Haarverlies bij vrouwen: de oorzaken van overmatig haaruitval bij vrouwen
Door Marjolein Dubbers
Regelmatig ontvang ik mails van vrouwen die (soms) bijna in paniek zijn: “Marjolein, ik heb last van extreem haarverlies. Help, wat kan ik doen voordat ik helemaal kaal ben?” Om die reden een artikel over meer dan normale haaruitval bij vrouwen.
Haarverlies? Je bent niet de enige
Het zal je vast geen troost geven maar je bent niet de enige vrouw die op een gegeven moment bang is dat ze zo kaal als een biljartbal aan het worden is, als ze kijkt naar het aantal haren in haar haarborstel. Na de menopauze heeft maar liefst 40% van de vrouwen last van het dunner worden van het hoofdhaar. Dunner worden wil overigens zeker niet zeggen dat je kaal aan het worden bent. Maar geen enkele vrouw wil haar haardos kwijt en we hebben, denk ik, allemaal wel eens een vrouw gezien met zulk extreem dun haar dat je haar schedel goed kon zien. Dat gunnen we geen enkele vrouw en zeker niet onszelf. Toch? Gelukkig is er een groot verschil tussen ‘normaal’ haarverlies en ‘extreme’ haarverlies alhoewel veel vrouwen al snel vinden dat ze in de categorie ‘extreem’ vallen. En dat snappen we als vrouw allemaal denk ik.
Echt extreem haarverlies: meestal alopecia
Echt extreem haarverlies zijn de verschillende vormen van alopecia. Hierbij kan er sprake zijn kale plekken op de hoofdhuid of zelfs van algehele kaalheid, ook elders op het lichaam. Alopecia behoort waarschijnlijk tot de auto-immuunziekten, wat wil zeggen dat het lichaam zichzelf aanvalt. Bij alopecia worden de haarwortelzakjes aangevallen waardoor de haren uitvallen. Alopecia androgenetica is een vorm waarbij er geen sprake is van kale plekken maar van diffuse kaalheid; verspreid over met name de bovenkant van het hoofd. (Kijk voor meer informatie op de site van de alopecia vereniging)
Een andere vorm van kaalheid wordt telogeen efflivium genoemd. Ook hierbij is er sprake van diffuse haaruitval over het hele hoofd. Dit kan acuut maar ook langzaam ontstaan. Dit oorzaken zijn divers waaronder veel die ik hieronder zal noemen. (Klik voor meer informatie over telogeen efflivium hier.)
Natuurlijk beginnen beide vormen van extreme kaalheid met verontrustend veel haren in je haarborstel. Dit wil nog niet zeggen dat er bij jou sprake is van een van deze extreme vormen van haarverlies. Het kan ook zijn dat je als gevolg van de menopauze (tijdelijk) een wat dunnere haardos krijgt. Maar ongeacht wat het is, je wilt het liefst vandaag nog in actie komen schat ik zo in.
Is de daling van vrouwelijke hormonen de oorzaak?
Omdat veel vrouwen in de menopauze last krijgen van dunner wordend haar wordt er vaak gezegd dat dit komt door het afnemen van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Doordat deze vrouwelijke hormonen in je lichaam dalen is er sprake van, relatief gezien, meer testosteron. Dit is het mannelijke hormoon dat dan mogelijk voor vrouwelijk haarverlies zou zorgen. Naar mijn mening is dit te kort door de bocht.
Alle vrouwen, geen enkele uitgezonderd, krijgen namelijk in de menopauze te maken met dalende niveaus van oestrogeen en progesteron. En waarschijnlijk ken jij, net als ik, vrouwen die ondanks de menopauze nog steeds een jaloers makende dikke haardos hebben. Daarbij, 60% van de vrouwen in de menopauze heeft geen last van overmatige haaruitval. Dat het dalen van onze vrouwelijke hormonen de oorzaak is ligt dus niet voor de hand. Dit wil echter niet zeggen dat het niet het gevolg kan zijn van hormonale veranderingen in je lichaam. Maar waarschijnlijk gaat het om iets anders.
