen, waaronder ook het vocht in de slijmbeurzen valt. Als de overgang veel vraagt van de milt-energie, kan dat wel eens moeilijker gaan. Waardoor er te weinig bevochtiging is en het Vuur dus ook op kan laaien. Je voeding aanpassen en vrede sluiten met de levensfase waarin je zit kunnen bijvoorbeeld manieren zijn om via het element Aarde de bursitis te verminderen.
Lees ook: Soepel door de overgang: holistische tips tegen overgangsklachten
Gewrichten versoepelen met Chinese geneeskunde
Misschien heb je al iets van jezelf herkend in de voorgaande aandoeningen. Over het algemeen kan jij je gewrichten versoepelen door voeding en activiteiten te kiezen die het Hout-element activeren, maar niet overbelasten. En door jouw omgang met woede en beslissingen nemen onder de loep te nemen en er waar nodig iets in te helen. Activiteiten die fijn zijn voor het Hout-element zijn sporten die veel flexibiliteit en draaiende bewegingen stimuleren, zoals martial arts, power- of hatha yoga en dansen.
Voeding: zure smaak
Qua voeding hoort zuur bij Hout. Elke dag wat zuurs toevoegen aan je maaltijden stimuleert de Hout-energie. Denk bijvoorbeeld aan tomaten, azijn, bessen of zuurkool. Ook citrusvruchten zoals sinaasappel en citroen zijn zuur, maar daarvan is ook bekend dat ze laaggradige ontstekingen in de hand werken. Eet (of drink) die dus zeker niet dagelijks als je last hebt van gewrichtsklachten.
Beweeg vrijer
Je gewrichten versoepelen ook als je in mentaal en emotioneel opzicht vrijer kan bewegen. Dat is hoe de holistische samenhang van lichaam, geest en ziel werkt. ‘First the mind, than the qi, than the blood’, wordt in de Chinese geneeskunde gezegd.
Je levensenergie en je fysieke lichaam reageren op je gedachten en gevoelens, op je geest. Vraag je bij gewrichtsklachten dus eens af of jij je misschien op een bepaalde manier voelt vastgezet in je leven. Voel jij je vrij om de ruimte in te nemen die je nodig hebt? Kan jij zijn wie je bent of wil zijn bij de mensen waarmee je bent en in de omstandigheden waarin je zit?
Speels kind
Geef jij jezelf voldoende bewegingsvrijheid? Al in je kinder- of pubertijd kan je dingen meemaken waardoor een innerlijke overtuiging ontstaat dat sommige kanten van jou er niet mogen zijn. Dat het onveilig is om die te laten zien of dat ze niet gewaardeerd worden en je weghouden van liefde (van je ouders). Nu je volwassen bent, kan je deze overlevingsmechanismen van vroeger gaan helen. Door ze te erkennen en je innerlijk kind te laten voelen dat het er wel helemaal mag zijn en dat het nu veilig is. Geef maar weer ruimte aan het speelse, onschuldige en vrije kind dat je ooit was. Of waarvan je altijd hebt verlangd het te kunnen zijn.
Maak je vandaag niet kwaad
Nog even over de rol van boosheid en frustratie: om je gewrichten te versoepelen is het ook van belang om dergelijke gevoelens vloeiend te kunnen kanaliseren. “Maak je vandaag niet kwaad”, is – niet toevallig – ook een van de vijf principes van Reiki, een andere Oosterse geneeswijze. Dat betekent niet dat je niet boos mag worden. Maar wel dat je het niet op moet roepen of het te lang actief laten zijn om gezond te blijven. Woede ís er soms gewoon, maar mag vervolgens ook weer doorstromen en losgelaten worden. Lukt dat te vaak niet, dan vraagt dat veel van je lever en Hout-energie. En dat kan dus weer effect hebben op je gewrichten.
Explosief of binnenvetter
De manier waarop jij boosheid soepeler kan kanaliseren, hangt af van de wijze waarop de emotie zich nu uit. Reageer je vaak explosief? Dan is je lever gebaat bij meer rust en zelfliefde. Klap jij juist dicht? Dan ben je een binnenvetter (denk ook aan de aandoening ‘lever vervetting’) en kunnen juist meer naar buiten gerichte oefeningen zoals assertiviteitstraining of Oosterse vechtkunst jou helpen. Jij mag erop vertrouwen dat jouw mening net zo belangrijk is als die van ieder ander.
Niet alleen
Misschien heb je dingen van jezelf herkend in dit artikel. En wil je er graag mee aan de slag, maar vraag jij je ook af of je dat wel allemaal alleen kan. Niemand kan en hoeft alles helemaal alleen te doen. Natuurlijk ben jij het die aan zichzelf moet werken; dat kan een ander niet voor jou doen. Maar je kan wel hulp krijgen in de vorm van advies, iemand die je een spiegel voorhoudt, handreikingen en helende energie om je lichamelijke en geestelijke veerkracht te vergroten.
Jacqueline Rietveld is lichaamsgericht coach en Reiki Master. Op haar website vind je meer informatie over haar praktijk: www.avaloncoaching.nl
De vijf elementen
Kleine veranderingen hebben een grote impact op de rest van je leven, laat Jean Haner in 'De vijf elementen' zien. Leer dankzij dit boek de spirituele kant van Chinese geneeskunde kennen.
Lees verder:
- Chinese geneeskunde en de vijf elementen: breng je elementen weer in balans met deze tips
- Chinese geneeskunde & persoonlijkheidstest: welk element past het beste bij jou?
- Oorsuizen zonder duidelijke oorzaak? Zo kijkt de Chinese geneeskunde naar tinnitus
- Word je steeds op hetzelfde tijdstip moe? Dit zegt de Chinese geneeskunde erover
Jacqueline heeft sinds 2010 een praktijk voor lichaamsgerichte coaching en therapie. Ze behandelt klachten door middel van een totaalaanpak op lichamelijk, mentaal, emotioneel en energetisch niveau. Haar missie is om jou te helpen zo vitaal en vreugdevol mogelijk te leven. Daartoe geeft ze Reiki cursussen en begeleidt mensen in individuele coachtrajecten. Haar coaching bestaat uit een combinatie van gesprekken en energetisch lichaamswerk, waarin ze haar kennis op het gebied van o.a. Chinese geneeskunde, holistische voedingsleer en zielsontwikkeling toepast en deelt.
