De natuur en ons leven hebben dezelfde intentie en hetzelfde doel, namelijk dat we niet alleen biologisch maar ook spiritueel groeien en gedijen. De intelligentie van de natuur leidt ons naar onze grootste creativiteit, goedheid en vreugde. Het gaat niet om de vraag of die intelligentie al dan niet bestaat, maar om de vraag of we ons er al dan niet door laten leiden.
In verbondenheid met die intelligentie – dat betekent: met de liefde zelf – komen we uit bij heelheid en innerlijke vrede. Als we ervan afgesneden zijn, komen we via het ego uit bij de duisternis van chaos en verdriet. Je vrije wil houdt simpelweg in dat de keuze aan jou is.
Overlevingsmechanismen
De menselijke denkgeest is een onderdeel van een volmaakt georkestreerd ecosysteem, zoals het lichaam dat ook is, met ingebouwde overlevingsmechanismen, zoals het lichaam die ook heeft. En hij kan zichzelf herstellen, zoals het lichaam dat ook kan. Een lichaam kan niet overleven als het niet een bepaalde hoeveelheid kwetsuren kan verdragen, en dat geldt ook voor de denkgeest. Ze zijn beiden voorzien van een schitterend immuunsysteem, herstellende mechanismen waarmee ze kwetsuren genezen en ziekten tegengaan.
Bij een emotioneel trauma heb je soms het gevoel alsof je een pak slaag gekregen hebt, en dat is in zekere zin ook het geval: je kreeg een pak slaag van jezelf, van een ander of van het leven. Innerlijk ben je dan bont en blauw en je hebt tijd nodig om te genezen. Als je fysiek aan het genezen bent, moet je voorzichtig zijn met je lichaam en als je emotioneel aan het genezen bent, moet je voorzichtig zijn met je hart. Iedereen die depressief is, weet dat je innerlijk net zoveel pijn kunt hebben als welke fysieke pijn dan ook.
Ziekte en pijn horen bij het leven
Een bepaalde hoeveelheid ziekte en pijn hoort simpelweg bij het leven, en ook een bepaalde hoeveelheid hartzeer hoort bij het leven. Het kost tijd om van een fysieke kwetsuur te genezen, en het kost ook tijd om van een emotionele kwetsuur te genezen. Dat besef, en ruimte maken voor dat proces, hoort simpelweg bij verstandig door het leven gaan. Een periode waarin je denkgeest bezig is met het tot zich laten doordringen en verwerken van verlies, teleurstelling en angst is geen ziekte. Het is niet noodzakelijkerwijs verkeerd dat je dat verlies, die teleurstelling en die angst voelt. Het betekent simpelweg dat je kneuzingen hebt, en tijd nodig hebt om te genezen.
Het is niet van de laatste tijd dat er mensen sterven. Het is niet van de laatste tijd dat mensen catastrofale dingen meemaken. Het is niet van de laatste tijd dat mensen hartverscheurend verdrietig zijn. Wij mensen hebben ons in de loop van de tijd zodanig aangepast dat we dreigingen aankunnen, zowel op het uitwendige als op het innerlijke vlak. Zowel lichamelijk als mentaal hebben we een immuunsysteem ontwikkeld, en de grondslag van het mentale immuunsysteem, dat van de denkgeest en het gevoelsleven, is verdriet. Verdriet stelt ons in staat om gebeurtenissen die te schokkend voor het systeem zijn om ze in één keer te verwerken, geleidelijk aan steeds beter te verwerken.
Acceptatie van verdriet
Je zou verdriet over de normale verliezen in het leven niet uit de weg moeten gaan, maar juist moeten accepteren, in de armen moeten sluiten. Het is geen gebeuren, maar een proces dat het meest gediend is met volledige overgave. Wanneer je gevoelens heel diep gekwetst zijn, moet je je instellen op een waarschijnlijk pijnlijke periode, en ondertussen ten volle begrijpen dat het zwaar zal worden, maar dat je erdoorheen zult komen. Je moet jezelf voorzien van alles wat je daarbij helpt, en mensen om je heen verzamelen die kunnen optreden als gezonde, behulpzame, meedogende metgezellen, terwijl jij bezig bent met het verwerken van je verlies en al die gevoelens doormaakt.
Verdriet komt in golven en het duurt zo lang als het duurt. Tegen jezelf zeggen dat je op moet schieten, even door moet zetten, je ‘eroverheen moet zetten’, is wel het laatste wat je moet doen. Dat zou je tegen je lichaam niet zeggen en moet je dus ook tegen je ziel niet zeggen.
