De moederreis: over de enorme verandering die je doormaakt als je moeder wordt
Door Jessie Harrold
“Moeder worden is zoveel meer dan een klein mensje baren of daarvoor zorgen,” zegt coach en doula Jessie Harrold, auteur van Moederreis. De overgang naar moeder worden wordt in onze maatschappij weggestopt en krijgt niet de aandacht die het verdient. Het is nogal wat om moeder te worden! In dit artikel vind je échte herkenning, erkenning en waardering voor deze mooie en veeleisende overgang.
Moeder worden is zo’n verandering die alles verandert. Het is een seismische transformatie van biologische, psychologische, socio-culturele, economische en spirituele omvang.
Moeder worden is zoveel meer dan een klein mensje baren of daarvoor zorgen. (Wat natuurlijk op zich al een tamelijk bovenmenselijke prestatie is.) Wanneer je je baby baart en voedt, baar je ook een nieuwe versie van jezelf. Jij, als moeder, zult een ander mens worden dan je was voordat je een kind had.
Deze transformatie begint misschien bij de conceptie, maar we vergissen ons als we denken dat het proces voltooid is wanneer onze baby geboren wordt.
Eigenlijk begint het overgangsritueel naar moederschap nu pas. Moeder worden is zo’n verandering die alles verandert. Het is een seismische transformatie van biologische, psychologische, socio-culturele, economische en spirituele omvang. Misschien vertegenwoordigt de transitie naar moederschap in de kern meer dan wat dan ook een verschuiving van de tektonische platen van je identiteit.
De waarde van moederschap wordt ontkend
Lang geleden en ver weg werden moeders in deze transformerende tijd in hun gemeenschap bijgestaan met rituelen en ceremonies ter viering van hun veranderende leven. Maar in onze hedendaagse westerse cultuur wordt deze belangrijke levenstransitie niet bewaakt en geëerd. Overal, van social media tot aan maatschappelijk beleid, wordt de waarde van moederschap ontkend en wordt moeders de gelegenheid ontzegd om zich hun moederidentiteit volledig eigen te maken, die te belichamen en er kracht aan te ontlenen.
‘Het goed doen’
In plaats daarvan worden we aangemoedigd om de juiste spullen te kopen, om ‘het goed te doen’ volgens wat Google en talloze hoe-en-wat boeken over ouderschap ons voorhouden en om zo snel mogelijk weer ‘terug naar normaal’ te gaan, terwijl we heimelijk worstelen met eenzaamheid, verdriet en het gevoel dat we verdwaald zijn.
Stijging in postnatale stemmingsstoornissen
Als gevolg daarvan bevinden moeders van nu zich in een crisis. Maar liefst één op de vijf moeders heeft last van een postnatale stemmingsstoornis en dat is zo vaak dat ‘postnataal’ bijna synoniem is geworden met depressie in plaats van met de periode na een geboorte. Toch wordt er meer en meer gesproken over wat er met een vrouw gebeurt wanneer ze de transitie naar moederschap maakt en is een begrip als ‘het vierde trimester’ doorgedrongen tot het algemeen bewustzijn.
Hoewel vrouwen al sinds het begin van de mensheid moeder zijn geworden, ontbreekt het ons in de westerse maatschappij nog steeds aan een diepgaand en genuanceerd begrip van dit normale, maar vaak lastige transformatieproces. In plaats daarvan is een opgesmukte versie van moederschap genormaliseerd, vol melkdronken glimlachjes en moeders die ‘het allemaal hebben’, waardoor vrouwen die het gevoel hebben dat ze zichzelf verloren zijn of die rouw ervaren of zich gedesoriënteerd voelen, gaan geloven dat ze gebroken zijn.Maar ze zijn niet gebroken, ze zijn onderweg.
De lange periode van transitie naar moederschap
Het is geen reis die zes weken of drie maanden duurt of eventueel een jaar. Nee. De transitie naar moederschap vergt twee tot drie jaar. Dat lijkt een verschrikkelijk lange tijd als je je voelt zoals je je nu misschien voelt, als je strompelend onderweg bent zonder routekaart van de weg die voor je ligt.
Toen ik voor het eerst moeder werd wist ik me geen raad met de veranderingen die het moederschap van me vroegen – ondanks het feit dat ik in die tijd ook al vier jaar parttime werkte als doula om andere vrouwen te begeleiden bij het baren van hun baby en het moeder worden. Ik realiseerde me vrij snel dat moederschap zonder enige twijfel niet alleen te maken had met luiers verschonen, borstvoeding geven en nog maar weinig slaap krijgen, maar over een verandering van veel van mijn waarden, overtuigingen en manieren van in de wereld zijn.
Ineens kon ik niet langer de dingen doen die mij mijzelf maakten. Weg waren de koppen hete koffie en een groot deel van mijn werkoutfits en terwijl ik opging in eindeloze uren borstvoeding geven en wiegen, leken mijn gevoel van eigenwaarde en mijn waarde in de wereld als ‘productief’ lid van de maatschappij dat dingen voor elkaar krijgt op te gaan in het niets. Ons huwelijk, waarin we verbonden waren door gedeelde avonturen en liefde voor nachtelijke spelletjes Scrabble, moesten we herdefiniëren om deze grootse verandering in ons leven te kunnen overleven.
Ontheemde gevoelens
De gedachte om terug te keren naar de baan waar ik een hekel aan had gekregen werd ineens onverdraaglijk, net als blijven wonen in het huis waarin we zaten – één en al granieten aanrechtblad en met zorg geplaatste kunstwerken – duizenden kilometers weg van de steun van ons familienetwerk.
