Adviezen van een narcisme-expert: zo kun je jezelf verdedigen tegen manipulatieve-narcistische mensen
Door Mjon van Oers
Jij hebt waarschijnlijk minstens één manipulatieve-narcistische persoon in je omgeving die jouw leven schaadt. Het is goed mogelijk dat jij je hiervan niet bewust bent, want de manipulatie is vaak subtiel. Hoe wapen jij je ertegen? Mjon van Oers, auteur van Voorbij het narcisme, deelt effectieve verdedigingstechnieken met jou. “Negeer deze mensen letterlijk. Zeg niets. Doe niets. Nodig ze niet uit, op geen enkel gebied in jouw leven.”
In de omgang met manipulatieve-narcistische mensen moet je vertrouwen op je intuïtie. Wanneer iets als nonsens aanvoelt, is het dat waarschijnlijk ook en hoef je het niet te aanvaarden.
Technieken die je moet kennen
Waarschijnlijk heb jij ten minste één manipulatieve-narcistische persoon in je omgeving die jouw leven op de een of andere manier negatief beïnvloedt. De manipulatie kan heel subtiel zijn. Weten wat hij of zij doet en hoe je daarmee kunt omgaan, helpt je om het negatieve effect op jou te minimaliseren.
De beste tip die ik je kan geven over omgaan met manipulatieve-narcistische mensen is heel simpel: ga niet met ze om. Vermijd hen en maak je zo snel mogelijk uit de voeten! Helaas kun je contact met deze mensen niet altijd omzeilen. Misschien is het een collega, nabij familielid of een ex-partner met wie je kinderen hebt. ‘Omgaan met’ is dan eigenlijk meer een kwestie van ‘ze hanteren’. Als je in een situatie bent waarin je geen andere keus hebt dan om te dealen met een manipulatieve-narcistische persoon, kun je een aantal technieken aanleren om jezelf tegen hem of haar te verdedigen.
Stel grenzen
Bepaal om te beginnen wat jouw doel is met deze manipulatieve-narcistische mensen. Wanneer het je primaire doel is om ze inzicht te laten krijgen in hun eigen gedrag, of om ervoor te zorgen dat ze ‘het licht zien’, dan raak je vooral gefrustreerd. Herhaal voor jezelf: ‘Dit is een persoon die er niets om geeft dat zijn of haar gedrag verkeerd is.’
Je kunt niet veranderen wat een ander jou probeert aan te doen, maar je kunt wél veranderen hoe jij daarmee omgaat. In plaats van proberen manipulatieve-narcistische mensen tot inzicht te laten komen, werkt het beter om je te concentreren op het stellen van grenzen. Je kunt hun duidelijk maken wat gewenst en ongewenst gedrag is. Niet om hun algemene gedrag te veranderen, want dat lukt jou niet. Wel om je eigen grenzen aan te geven. Gebruik alle kracht die jij in je hebt om dat te doen.
Prijs ze de hemel in!
Wil je iets gedaan krijgen van manipulatieve-narcistische mensen? Dat kan vrij simpel: door hen de hemel in te prijzen. Zeg dat ze geweldig zijn. Zo krijg je ze aan jouw kant. Wanneer je beweert dat ze altijd geweldige oplossingen hebben, zullen ze een poging doen om je te helpen. Het slimste is om datgene wat je van hen gedaan wilt krijgen, zo te brengen dat het in hun voordeel is. Want alleen dan zijn ze bereid om je tegemoet te komen.
Vat het niet persoonlijk op
Niets van wat manipulatieve-narcistische mensen doen of zeggen heeft iets met jou te maken. Het is een geweldige uitdaging om het niet persoonlijk op te vatten wanneer je valse beschuldigingen of kritiek op je karakter te horen krijgt. Realiseer je dat het hun niet uitmaakt wie er bij hen in de buurt is. Ze zijn gewoon zo.
