Wat betekent het om te helen? (je eigen toevluchtsoord zijn in moeilijke tijden)
Door Gastauteur
Ben jij ook zo moe van alle zelfverbeteringsprojecten? Beginnen sommige spirituele termen over heling en transformatie hol te klinken omdat ze zo vaak zo achteloos gebruikt worden? Spirituele leermeester Matt Licata, auteur van Ruimte om te helen, schrijft in dit artikel hoe belangrijk het is om juist dan een nieuw begrip te ontwikkelen van wat het betekent om te helen.
Ruimte om te helen
Transformeer als een alchemist wat loodzwaar is in je leven in spiritueel goud met Matt Licata. Maak van je innerlijk een veilig toevluchtsoord met 'Ruimte om te helen'.
Het is belangrijk dat we vertragen en nieuw leven brengen in de ideeën, taal en lenzen waarmee we ons psychologische en spirituele leven leiden. Dat we van tijd tot tijd opnieuw beginnen en niet zomaar aannemen dat we alles al weten over het hart en zijn mysteries. Anders kunnen we verzeild raken in een te abstracte relatie met ziel en geest, die vlak en ongeïnspireerd is en niet in contact staat met dynamiek en levendigheid. Eén concept dat dringend herzien moet worden is dat van ‘heling’ zelf.
Matt Licata: ‘In mijn werk als psychotherapeut en tijdens langere retraites hoor ik bij haast iedereen het verlangen dat achter diverse verschillende ervaringen en unieke levensomstandigheden schuilgaat om werkelijke heling te ervaren, wat dat voor hen dan ook inhoudt; een heling die voorbij de oppervlakte gaat, de diepte in – geen tijdelijk herstel, maar een transformatie die doordringt in de kern.’
Wanneer heling algemeen en theoretisch wordt
Veel mensen zijn doodmoe van oude manieren van zijn en verouderde benaderingen van verlichting en verbetering, gefrustreerd omdat het hun niet lukt een leven tot stand te brengen waarvan ze weten dat het mogelijk is en dat gebaseerd is op de diepste waarheden die ze ontdekt hebben. Maar al te vaak wordt het concept van heling algemeen en theoretisch, en verliest het zijn vitaliteit.
Misschien deed het ooit denken aan een creatieve, transcendente visie op het leven, maar is het gaandeweg gewoon nóg zo’n woord geworden te midden van vele andere, een doel in de verte en een onbereikbare droom, zonder de betekenis en mogelijkheden die het eens had.
Het is losgeraakt van de ervaring en verwijst naar een vaag levensgevoel zonder verstoringen, vrij van emotionele intensiteit, absoluut betrouwbaar en veilig, los van geschiedenis en tijd in een wereld die voortdurend gevuld is met gevoelens van vrede, gelukzaligheid en spiritueel inzicht. Van buitenaf ziet dit er weliswaar goed uit, maar in het echt heeft de realiteit van ‘heling’ zijn potentie en belofte verloren.
Helen als bescherming voor onze kwetsbaarheid
Mensen bedoelen met ‘heling’ vaak een permanente toestand waarin we niet langer bepaalde ervaringen rechtstreeks hoeven te ervaren die we niet prettig vinden, die we niet kunnen hanteren en controleren of die ons het gevoel geven dat we falen. Helen wordt dan een manier om onszelf te beschermen tegen de immer aanwezige realiteit van onze eigen kwetsbaarheid, ons niet-weten en de mysteries van het leven.
De onderliggende overtuiging is dat we door te ‘helen’ onzekerheid kunnen vermijden. Zelfs als we niet bewust beseffen welke ideeën we hebben over helen, kleuren ze voor veel mensen dat wat we onder de oppervlakte waarnemen.
Heling beschouwen als een toestand
Naarmate we verder doordringen in de diepere lagen van wat we ervaren – waar ik je bij help in mijn boek Ruimte om te helen – ontdekken we misschien dat we ‘heling’ zijn gaan beschouwen als een toestand waarin we nooit meer de confrontatie aan hoeven gaan met teleurstelling, verwarring, depressie, schaamte, angst of de realiteit van een kwetsbaar, versplinterd hart.
De afwezigheid van bepaalde gemoedstoestanden zou dan duidelijk bewijzen dat we ‘geheeld’ zijn en nu verder kunnen gaan met ons leven. Maar is dat heling, of is het angst? Deze nauwelijks onderzochte kijk op heling neigt ernaar subtiel door te werken, grotendeels zonder dat we het bewust beseffen, en zorgt voor een situatie waarin we subtiel verzet plegen tegen het leven.
Het kan onthullend zijn om te ontdekken dat onze ideeën over heling verweven zijn met angst voor en vermijding van bepaalde ervaringen, met ons afzijdig houden van deze menselijke gemoedstoestanden van teleurstelling, onzekerheid en niet-weten. Als angst de leidende energie is waarmee de ene ervaring wordt vervangen door de andere, zijn we dan daadwerkelijk aan het helen of zakken we nog dieper weg in de energie van angst zelf?
Lastige emoties vervangen door prettige: is dat heling?
