Hooggevoeligheid en autisme bij vrouwen: dit zijn de verschillen
Door Daniëlla van de Zande
“Veel vrouwen ontdekken pas op latere leeftijd dat ze anders prikkels verwerken dan de meeste mensen,” zegt Holistic Healer Daniëlla van de Zande. In dit artikel lees je niet alleen wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen hooggevoeligheid (HSP) en autisme (ASS) maar ook waarom dat onderscheid bij vrouwen vaak minder duidelijk is.
Waarom lijkt het voor anderen zo makkelijk om mee te bewegen met het leven, terwijl jij na een werkdag, een verjaardag of een onverwachte verandering helemaal leegloopt?
Andere prikkelverwerking
Veel vrouwen ontdekken pas op latere leeftijd dat ze anders prikkels verwerken dan de meeste mensen. Misschien herken jij dat ook: je raakt snel overprikkeld, voelt stemmingen van anderen haarfijn aan en hebt veel behoefte aan rust of structuur.
Lange tijd dacht je misschien dat je gewoon “hooggevoelig” bent. Maar ergens knaagt er iets. Want waarom lijkt het voor anderen zo makkelijk om mee te bewegen met het leven, terwijl jij na een werkdag, een verjaardag of een onverwachte verandering helemaal leegloopt?
Hooggevoeligheid (HSP): een verfijnde gevoelsantenne
Hooggevoelige vrouwen hebben een zenuwstelsel dat prikkels diep en intens verwerkt. Ze merken details op die anderen ontgaan. Bovendien voelen zij stemmingen feilloos aan en zijn vaak zeer empathisch en intuïtief.
Kenmerken van hooggevoelige vrouwen:
• Je voelt stemmingen of spanningen in een ruimte direct aan.
• Je raakt sneller overprikkeld door geluid, drukte of emoties van anderen.
• Je hebt veel behoefte aan rust, stilte en tijd voor jezelf.
• Je bent plichtsgetrouw, betrokken en gevoelig voor harmonie.
• Je hebt een sterke intuïtie en innerlijk weten.
Hooggevoeligheid is geen stoornis maar een eigenschap. Slechts een andere bedrading van je zenuwstelsel die vraagt om balans, begrenzing en zelfzorg.
Autisme bij vrouwen: vaak gemaskeerd
Autisme wordt bij vrouwen regelmatig laat of zelfs helemaal niet herkend. Dit komt omdat het er bij hen anders uitziet dan bij mannen.
Veel vrouwen leren zodoende al vroeg om zich aan te passen. Om vervolgens emoties te spiegelen om op die manier sociaal gewenst gedrag te vertonen. Ze lijken “sociaal vaardig”, maar voelen zich van binnen vaak uitgeput of onbegrepen.
Kenmerken van autisme bij vrouwen:
• Je bent sociaal en empathisch, maar gesprekken kosten veel energie.
• Je observeert anderen goed en past je gedrag aan om erbij te horen.
• Je ervaart een constante innerlijke alertheid: wat wordt er van mij verwacht?
• Je kunt sterk focussen op details, thema’s of routines die je rust geven.
• Na sociale situaties heb je tijd nodig om te ontprikkelen of alleen te zijn.
• Je voelt vaak dat je “anders” bent, maar kunt moeilijk zeggen waarom.
Vrouwen met autisme krijgen vaak eerst labels als “hooggevoelig”, “introvert” of “burn-outgevoelig”. Terwijl de onderliggende oorzaak autisme kan zijn.
Overeenkomsten tussen HSP en autisme
Het is begrijpelijk dat vrouwen zich afvragen of ze hooggevoelig of autistisch zijn, want er is veel overlap:
• In beide gevallen is er sprake van gevoeligheid voor prikkels.
• Er is een sterke behoefte aan rust, overzicht en voorspelbaarheid.
• Sociale situaties kunnen uitputtend zijn.
• Er is vaak sprake van diepe verwerking van informatie en emoties.
Maar de achterliggende reden verschilt:
- bij hooggevoeligheid komt de intensiteit voort uit een gevoelig zenuwstelsel,
- bij autisme uit een andere manier van informatieverwerking en sociale interpretatie.