En dus voelde ik mij de eerste twee, drie jaar als moeder in zoveel opzichten ontzettend ontheemd. Op sommige dagen liep ik af te geven op mijn eigen moederschap, verlangde ik naar de tijd waarin ik fysiek en emotioneel meer autonomie had en snakte ik ernaar dat ik me op een dag weer zeker van mezelf zou voelen.
De steile leercurves en doorwaakte nachten gingen uiteindelijk voorbij. Ik zei mijn baan als onderzoeker in de algemene gezondheidszorg op en dook fulltime in mijn werk als geboortedoula. Overdag gaf ik op afroep borstvoedingsondersteuning en zwangerschapscursussen aan steeds vollere zalen met ouders die een kindje verwachtten, en ’s nachts wreef ik over de rug van barende moeders of hield ik hun hand vast. Hoewel in mijn taakomschrijving dingen stonden als vrouwen laten zien hoe ze de baby moeten aanleggen bij de borstvoeding en ze te helpen om te gaan met het slapen van de baby, begon ik te beseffen dat deze gesprekken een diepere context hadden die ver voorbij de dagelijkse problemen van jong moederschap gingen.
Verstopte informatie
En dus begon ik meer vragen te stellen. Andere vragen. Ineens bleek in veel gevallen het probleem van een niet goed slapende baby niet zozeer over de slaap van de baby te gaan, maar over het vermogen van de moeder om zich voor een paar uur weer even zichzelf te voelen. Wat borstvoeding lastig maakte ging vaak niet zozeer over vraag en aanbod, maar over autonomie en de veranderende dynamiek tussen intieme partners die voorheen gelijkwaardig waren.
Ik begon te begrijpen dat dát de dingen waren die vrouwen bedoelden als ze zeiden: ‘Niemand heeft me ooit verteld dat…’ Dit waren de gesprekken die plaatsvonden na de zwangerschaps- of babymassagecursus of de speelafspraakjes. Dit waren de woorden die gefluisterd werden over de telefoon, staccato afgewisseld met snikken en zuchten en de schaamte van niet ‘normaal’ of ‘goed genoeg’ zijn.
Kennis over de diepgaande verschuiving
Toen ik mijn eigen ervaringen en die van de vrouwen die ik begeleidde bij elkaar begon te brengen, zag ik dat we allemaal een diepere, diepgaandere en meer innerlijke verschuiving doormaakten – een verschuiving die niet noodzakelijkerwijs te maken had met duidelijk gedefinieerde problemen met praktische oplossingen, zoals ikzelf, de vrouwen die ik begeleidde en de cultuur waarin we ondergedompeld waren aanvankelijk dachten.
Het werd mijn missie om deze verborgen innerlijke ervaringen die vrouwen hadden in hun transitie naar moederschap naar boven te brengen. Ik begon er in mijn blogs en tijdens mijn zwangerschapscursussen woorden aan te geven. Meer en meer moeders klopten bij me aan en zeiden dingen als: ‘Het is alsof je mijn gedachten leest’ en ‘Ik voel me nu zoveel minder alleen’.
Levensveranderende kennis
Tegelijkertijd begon ik iets anders op te merken: ik realiseerde me dat wanneer de vrouwen met wie ik werkte meer steun voelden tijdens hun transitie naar moederschap, hun hele leven floreerde. Moederschap werd een smeltkroes waarin alle delen van hen die niet authentiek, ongelukkig en niet passend voelden werden weggebrand zodat ze glashelder werden over wie ze waren en wat voor hen het belangrijkst was. Ze kregen nog veel meer mededogen en meer veerkracht. Ze leerden te luisteren naar hun intuïtie en erop te vertrouwen. Ze zagen hun lichaam als sterke bron van plezier en wijsheid en gingen op zoek naar steun bij oprechte groepen van gelijkgestemde moeders. Deze vrouwen verlieten hun baan en volgden hun passie, namen hun pen en kwast weer ter hand en onderhandelden opnieuw over de voorwaarden van de relatie met hun partner.
En dus vroeg ik mezelf af: Stel dat?
Stel dat we het moederschap weer opeisen als radicale transformatie van het hele leven van een vrouw, als het overgangsritueel dat het is? En stel dat we besluiten dat onszelf verliezen in moederschap niet het probleem is, maar juist het punt? Stel dat we moederschap als gelegenheid zien voor een vrouw om dieper toegang te vinden tot haar eigen kracht en authenticiteit?
Wat zou dat betekenen, niet alleen voor moeders, maar voor een wereld die wanhopig behoefte heeft aan mensen die sterker in hun kracht staan, beter in hun lichaam zitten, onderling meer verbonden zijn en die rust en spel en creativiteit als iets waardigs ervaren, die zowel de wijsheid van hun hart als hun hoofd laten spreken en die in de grotere samenleving de ouderen en de leiders zijn?
Stel dat?
Dat is de wereld waarvoor ik hier ben. Dat is waarom ik dit boek heb geschreven. Dit boek kan je helpen om weer te begrijpen wie jij bent, als vrouw, nu je moeder bent. Hier kun je je toevlucht zoeken, raad vinden bij je transitie naar moederschap en het gevoel krijgen dat er over je gemoederd wordt als je zelf aan het moederen bent. Het is een plek waar je tot op het bot kunt voelen dat jouw ervaring van deze radicale transformatie in je leven echt, betekenisvol en oké is.
Fragment uit: Moederreis
Moederreis
Jessie Harrold neemt je in Moederreismee op jouw transformatie van vrouw naar moeder.
Lees verder:
- Ben je HSP, introvert en moeder? Zo kun je omgaan met overprikkeld zijn
- Is jouw kind een oude ziel? Dit zijn de kenmerken en zo ondersteun je jouw kind
- De overeenkomst tussen spirituele ontwaking en de transformatie tot moeder
