De kameleon in relaties: Zo blijf je dicht bij jezelf in relaties (2 stappen)
Door Miranda Mendes
Herken je het gevoel dat je je in elke relatie een beetje anders opstelt? Je past je moeiteloos aan aan de verwachtingen van anderen, maar raakt daardoor soms het contact met jezelf kwijt. In dit artikel van coach Miranda Mendes lees je waarom we ons aanpassen in relaties, waarom trouw blijven aan jezelf zo belangrijk is en hoe je je authentieke zelf meer kunt laten zien.
Mensen hebben een diepgewortelde behoefte aan verbinding en acceptatie.
Onuitgesproken verwachtingen van de ander
Heb je weleens gemerkt dat je jezelf steeds een beetje aanpast aan de ander? Of het nu gaat om liefdesrelaties, vriendschappen of op je werk, je beweegt moeiteloos mee met de onuitgesproken verwachtingen van de ander. Alsof je een onzichtbare antenne hebt die haarfijn aanvoelt wat de ander mooi, goed en leuk vindt. Maar juist door die constante aanpassing raak je gemakkelijk het contact met jezelf kwijt. Vraag jezelf eens af: Wie ben ik écht?
Jezelf blijven in relaties: waarom pas je je aan aan de ander?
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom jij je aanpast aan je omgeving en aan anderen. Hieronder deel ik er een aantal. Misschien herken je jezelf in één of meerdere van deze voorbeelden.
1. Angst om verlaten te worden
Mensen hebben een diepgewortelde behoefte aan verbinding en acceptatie. Daarom speelt de angst voor verlating in veel relaties een rol, soms subtiel, soms heel duidelijk. Deze angst wordt vaak sterker wanneer je in het verleden situaties hebt meegemaakt waarin je daadwerkelijk bent afgewezen of in de steek gelaten.
Ben je bijvoorbeeld in je jeugd afgewezen door je moeder, of heb je het gevoel gehad dat je vader je heeft verlaten, dan kan de angst om opnieuw verlaten te worden zó sterk zijn dat je jezelf gemakkelijk wegcijfert in relaties. Je past je aan aan de ander, om erbij te mogen blijven horen.
Ook pleasen is een manier om deze angst te omzeilen. Je doet alles om de ander tevreden te houden, in de hoop afwijzing te voorkomen. Maar door te pleasen verlies je langzaam een stukje van jezelf. En juist daardoor ontstaat er géén echte verbinding tussen twee mensen, want jij bent niet werkelijk aanwezig als jezelf.
2. Gebrek aan zelfvertrouwen
Gebrek aan zelfvertrouwen kan zich uiten in zelftwijfel. Je twijfelt diep van binnen of je wel genoeg bent. Misschien heb je één dominante gedachte over jezelf, die je keer op keer naar beneden haalt. Bijvoorbeeld: “Ik ben dom” of “Ik ben geen liefde waard.” Deze gedachten noemen we beperkende overtuigingen.
Ook je innerlijke criticus kan ervoor zorgen dat je je onzeker voelt en weinig vertrouwen hebt in jezelf. Die innerlijke stem bekritiseert je zodra je iets nieuws probeert of uit je comfortzone stapt.
Het vertelt je regelmatig dat je iets niet goed hebt gedaan – of dat nu gaat om je gedrag, je beslissingen, je uiterlijk of je keuzes. De innerlijke criticus houdt bovendien van vergelijken. En meestal kom jij er dan bekaaid vanaf. Je voelt je minder dan de ander. Deze stem vindt overal wel iets van, en helaas is dat zelden opbouwend.
Wanneer je diep van binnen gelooft dat je niet goed genoeg bent, ga je onbewust op zoek naar bevestiging buiten jezelf. Goedkeuring van anderen wordt dan zo belangrijk dat je je automatisch aanpast aan hun gedrag of verwachtingen. Je hoopt daarmee gezien of gewaardeerd te worden, maar het contact met jezelf verwatert.
Wat betekent het om trouw te blijven aan jezelf?
Jezelf echt laten zien in een relatie betekent dat je eerlijk durft te zijn over je gevoelens en gedachten. Je spreekt je uit, maakt keuzes die bij jou passen en blijft trouw aan je eigen waarden en voorkeuren – zoals bijvoorbeeld je kledingstijl – zonder jezelf anders voor te doen om de ander te plezieren. Door jezelf te blijven, creëer je een gezonde basis voor de relatie en kan er echte verbinding ontstaan.
Trouw blijven aan jezelf in relaties
Jezelf zijn in een relatie is essentieel voor je levensgeluk en het opbouwen van gezonde, duurzame verbindingen. Wanneer je je continu aanpast om de ander tevreden te houden, ontstaat er geen echte verbinding. De relatie is dan gebaseerd op onechtheid in plaats van op wie jij werkelijk bent.
Op de lange termijn is het bovendien uitputtend om een rol te spelen die niet bij je past. Het zorgt voor onrust, onzekerheid en uiteindelijk frustratie. Die frustratie ontstaat omdat je je eigen behoeften steeds op de tweede plaats zet. Het kan zich uiten in een innerlijk gevoel van wrok dat aan je knaagt.