Toon geen sympathie
Begrip kan ervoor zorgen dat je gemakkelijker met iemand kunt omgaan. Maar het is belangrijk dat je géén sympathie toont voor manipulatieve-narcistische mensen, want dan bespelen ze je nog meer. Een van de trucs is dat ze heel zielig kunnen doen. Ze delen persoonlijke informatie die bedoeld is om sympathie op te wekken. Ze lijken dan misschien zeer gevoelig en zelfs kwetsbaar. Trap er niet in!
Laat je niet chanteren
Ga niet in op emotionele chantage. Zonder jouw medewerking is chantage onmogelijk, want hiervoor zijn altijd twee mensen nodig. Manipulatieve-narcistische mensen weten op welke ‘knoppen’ ze moeten drukken. Als jij daar steeds op reageert, gaan ze ermee door. Blijf bij jezelf! In de omgang met manipulatieve-narcistische mensen moet je vertrouwen op je intuïtie. Wanneer iets als nonsens aanvoelt, is het dat waarschijnlijk ook en hoef je het niet te aanvaarden.
Behoud je gevoel voor humor
Manipulatieve-narcistische mensen negeren is een goede aanpak, maar soms moet je wel ingrijpen om een einde te maken aan bluf, irritant gedrag of leugens. De slimste manier is om dat met humor te doen. Zo kun je hen bijvoorbeeld met een onschuldige glimlach wijzen op hun ongepaste gedrag. Het maakt de omgang een stuk lichter.
Accepteer het feit dat ze bestaan
De meeste verwarring komt voort uit het niet kunnen accepteren dat er mensen in de wereld zijn die gewoon niet denken of voelen op dezelfde manier als jij. Het is belangrijk om te accepteren dat niet iedereen is zoals jij. Niet iedereen hecht waarde aan zijn woord houden of eerlijk zijn. Niet iedereen vindt het belangrijk om het juiste te doen. Niet iedereen zorgt voor jou zoals jij voor anderen zorgt.
De snelste oplossing in het omgaan met manipulatieve-narcistische mensen: hun geen enkele verantwoordelijkheid meer geven. Niet over je leven, niet over je emoties en ook niet over je tijd en energie. Wanneer je dit als uitgangspunt consequent toepast, ben je in staat om je situatie te verlichten. Persoonlijke verantwoordelijkheid nemen is een grote stap, maar het is de beste stap in de omgang met manipulatieve-narcistische mensen in je omgeving.
Negeer ze
Het is gemakkelijk om je eigen doelen uit het oog te verliezen met manipulatieve-narcistische mensen om je heen. Laat je niet op de kast jagen. Je hoeft niet te reageren op alles wat ze zeggen of doen. Begin met het negeren van mensen die je plezier bedreigen. Negeer ze letterlijk. Zeg niets. Doe niets. Nodig ze niet uit, op geen enkel gebied in jouw leven.
Tot slot: besef dat alle narcisten manipulatief zijn en manipulatieve mensen vaak narcistisch zijn. In extreme gevallen kun je besluiten dat het contact volledig beëindigen de enige manier is om jezelf afdoende te kunnen verdedigen.
Voorbij het narcisme
In Voorbij het narcisme in je relaties, familie en werk laat Mjon van Oers op een heldere manier zien hoe narcisme invloed kan hebben op alle facetten van het leven én wat je kunt doen om jezelf te beschermen.
Lees verder over narcisme:
Voorbij het narcisme: waarom het zo belangrijk is om af te stemmen op liefde
Transformeren van slachtoffer naar overlever van narcistisch misbruik
Hoe narcistisch misbruik onthult hoe krachtig je zelf bent
Jezelf worden na een giftige/narcistische relatie
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
Waarschijnlijk kunnen ze iemand die misbruikt is zo: diagnose geven. De rollen draait men om en dan denken ze dat het slachtoffer zo is maar die wil erkenning. Men is het gewend en daarom kun je ze aantrekken omdat er gedacht wordt dat dat normaal is