De oorzaken van overmatig haarverlies bij vrouwen
De oorzaken van overmatig haarverlies kunnen heel divers zijn. Factoren die vaak worden genoemd zijn overmatige stress of een trauma. Haarverlies hoeft dan niet gelijk op te treden, het kan zich ook voordoen nadat de stressvolle periode al achter de rug is. Denk hierbij ook aan het ondergaan van een operatie of een stevige infectie, dat is voor je lichaam ook een vorm van stress. Ga dus even terug in de tijd, een maand of zes, en bedenk of stress de oorzaak kan zijn.
Allerlei ziektes of bepaalde medicijnen kunnen ook leiden tot haaruitval; lees de kleine lettertjes van de bijsluiter als je medicijnen gebruikt. Let op; ook de pil is een medicijn en kan opeens tot kaalheid gaan leiden. Schildklierproblemen die leiden tot stofwisselingsproblemen kunnen ook een oorzaak zijn. Huidproblemen en dan natuurlijk problemen met je hoofdhuid kunnen de achterliggende reden zijn. Denk ook aan overmatig gebruik van chemische haarverfproducten of andere onnatuurlijke vormen van haarbehandeling.
Wat echter heel vaak over het hoofd wordt gezien is dat crashdiëten en alle andere vormen van eenzijdige diëten ook een belangrijke oorzaak zijn van overdreven haaruitval. In dit geval is je haaruitval een symptoom van ondervoeding. Mijn advies: denk vooral niet te snel dat dit niet het geval zal zijn bij jou.
Je haren zijn als eerste aan de beurt
Een dierenarts kan aan de vacht van een dier zien hoe ziek of gezond het is. Alle cellen in je lichaam hebben namelijk voedingsstoffen nodig die ze uit je voeding moeten halen. Voedingsstoffen in de vorm van vitamines, mineralen, enzymen, sporenelementen en duizenden andere bekende en nog onbekende stoffen. Om jou in leven te houden zijn de cellen van je vitale organen zoals je hart, longen en lever veel belangrijker dan de cellen van je haarzakjes. Komt je lichaam voedingsstoffen tekort dan zullen deze eerst worden gebruikt voor je vitale organen, niet voor je nagels, huid of haren. Gebrek aan voldoende voedingsstoffen is een belangrijke oorzaak van overmatige haaruitval bij vrouwen die vaak over het hoofd wordt gezien of wordt onderschat.
Zorg dus voor volop voedingsstoffen op je bord
Je lichaam heeft een grote variatie aan voedingsstoffen nodig. Wat bij haaruitval vaak wordt genoemd is gebrek aan de vitamines A, B6, B8 (=biotine) en B12, vitamine C, vitamine D, foliumzuur, ijzer, koper, silicium en zink. Ook vitamine E wordt genoemd maar dat is wetenschappelijk nog omstreden. Als je zoveel van bepaalde vitamines tekort komt dat je haar ervan uitvalt, dan heb je meestal al eerder signalen van je lichaam gekregen dat er iets aan de hand is en je gezondheid aan het inleveren bent. Klopt dat?
Je eerste bron van voedingsstoffen is uiteraard de voeding op je bord. Eet daarom zoveel mogelijk onbewerkte voeding, veel groenten (deels rauw) en fruit, ongebrande noten, zaden en pitten, glutenvrije granen, peulvruchten, kiemen, biologische eieren en in beperkte mate (wit) vlees en vis. Voor het opnemen van voedingsstoffen heeft je lichaam gezonde darmen nodig. Beperk daarom stoffen die je darmen kunnen irriteren: wees kritisch op suikers, zuivel en gluten en voorzichtig met koffie en alcohol. Alopecia wordt tegenwoordig ook in verband gebracht met insulineresistentie en het metabool syndroom. Hou dus je bloedsuikerspiegel zoveel mogelijk constant.
Vul zo mogelijk aan met supplementen
Vitamines en mineralen werken altijd met elkaar samen; daarom wordt bij het innemen van supplementen altijd geadviseerd om dit bij de maaltijd te doen. Heb je het gevoel dat je al langere tijd voedingsstoffen tekort komt kies dan een goede, orthomoleculaire multi met vitamines en mineralen. Deze multi kan je aanvullen met een goede vitamine B-complex gecombineerd met extra biotine (B8). Vitamine C en vitamine D horen wat bij betreft ook bij de basissuppletie voor vrouwen ongeacht of je haar uitvalt of niet. Heb je last van zware menstruaties dan kan aanvullen van ijzer nog aan te bevelen zijn samen met vitamine C. Vitamine C verhoogt de opname van ijzer.
