Als je een uitdagende relatie met eten en je lichaam hebt kun je veel onrust ervaren rondom sociale momenten waarbij je eet met familie of vrienden. In plaats van voorpret beleven aan een afspraak zie je er tegen op en wil je deze situaties het liefst vermijden of afzeggen. Heb jij angst voor sociale eetgelegenheden? In dit artikel vertelt Anita Mulderij je hoe je ermee om gaat.
“Staat er wel iets op de kaart of maken ze iets dat past bij hoe ik wil eten? Doe ik ‘weer’ moeilijk over eten en vinden anderen wat van mijn wensen?”
Angst voor sociaal eten
In mijn coachtrajecten is dit een thema dat vaak voorbij komt. Angst voor eten tijdens sociale gelegenheden. Het kan erg onzeker maken als je in het proces zit om een gezonde relatie met eten en je lichaam te creëren. Het is echter een belangrijk onderdeel van het proces en een mooi moment om te oefenen.
“Staat er wel iets op de kaart of maken ze iets dat past bij hoe ik wil eten? Doe ik ‘weer’ moeilijk over eten en vinden anderen wat van mijn wensen?” Allemaal gedachten die ervoor zorgen dat je er tegenop ziet om gezellig samen te gaan eten. Het kan zijn dat daar gedachten bij op komen over je lichaam en gevoelens van schaamte over hoe je eruit ziet. Misschien leg je zelfs druk op jezelf om er “goed” uit te moeten zijn tijdens het etentje en heb je bij voorbaat al gedachten over dat iedereen er vast beter uitziet dan jij.
In je hoofd kan dit zo groot worden dat je op de dag zelf het liefst wilt afzeggen, een smoes wilt bedenken om niet te hoeven gaan maar diep van binnen weet je dat dit niet de oplossing is, dat je dan wegloopt van het echte probleem.
Conditioneringen rondom diëten
In de meeste gevallen komt deze angst voor bij mensen die veel op dieet zijn of zijn geweest. Je raakt daardoor geconditioneerd met allerlei regeltjes en richtlijnen die bepalen of iets “goed” of “slecht” is. Je labelt alles en als je volgens het boekje eet ben je goed bezig en ben je trots op jezelf en als je daarbuiten eet voelt het alsof je faalt en het niet goed doet. Eten met andere mensen betekent minder controle hebben over de situatie en wellicht anders eten dan volgens heb boekje en dus falen. Dit wordt ook wel food judgement genoemd.
Goedkeuring willen vanuit de buitenwereld
We willen allemaal graag leuk gevonden worden, dat is heel menselijk. Als je echter continu bezig bent met wat anderen van je vinden, heeft dat vaak te maken met een onzekerheid die je hebt en waar je nog niet aan toe bent gekomen om die te omarmen. Je projecteert die onzekerheid op de buitenwereld en denkt dat zij van alles over je denken, maar wat denk jij over jezelf? Ben jij echt tevreden met hoe jij voor jezelf zorgt en hoe jij eruit ziet? Als jij zelfvertrouwen hebt en tevreden bent, ben je niet zo bezig met de ander.
De volgende stappen kun je doorlopen om anders om te gaan met deze angst en zelfvertrouwen op te bouwen:
1. Laat je gevoelens toe
Het is belangrijk om bewustzijn te creëren op dit patroon. Neem in de week voor het etentje de tijd om te ontdekken wat er in jou gebeurt. Wees nieuwsgierig. Welke emoties zijn er aanwezig? Is het angst om anders te zijn, er niet bij te horen, aan te komen, controle los te laten of veroordeeld te worden? En zijn er wellicht ook onzekerheid en andere gevoelens aanwezig? Waar ken je deze emoties van? Wat maakt het zo moeilijk om controle los te laten, hoe voelt dat? Kun je deze gevoelens helemaal toelaten? De tijd nemen om ze echt te voelen en te ervaren dat dat oké is, kan ervoor zorgen dat je met een lichter gevoel naar het etentje gaat.
2. Je behoeften kennen, wat wil jij echt?
Vaak gaat dit patroon ook over voor jezelf gaan staan, je grenzen aan durven geven en niet mee gaan met een groep of sociaal gewenst gedrag en dat kan superspannend zijn. Het is daarom van belang dat je je eigen behoeften kent en dat je die duidelijk maakt voor jezelf. Wat eet jij graag? Waar krijg je een vervullend gevoel van? Welk eten past bij de manier waarop jij voor jezelf wilt zorgen en de wensen die je hebt voor jezelf omtrent je fitheid, je gewicht etc? Wil je alcohol drinken en toetjes eten of liever niet?
Denk hierover na en schrijf op wat voor jou de ideale situatie is, waar jij het beste bij voelt. Creëer ruimte in dit plan voor flexibiliteit. Als jij jezelf in de basis geeft wat jij nodig hebt, kun je prima af en toe iets eten dat niet binnen het plan valt en word het makkelijker om jezelf toe te staan om daar dan ook vol van te genieten en erin te ontspannen.
3. Laat controle los en vindt een middenweg
Wat het uitdagend maakt is dat je soms het gevoel kunt hebben dat je controle los moet laten en dat kan spannend zijn als je worstelt met je dieet, af wilt vallen of bang bent om aan te komen. Resultaat krijg je van wat je de meerderheid van de tijd doet dus als je voor 80% doet wat voor jou goed voelt is dat voldoende en blijft er 20% over waarin je prima want anders kunt eten.