Echte intimiteit kan alleen bestaan als beide partners zichzelf volledig durven laten zien, met hun sterke én kwetsbare kanten.
Voorbeeld uit mijn praktijk:
“Ik heb er als het ware een antenne voor,” vertelde mijn coachee.
“Ik scan de ander – bijvoorbeeld op kledingstijl – en pas me daar subtiel op aan. Of ik kijk naar wat zij leuk vindt, en dan ga ik dat ook doen.
Dat deed ik vroeger al bij mijn ouders. Ik probeerde het hen iets makkelijker te maken, omdat ze het moeilijk hadden. Vanuit huis heb ik dit dus echt meegekregen. Het voelt kwetsbaar om hiermee te stoppen, want als ik mezelf niet meer aanpas, loop ik het risico gekwetst te worden. En dat wil ik echt voorkomen.”
Ik deel dit fragment uit mijn praktijk omdat het me raakte. Het is zo eerlijk, zo puur en tegelijkertijd zó herkenbaar voor velen. Soms passen we ons in onze jeugd te veel aan. Vaak is dit een volledig onbewust proces. Door de omstandigheden waarin we opgroeien, kan het veiliger voelen om ons te richten op de behoeften van onze ouders.
Maar later, in volwassen relaties, kan dit patroon ervoor zorgen dat we het contact met onszelf kwijtraken.
Wil jij weten hoe je dit doorbreekt? En wil jij leren om wél jezelf te zijn, zonder de angst voor afwijzing? In de volgende alinea geef ik je twee stappen die je kunt zetten.
Twee waardevolle stappen om jezelf te blijven in relaties
Stap 1: Werk aan zelfacceptatie
Werken aan zelfacceptatie, wat is dat precies? Het betekent dat je jezelf volledig omarmt en accepteert, inclusief je sterke kanten en imperfecties. Je kunt een eerste stap maken naar meer zelfacceptatie door aandacht te besteden aan je innerlijke dialoog.
Stel jezelf eens de vraag: “Wat vertel ik mezelf?”
Je las hierboven over de innerlijke criticus.
Ga eens voor jezelf na:
“Hoe sterk is de innerlijke criticus aanwezig in mijn gedachten?”
Vaak speelt de innerlijke criticus een grotere rol in ons leven dan we zouden willen. Dit realiseren we ons pas wanneer we bewust worden van de verhalen die we onszelf de hele dag door vertellen.
Zodra je je hiervan bewust bent, kun je de eerste stap zetten, namelijk: het ondervragen van je kritische gedachten.
Hiervoor is het werk van Byron Katie een mooie methode. Zij heeft een eenvoudige techniek ontwikkeld waarbij je jezelf vier vragen stelt om je beperkende gedachten te onderzoeken.
Deze vragen zijn:
- Is het waar?
- Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
- Hoe reageer je, wat gebeurt er, wanneer je die gedachte gelooft?
- Wie zou je zijn zonder die gedachte?
Door deze vragen te stellen kun jij de innerlijke criticus verzachten en stelt het je in staat om met vriendelijkere ogen naar jezelf te kijken.
Stap 2: Ontwikkel zelfcompassie
Zelfcompassie gaat over je vermogen om vriendelijk en liefdevol naar jezelf te kijken. Vraag jezelf eens af:
“Behandel ik mezelf met dezelfde vriendelijkheid als ik voor een dierbare zou doen?”
Voor onszelf zijn we vaak geneigd om streng te zijn en staan onszelf nauwelijks toe om fouten te maken en daarvan te leren. Je kunt een begin maken met het ontwikkelen van zelfcompassie door begripvol en liefdevol naar jezelf te kijken. Ben jij net zo vriendelijk voor jezelf als voor die ene speciale vriend?
Ik hoop dat je jezelf steeds vaker toestemming geeft om te zijn wie je in werkelijkheid bent. Jouw échte zelf is het mooiste cadeau dat je zowel aan jezelf als aan de wereld kunt geven. Er is namelijk maar één versie van jou op deze wereld, en je verdiend het om jezelf te laten zien!
Van elkaar houden zonder jezelf te verliezen
Leer hoe je kunt stoppen met het veroordelen van je partner of jezelf, dat is wat Hal en Sidra Stone je meegeven in 'Van elkaar houden zonder jezelf te verliezen'.
Lees verder:
- Hoe weet je of iemand voorbestemd is om in jouw leven te zijn?
- Heb jij de drie type liefdes van jouw leven al ontmoet?
- De 3 fasen van romantische relaties: in welke fase zit jij?
Pijn ervaren in de liefde is geen gemakkelijk levensthema. Daarom heb ik mij als coach gespecialiseerd in bindings- en verlatingsangst. Vanuit mijn professionele achtergrond werk ik tijdens de coaching sessies met krachtige helende oefeningen. Daarnaast ben ik ervaringsdeskundige op het gebied van bindings- en verlatingsangst. Door mijn ervaringsdeskundigheid ben ik gemakkelijk in staat om me in te leven in jouw situatie. In mijn coaching sessies komen mijn professionaliteit en ervaringsdeskundigheid feilloos samen.