Het slikken van supplementen is geen wondermiddel en het vraagt bovendien tijd voordat je resultaten zult zien. Zeker als het gaat om je haardos. Daarom dat andere vormen van “suppletie” in de vorm van voldoende slaap, beweging en ontspanning minstens zo belangrijk zijn. Hier mag je rustig een overdosis van nemen en resultaten kunnen binnen enkele dagen al voelbaar zijn.
Uiteindelijk draait het (toch) altijd om je hormonen
Te veel stress, te weinig ontspanning en beweging, te veel suikers, een schommelende bloedsuikerspiegel, slecht werkende darmen, te weinig voedingsstoffen, teveel hormoonverstorende stoffen: het heeft allemaal invloed op je hormoonbalans. Een hormoonbalans die bij vrouwen toch al makkelijk uit evenwicht kan worden gebracht, zeker als je in de overgang komt. Om die reden kan extreem haarverlies wel degelijk het gevolg zijn van een hormonale disbalans. Let daarom ook goed op hormoonverstorende stoffen in je omgeving (onder andere je cosmetica, haar- en andere verzorgingsproducten). Tot slot een tweetal kruiden die je kunnen helpen je hormonen terug in balans te krijgen.
Een kruid dat veel wordt gebruikt bij kaalheid is Saw Palmetto. Het wordt tegenwoordig steeds meer toegepast bij vrouwelijke hormonale disbalansen. Hetzelfde geldt voor het superfood maca.
Wil je meer duidelijkheid over voedingsstoffen die jij mogelijk tekort komt vraag dan een bloedonderzoek aan bij een (orthomoleculair) arts (wees je ervan bewust dat lang niet alles hiermee boven water komt). Uit een haaranalyse kan een mineraaltekort of juist stapeling hiervan naar voren komen. Heb je echt extreem haarverlies dan kan je contact opnemen met een dermatoloog en samen op zoek gaan naar de oorzaak hiervan. Op de site van de haarstichting vind je meer informatie en adressen van dermatologen. Wees je ervan bewust dat medicijnen nooit de werkelijke oplossing zijn. Daarom tot slot een inspirerend verhaal zoals je van me gewend bent.
“Hoezo, leer er maar mee leven?” Een inspirerend verhaal
Molly Vazquez kreeg op 12-jarige leeftijd last van kale plekken op haar hoofd. Binnen enkele maanden was ze kaal. Artsen vertelden haar dat ze de auto-immuunziekte alopecia had en dat ze hiermee zou moeten leren leven. Omdat ze het op zo’n jonge leeftijd had gekregen achtten de artsen de kans dat ze nog hoofdhaar terug zou krijgen verwaarloosbaar. Molly besloot zich hier niet bij neer leggen. Ze overtuigde haar ouders ervan dat ze veel gezonder moesten gaan eten en samen met haar moeder verwijderde ze zoveel mogelijk hormoonverstorende stoffen (cosmetica, huishoudelijke producten) uit huis. Ze zorgde verder voor voldoende slaap, beweging en dronk volop water. De impact op haar familie was immens en als bonus kreeg ze zoveel haar dat ze nu de kapper regelmatig vraagt om haar haar uit te dunnen. Ze heeft een boek geschreven over haar ervaringen en twee kookboeken.
Je kunt veel meer zelf dan je denkt! Go for it!
Eet meer energie
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden.
Lees ook deze artikelen van Marjolein Dubbers:
10 redenen waarom afvallen niet draait om minder eten en meer bewegen
Verhoog je oxytocine: je favoriete hormoon tegen een overdosis stress
Stress & voeding: wat kan je doen om stress in je lijf te verminderen?
Afvallen en tegelijkertijd méér energie? Dat kan als je weet hoe het werkt
De website van Marjolein Dubbers, energiekevrouwenacademie.nl, wordt jaarlijks door meer dan 2 miljoen bezoekers bezocht. Marjolein is food- en lifestylecoach en heeft een passie voor de gezondheid van vrouwen.
De link van Saw Palmetto doet het helaas niet. Wat is de link? Dank je wel!