Geef je voorkeur aan bij vrienden en als zij iets heel anders willen of niet bereid zijn wat te maken wat voor jou fijn is, kijk dan waar je een middenweg kunt vinden.
4. Laat food judgement los
Als je vast zit in dieet denken en je eten nog veroordeeld met ‘goed’ en ‘fout’ dan mag je daar aan werken, dat gaat zoveel ontspanning brengen. Schrijf is op wat jij als goed en fout labelt. Maak er een lijst van. Jezelf toestemming geven en het vertrouwen opbouwen dat het prima is om af en toe iets te eten dat je als minder gezond bestempeld of dat niet valt binnen de richtlijnen en restricties die je voor jezelf hebt gesteld kan zoveel vrijheid geven in deze momenten. Als je schuldgevoelens opmerkt na het eten zeg je tegen jezelf: “Het is oké om dit te voelen, ik ben er mee bezig om te veranderen, dat is een proces.”
5. Jij hebt de regie
Weet dat jij altijd de regie hebt. Kijk waar je de voor jou prettigste keuze kunt maken, vraag om aanpassingen van het menu aan de ober of eet een kleine maaltijd als je daar behoefte aan heb maar maak de keuze bewust en sta altijd achter de keuze die je maakt. Als je dingen gaat eten omdat je niet moeilijk wilt doen, eet of drinkt omdat anderen dat ook doen, dan kan er een gevoel van ontevredenheid ontstaan na de maaltijd omdat je niet eerlijk bent tegen jezelf. Blijf dus dichtbij jezelf en maak dat belangrijk. Het is oké om nee te zeggen en ook om ja te zeggen.
Zelfs als iemand uren in de keuken heeft gestaan om een maaltijd te bereiden mag je nee zeggen. Eet alleen omdat jij iets wilt.
6. Focus op het gezelschap
Haal de focus af van eten en focus je op leuke gesprekken, toon interesse in de mensen om je heen, stel leuke vragen. Het eten is niet zo belangrijk als het lijkt, dus maak dat het ook niet.
7. Bouw aan je zelfvertrouwen
Denk je echt dat anderen bezig zijn met hoe jij eruitziet of dat jou broek vandaag iets strakker zit dan de vorige keer? Je maakt jezelf op deze manier afhankelijk van de mening van anderen en het is de vraag of zij de mening hebben die jij denkt dat ze hebben.
Waar jij zelf mee aan de slag kunt is de vraag: wat heb jij nodig om blij te zijn met hoe je eruitziet? Wat kun jij doen om trots op jezelf te zijn? Ga daar mee aan de slag en ga jezelf dat geven, elke dag weer. Zo werk je in kleine stapjes naar meer zelfvertrouwen. Elke keer dat jij iets doet voor jezelf waardoor je trots bent op jezelf, zorgt ervoor dat je zelfvertrouwen groeit. Denk aan sporten, voeding eten waar je een goed gevoel van krijgt, voldoende slapen, rusten, ontspannen, self-care etc.
Wie weet zijn er wel mensen die zich bezighouden met hoe jij eruit ziet, en wat je eet maar dan heeft dat in de meeste gevallen te maken met hun eigen onzekerheid en vrij weinig met jou. Als je afgewezen wordt vanwege je uiterlijk dan weet je dat dit geen mensen zijn waar je mee om wilt gaan. Uiteindelijk wil jij je omringen met mensen die jou zien en waarderen om wie je bent. Mensen die jou steunen om je goed te voelen omdat dat belangrijk voor jou is en die er voor je zijn als dat uitdagend is.
Hoe meer jij jouw eigen behoeften kent, weet wat jij nodig hebt om je goed te voelen en trots op jezelf te zijn hoe meer balans er komt. Dat heeft als gevolg dat jij meer zelfvertrouwen krijgt en een meer ontspannen relatie met eten. Je hoeft je dan niet meer bezig te houden met wat anderen eten, wat zij van jou en je eetgedrag of van jouw uiterlijk vinden.
Besef dat dit een proces is en dat het tijd nodig heeft om deze verandering te maken. Wees lief en zacht voor jezelf dan zal je zien dat het steeds beter gaat en je meer en meer kunt genieten van de sociale eetmomenten!
Doe jezelf niet tekort
Alle negatieve overtuigingen die je rondom eten en jezelf hebt, kun je aanpassen naar positieve overtuigingen. Al vroeg in je leven creëer je allerlei overtuigingen over bijvoorbeeld hoe je bent, hoe je hoort te leven en hoe anderen naar je kijken, laat Almut Schmale-Riedel in Doe jezelf niet tekort zien.
Lees ook deze artikelen van Anita Mulderij:
- Waarom diëten niet werkt als je hooggevoelig bent (en hoe je dan wél gewicht kunt verliezen!)
- Je relatie met eten helen: hoe je het doet en waarom het zo belangrijk is
- Last van onverklaarbare misselijkheid? Dit zijn de emotionele redenen én holistische oplossingen
Als Body Confidence- en Voedingscoach begeleid ik je bij het herstellen van je relatie met eten en je lichaam zodat jij nooit meer op dieet hoeft, rust in je hoofd ervaart en vol vertrouwen van je eigen lichaam kunt genieten.
