Als je een geliefd mens of dier hebt moeten loslaten: tips uit de Chinese geneeskunde
Door Conny Coppen
Het overlijden van een dierbare, mens of dier, valt vaak zwaar. “Hoe moet je verder zonder hem of haar? Kan dat überhaupt? Niets is meer hoe het was, jijzelf ook niet,” voelt tao-expert Conny Coppen, auteur van De Tao van verlies, met je mee. In dit artikel geeft ze een paar behulpzame en behapbare eerste stappen vanuit de Chinese geneeskunde om jouw verdriet op een heilzame manier te verwerken.
Wanneer je naar binnen durft te voelen, zul je ervaren dat je verdriet en je liefde dicht bij elkaar liggen.
Hoe moet je verder?
Als een geliefde sterft voel je hoezeer die ander heeft bijgedragen aan jouw geluk. Het lijkt alsof die liefde weg is nu de ander er niet meer is en alsof alles met een grauwsluier is omhuld. Hoe moet je verder zonder hem of haar? Kan dat überhaupt? Niets is meer hoe het was, jijzelf ook niet. Hoe moet je verder? Wie ben je nog zonder hem of haar?
Mooie herinneringen ophalen, een altaar maken, foto’s verzamelen, je tranen laten stromen, liefdevolle aanraking, een helpende hand en echte aandacht kunnen nu helpend zijn. Je verzamelt de schatten van wat was. Dat doet pijn omdat het niet meer zal zijn en het is ook goed. Herinneringen blijven, liefde blijft en er is nog iets wat blijven en zelfs groeien kan: jouw vermogen tot liefhebben. Jouw vermogen tot liefhebben sterft niet. Het is in jou aangeraakt en vrijgemaakt door degene die je hebt liefgehad. Deze liefde in jezelf mag nu bewuster, dieper en steviger in je ankeren.
In dit artikel lees je over het belang van de balans tussen yin en yang en het leren begrijpen ervan, als hulp om gezond met de situatie om te kunnen gaan. Hieronder laat ik zien wat dat betekent in geval van het rouwproces na overlijden van een dierbaar mens of dier.
Yin en yang en het verliezen van een dierbare
Yang
Je gaat door veel emoties en gevoelens heen die je kunt aanmerken als yang: weerstand, boosheid, verzet. Het is belangrijk dat die gevoelens er mogen zijn en dat je ze fysiek tot expressie mag brengen zodat ze niet in je lichaam gaan vastzitten. De Healing Tao heeft zeer geschikte oefeningen daarvoor. In mijn boek De Tao van Verlies staan ze specifiek beschreven voor verliessituaties.
Yin
Wanneer je naar binnen durft te voelen, zul je ervaren dat je verdriet en je liefde dicht bij elkaar liggen. Dat haalt de pijn van het gemis niet weg, maar het brengt je dieper naar de ervaring van en-en; gemis, pijn, verdriet, boosheid en ook dankbaarheid en liefde. Beide te kunnen voelen kan heel helpend zijn.
Als het verdriet heel diep is en de gevoelens groot, wanneer het plotseling gebeurde of er was sprake van een misdrijf of een fout van een ander, dan vraagt het allemaal meer tijd.
Je zult door veel gevoelens heengaan en lang niet altijd meteen de diepte in kunnen voelen. Wees mild naar jezelf en volg wat op dit moment passend voelt. Soms kun je weerstand voelen en toch weten dat iets goed is (denk aan: iemand even spreken, hulp vragen, alleen zijn, een oefening doen, even stil staan bij wat je voelt of afleiding zoeken). Soms kun je denken dat iets goed is, maar voel je diep vanbinnen dat het niet voor nu is. Luister daarnaar zoveel je kunt.
Een gezonde balans vinden
Er moet van alles geregeld worden, maar je hebt tijd nodig om te verwerken wat er is gebeurd. Zeker in het begin wijst de balans zich vanzelf. Jouw systeem is heel helder in wat nu past en niet. Voor de een zal dat de actiemodus en niets voelen, voor de ander juist heel veel huilen, willen vertellen wat er gebeurd is en weer een ander wil niemand zien en zo veel mogelijk in stilte alleen zijn. Volg en vertrouw die innerlijke beweging.
Hier vind je oefeningen en meditaties die je kunnen helpen om je veilig en geborgen te weten bij jezelf en troostend, helend met jezelf aanwezig te zijn. Een passende in het kader van dit artikel is:
Oefening: maak het warm en veilig in je binnenwereld
Doe het licht vanbinnen aan. Omhul jezelf met liefdevolle vriendelijkheid. Kom thuis in jezelf en vul al je cellen met de liefde, kracht en wijsheid. Voel hoe fijn dat is, even zo jezelf nabij.
De Tao van verlies
Voor meer informatie en veel praktische tips, meditaties en oefeningen, zie De Tao van Verlies, een liefdevolle weg van verbinding en troost door Conny Coppen

Lees verder:
- Tao en taoïsme: de eeuwenoude levensfilosofie achter de Chinese geneeskunde
- Oude emoties onderdrukken kost energie: wanneer heb je iets écht verwerkt?
- 9 tekenen dat je overleden dierbaren in de spirituele wereld nog steeds bij je zijn
- Wil jij contact maken met je overleden huisdier? Troost en verbinding na het verlies

Conny Coppen (1960) is moeder van drie kinderen en sinds 1981 natuurgeneeskundig therapeut. Zij is verder geschoold in massage, acupunctuur, healing en traint therapeuten om naast de nodige technische kennis en technieken ook de vrouwelijke pool in hun werk te integreren.