Verschillen tussen hooggevoeligheid en autisme bij vrouwen
Dit zijn de verschillen tussen hooggevoeligheid en autisme bij vrouwen op verschillende levensgebieden en karaktereigenschappen:
Empathie
Hooggevoelig (HSP): Zeer sterk ontwikkeld; voelt emoties van anderen direct aan
Autisme (ASS): Sterk invoelend op mentaal niveau, maar emoties zijn soms moeilijk te plaatsen of te reguleren
Aanpassing
Hooggevoelig (HSP): Past zich aan uit zorg of harmonie
Autisme (ASS): Past zich aan om niet op te vallen of controle te houden
Structuurbehoefte
Hooggevoelig (HSP): Helpt om rust te bewaren
Autisme (ASS): Essentieel om angst of verwarring te voorkomen
Sociale interactie
Hooggevoelig (HSP): Voelt mensen goed aan, maar raakt snel overprikkeld
Autisme (ASS): Observeert en kopieert gedrag om aansluiting te vinden
Zelfbeeld
Hooggevoelig (HSP): Vaak gevoelig voor afwijzing of kritiek
Autisme (ASS): Voelt zich vaak ‘anders’ of buitengesloten zonder te begrijpen waarom
Fantasiewereld/innerlijke wereld
Hooggevoelig (HSP): Rijk en emotioneel
Autisme (ASS): Vaak intens, gedetailleerd en soms gebruikt als veilige uitvlucht
Doe de zelfcheck: herken jij je hierin?
Beantwoord de volgende vragen eens eerlijk:
• Voel ik spanningen of emoties van anderen sterk aan?
• Raak ik snel uitgeput van sociale situaties, ook als ik ze leuk vind?
• Heb ik een sterke behoefte aan structuur en voorspelbaarheid?
• Ben ik goed in aanpassen, maar verlies ik mezelf daarin?
• Voel ik me vaak “anders” of niet helemaal begrepen?
• Heb ik moeite met plotselinge veranderingen?
• Denk ik veel na over wat er van mij verwacht wordt?
Overwegend ja op 1, 2 en 5 → herkenbaar voor hooggevoeligheid (HSP).
Overwegend ja op 3, 4, 6 en 7 → mogelijk meer kenmerken van autisme bij vrouwen.
Herken je beide? Dat komt vaak voor: sommige vrouwen zijn én hooggevoelig én autistisch.
Wat kun je ermee doen?
Zelfinzicht is de eerste stap. Of het nu gaat om hooggevoeligheid of autisme: het gaat erom dat je begrijpt hoe jouw brein en zenuwstelsel werken. Zodoende zul je minder vanuit overleving en meer vanuit jezelf kunnen gaan leven.
• Lees je verder in over vrouwelijk autisme. Herkenning brengt vaak rust.
• Praat vervolgens met een deskundige of coach die ervaring heeft met autisme bij vrouwen.
• Geef jezelf tenslotte toestemming om anders te zijn. Zonder oordeel.
Tot slot
Veel vrouwen hebben jarenlang gedacht dat ze “te gevoelig”, “te intens” of “te emotioneel” waren. In werkelijkheid zijn ze gewoon anders bedraad. Of dat nu hooggevoeligheid is, autisme of een combinatie van beide, het vraagt niet om veroordeling, maar om begrip, zelfkennis en zachtheid.
Want zodra jij jezelf écht begrijpt, hoef je niet langer te overleven. Dan kun je eindelijk gewoon jezelf zijn.
Anders kijken naar autisme
Herken je je in de kenmerken van autisme? Dat kan nogal een levensveranderende ontdekking zijn. Hoe ga je hiermee om en hoe kun je als vrouw met autisme jezelf helemaal omarmen?
Anders kijken naar autisme van Merel Boogaard is een bijzonder waardevol boek over autisme, vol eye-openers en met speciale aandacht voor autisme bij vrouwen.
Lees verder over autisme:
- Waarom autisme bij vrouwen vaak niet opvalt
- Wat zijn de verschillen tussen AD(H)D, autisme, hooggevoeligheid en paranormale begaafdheid?
- Ben jij een beelddenker? 8 eigenschappen van beelddenkers (AD(H)D, dyslexie en autisme)
- Overprikkeling: zo herken je wanneer je overprikkeld bent (3 stadia)
Als Medium en Holistic Healer maar vooral als Gids op jouw Zielspad schrijf ik bezield en bevlogen over diep transformerend zielswerk en over het pad van heling dat ik zelf ben gegaan. Je vind ons op Dé Plek van Aandacht en Bezinning in Spanje waar wij offgrid leven en wij jou met open hart en armen ontvangen voor een levensveranderende Inspiratieweek. Bekijk ook onze online events, reading & healing voor mens en dier en voel je welkom voor een sjamanistisch consult www.masiamalagana.com