Als we bijvoorbeeld telkens wanneer woede – of jaloezie, rouw, verdriet of verwarring – bij ons de kop opsteekt iets doen om het te vervangen door geluk, dankbaarheid of vreugde en de woede ‘verdwijnt’ tijdelijk, is dat dan heling? Of is het iets anders? Ik vermoed dat alles waarmee we onszelf in de steek laten ons weghaalt bij ware heling, omdat het wordt gevoed door angst en de diep ingesleten overtuiging dat we niet dicht bij onszelf kunnen blijven en bevriend kunnen zijn met onszelf als we lastige emoties ervaren.
We zijn het contact verloren met de wijsheid die besloten ligt in de moeilijkheden van het leven, en dat is begrijpelijk. Samen gaan we dit nu langzaam en uitdagend opnieuw onderzoeken door terug te gaan naar het onbekende, waar het mysterie op ons wacht.
Zelfverloochening
In mijn boek Ruimte om te helen verwijs ik vaak naar het idee van ‘zelfverloochening’ dat betrekking heeft op een hele groep ideeën, strategieën en gedragingen die bedoeld zijn om ons weg te halen bij wat we rechtstreeks ervaren, vooral als dat moeilijke gevoelens zijn, en dat beschrijft hoe we ons afkeren van onszelf als we het moeilijk hebben.
Als we onszelf verloochenen belanden we vaak in een doolhof van dissociatie, ontkenning, schaamte, oordeel en verwijt, en verliezen we contact met de waardevolle, menselijke en respectabele innerlijke ervaring die onze aandacht, nieuwsgierigheid en zorg verlangt.
Het ontrafelen van zelfverloochening vormt een van de belangrijkste basissen voor diepgaande transformatie en heling en de codering van nieuwe verbindingen die aan elkaar worden geknoopt met de substanties van nieuwsgierigheid, empathie en zelfrealisatie.
Strategieën om onrust te vermijden
Wat lastig is met onze geconditioneerde strategieën van zelfverloochening is dat die, op een bepaalde manier, inderdaad effectief zijn. Ze lijken te werken… Tenminste, een beetje. Ze lijken in elk geval effectief op het moment zelf, omdat ze ons voor even weghalen uit een onrustig gebied. Al die dingen waaraan we verslaafd zijn kunnen we bijvoorbeeld zien als uiting van zelfverloochening, als een manier om een gemoedstoestand te vermijden die we zijn gaan associëren met iets ongelooflijk onveiligs, onwerkbaars, beschamends of met iets wat lijkt te bewijzen dat er iets mis is met ons.
Bijvoorbeeld eten als we geen honger hebben, automatisch de televisie aanzetten of op internet gaan, seks op een ongezonde manier gebruiken of ten koste van onszelf afhankelijk zijn van drugs, alcohol of zelfs een ander mens, vooral als diegene onaardig tegen ons is. Misschien hebben we ons leven dusdanig leren beheersen en organiseren dat het oké is, misschien is alles relatief zeker en veilig.
Maar we voelen ons ook dood, vlak en bevroren, met het vage idee dat er iets ontbreekt. En ook al kunnen we er onze vinger niet op leggen, het spookt als de geest van ons niet-geleefde leven om ons heen. Wat is het?
Helen van binnenuit
Als puntje bij paaltje komt, moeten we álle definities van heling die van buitenaf komen opzijzetten en teruggaan naar huis, naar het vuur van onze eigen directe ervaring. Alleen daar kunnen we namelijk voor onszelf ontdekken wat heling is, wat dat uniek betekent en hoe zich dat uit in ons leven, onze motivatie om te willen helen en hoe wij ons onbewust verzetten tegen de veranderingen waarvan we weten dat ze nodig zijn.
Deze zoektocht naar wat ware heling specifiek betekent voor ons is er een waartoe we ieder voor zich worden uitgenodigd om ons langzaam en nieuwsgierig mee in te laten, geduldig mee te zitten en er de vruchten van te plukken als het ons cel voor cel doordringt. We moeten weer open durven zijn als een amateur, het risico durven nemen om in het onbekende te stappen en met schone lei te beginnen. We verdragen het vuur van het heilige en pure van de vragen zelf, en weerstaan de verleiding om al te vlug antwoorden te bedenken waar we nog niet klaar voor zijn of die aan een ander behoren.
Wat ik het meest beoog met mijn boek is jou de heilige taak terug te geven om deze reis voor jezelf te maken, je daarin te ondersteunen en bekrachtigen zodat je je eigen nuances en waarheden over deze zaken zult ontdekken die zo heilig, zo persoonlijk en zo poëtisch zijn dat alleen jij die kunt ontcijferen.
Geschreven door Matt Licata.
Ruimte om te helen
Transformeer als een alchemist wat loodzwaar is in je leven in spiritueel goud met Matt Licata. Maak van je innerlijk een veilig toevluchtsoord met 'Ruimte om te helen'.
Lees ook deze artikelen over helen:
Schaduwwerk: een oefening om ruimte te geven aan jouw verborgen pijn
Contact maken met emotionele pijn om te helen
Waarom alles om je heen verandert wanneer je innerlijk aan het helen bent
Inspirerend leven werkt samen met experts om je te inspireren. Gastauteurs bieden ons hun verhalen aan om met jou te delen.