Echt iets van nu: overhaasten wat je niet zou moeten overhaasten
Een van de neurosen van de moderne tijd is de neiging om zaken die je niet moet overhaasten toch te overhaasten. We hebben de voorschriften voor een succesvolle bedrijfsvoering erbij gepakt en passen die op zo ongeveer alles toe. Als we door het een of ander een poosje ‘minder productief’ zijn, moet er wel iets mis zijn. Maar wat kan er uiteindelijk ‘productiever’ zijn dan diep en slopend verdriet achter je laten en je innerlijke vrede en gemoedsrust terugvinden?
Het juiste moment om kapot te zijn van verdriet is het moment waarop je hartverscheurend nieuws krijgt. Net zoals een aanstaande moeder haar zwangerschap soms de beste dienst bewijst door lekker te gaan zitten of liggen met haar voeten omhoog en een kop kamillethee erbij, zo laten we in tijden van verdriet de volgende fase van ons leven ontkiemen, en dat proces dienen we het meest door het simpelweg de ruimte te geven.
We moeten rusten in wie we zijn en in hoe we ons op dat moment voelen. Door mild te zijn voor onszelf maken we ruimte voor de gigantische processen die zich diep in ons binnenste afspelen. Spiritueel gezien zijn we voortdurend aan het sterven en worden we voortdurend geboren.
Respect voor verdriet
Wie de juiste hoeveelheid respect voelt voor verdriet geeft zichzelf meer toestemming dat verdriet ook te voelen en doorleven. Ik weet nog dat er tijden zijn geweest waarin er veel meer waarde werd gehecht aan verdriet en diepe rouw. Mensen werden niet geacht om simpel en snel weer terug te veren na de dood van een dierbare. Familieleden droegen misschien wel een jaar lang zwart (een kleur die toen ongebruikelijk was) ten teken van hun rouw. Men nam simpelweg aan dat iemand een poosje niet zichzelf zou zijn, en dat gaf de rouwende het gevoel dat het toegestaan was om niet zichzelf te zijn.
Tegenwoordig is men gauw geneigd om zich schuldig te gaan voelen als iemand zegt: ‘Het is al een maand geleden dat je moeder stierf. Ben je er nu nog niet overheen?’ Het is op zo’n moment meer dan oké, in feite zelfs heel gezond, om te zeggen: ‘Nee, ik ben er nog niet overheen en dat zal waarschijnlijk wel een poosje duren ook.’
Rouw: een intense en belangrijke ervaring
We zijn geen machines. We zijn mensen. En als we verdriet hebben en rouwen, gaan we door een intense en belangrijke ervaring. Een treurige periode kan een heilige periode zijn. Je wordt er niet ogenblikkelijk minder verdrietig van als je je gevoelens en je hart respecteert wanneer je verdriet hebt, en probeert om in zo’n periode heel dicht bij God te blijven, maar je verdriet wordt er wel begrijpelijker van. Wie leeft in een gewijd en heilig universum krijgt emotioneel gezien een andere kijk op de dingen: het leven krijgt een diepere betekenis, omdat je ervoor kiest het vanuit een diepgaander perspectief te bekijken. Je kiest ervoor om alles, zelfs je ellende, te bezien binnen de context van de diepte waarin je wilt leren liefhebben.
Door je verwondingen heen gaan
Wat er ook gebeurt in je leven, je hebt zelf de keuze of je diep wilt gaan of oppervlakkig wilt blijven. En als je diep wilt gaan in het leven, voel je je gevoelens ten diepste. In tijden van groot verdriet kunnen wonden die eerder nog afgedekt waren weer pijnlijk opengaan. Die verwondingen hoeven niet alleen van jou te zijn, maar kunnen van hele generaties vóór jou zijn, of van de hele samenleving. Dat lijden doormaken met een wijd open hart is niet iets voor mietjes, maar voor zoekers. Die verwondingen weerhielden je ervan te zijn wie je kunt zijn, en dat ze naar boven komen teneinde genezen te kunnen worden is een onderdeel van jouw pad naar verlichting.
En tijdens dat proces, als je gedwongen wordt tot een verschroeiende pijn die soms ondraaglijk lijkt, zul je wellicht huilen. En dat mag.
Troostrijke tranen
Herken je dit proces, waarin je misschien beetje bij beetje jouw verwerking probeert toe te laten? Troostrijke tranen van Marianne Williamson is een troostvolle kijk op het pad van genezing waar je doorheen gaat. Diepe inzichten die er rekening mee houden dat wat je ervaart zo diep kan gaan, dat je niet weet hoe je eruit kunt komen. Maar zeker ook inzichten die je helpen om het licht voor ogen te houden dat in jou is.
Lees ook deze artikelen:
Contact maken met emotionele pijn om te helen
Eeuwenoude Tibetaanse wijsheid over het helen van pijnlijke emoties
Inspirerend leven werkt samen met experts om je te inspireren. Gastauteurs bieden ons hun verhalen aan om met jou te delen.
