Heb je spijt van levenskeuzes? Zo kun je met een goed gevoel stilstaan bij de levens die je had kunnen leven
Door Sheryl Paul
Je hebt keuzes gemaakt in het leven – en soms werden ze voor jou gemaakt. Sta eens even stil bij alle wegen die je niet bent ingeslagen. “We moeten rouwen om onze niet-geleefde levens, zodat we ons hart kunnen openen voor de goedheid van het leven dat vóór ons ligt,” zegt bestsellerauteur Sheryl Paul. Ze deelt 8 manieren waarop je kunt rouwen (met of zonder tranen).
De rouw van niet-geleefde levens komt vaak op tijdens transities. Dan verzacht ons verdedigingssysteem en hebben we meer toegang tot diep weggestopt verdriet.
De verwachting van perfectie
Onze maatschappij vertelt ons dat we alles kunnen en zouden moeten bereiken. We moeten onze ‘dromen najagen’ en de perfecte carrière hebben, in het perfecte huis wonen op de perfecte locatie, een fantastische vriendengroep à la Friends hebben. En we moeten weten wanneer we ‘de ware’ ontmoeten met wie we ‘lang en gelukkig’ zullen leven.
Maar perfectie bestaat helemaal niet. Bij iedere persoon en bij elke keuze zal het aan perfectie ontbreken, ook bij onszelf. Deze verwachting van perfectie maakt ook dat we niet leren rouwen om de niet-geleefde levens en de paden die we niet bewandeld hebt. Terwijl ze er nu eenmaal zijn.
De niet-ingeslagen paden in je leven
Misschien krijg je één kind, of twee of drie, maar uiteindelijk moet je het hoofdstuk van kinderen op de wereld zetten afsluiten en om die afsluiting rouwen. Of misschien krijg je geen kinderen, omdat je er zelf voor kiest of door omstandigheden, en ook dan is rouwen nodig.
Als je ervoor kiest om te trouwen, kun je niet ook nog single blijven. Het verlies van het single-leven vraagt om rouwen. En je kunt maar met één persoon tegelijk trouwen, dus kiezen voor je partner betekent dat je alle andere potentiële partners loslaat.
Waarschijnlijk heb je geen ideale vader of moeder (wie wel?), maar als je rouwt om wat je ouders jou niet konden geven, dan kun je al het goede dat ze wél te bieden hebben, beter accepteren. Misschien worstel je met vriendschappen of heb je een paar goede vrienden, maar niet de magische vriendengroep die je volgens de maatschappij hoort te hebben.
Je herkent jezelf mogelijk niet in bovenstaande voorbeelden. Maar dan is de boodschap die ze bevatten, nog steeds relevant: het leven is niet perfect, en om dit te kunnen accepteren is het belangrijk te rouwen om de levens die je niet hebt kunnen leiden.
Huilen en afgesloten rouwkanalen
Rouwen, hoe doe je dat? Gezond en heilzaam rouwen is een essentieel element van innerlijke bevrijding. Maar hoe moet je eigenlijk rouwen? Mensen stellen me vaak de vraag: ‘Wat is rouwen? Betekent het dat je veel huilt? Maar wat nou als ik dat niet goed kan?’
Voor veel hoogsensitieve mensen (HSP’ers) zijn tranen een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Ik ben een groot voorstander van een dagelijkse huilbui. Maar als je huilen moeilijk vindt, dan ben je niet de enige. Veel mensen sluiten hun ‘rouwkanalen’ vroeg in het leven af, omdat ze leren dat het niet veilig is om te huilen. Huilen is een van de meest kwetsbare dingen die we als mens kunnen doen. Het maakt ons weerloos en brengt een gevoel van geen controle hebben met zich mee.
8 Adviezen: zo kun je op een veilige manier rouwen
Misschien ben je ooit gepest, omdat je huilde. Of je hoorde vervelende opmerkingen als ‘Stop met huilen of ik zal je wat geven om te huilen’ of ‘Huilen is voor zwakkelingen’. Of je tranen werden niet liefdevol ontvangen. Dan is het heel logisch dat jij je rouwkanalen hebt afgesloten. Door liefdevolle aandacht en geduld kunnen ze zich openen en dan voelen je tranen zich weer veilig om te stromen. Maar er zijn ook andere manieren om te rouwen. Dit zijn 8 voorbeelden:
1. Merk op waar de rouw zich in je lichaam bevindt (buik, borst en keel zijn veelvoorkomende gebieden). En verleg vervolgens de aandacht naar die plaatsen. ‘Je aandacht verleggen’ betekent simpelweg dat je dat deel van je lichaam vasthoudt met je handen, je adem en je nieuwsgierigheid. De Tonglen-meditatie kan je hierbij goed helpen.
2. Neem gedurende de dag enkele pauzes om even bij je lichaam in te checken en te vragen of er ergens verdriet is dat vraagt om erkenning.
3. Wanneer je rouw voelt opkomen of de tranen in je ogen springen, vertraag dan en merk op of er stemmetjes in jou zijn die beschaamd de pijn proberen weg te drukken.
4. Teken je rouw.
5. Dans met je rouw.
6. Schilder je rouw.
7. Zing je rouw.
8. Jammer om je rouw.
Tranen tijdens transities
Het is vaak tijdens transities dat de rouw van niet-geleefde levens opkomt. Op dit soort spannende momenten zitten we tussen twee identiteiten en levensfases in. Dan verzacht ons verdedigingssysteem en hebben we meer toegang tot diep weggestopt verdriet.
Welke omstandigheden of gebeurtenissen het ook mogen zijn die voor tranen zorgen, we ontdekken dan vaak dat het helemaal niet zo eng is om te huilen. Het is het kind of de tiener in ons die bang is voor de tranen. Eenmaal in een volwassen lichaam met wat levenservaring erbij leren we dat onze grootste angsten rondom huilen eigenlijk niet waar zijn.
Je hart openen voor wat nog komt
En het is niet alleen minder eng dan we dachten, het biedt ons een weg terug naar ons hart, en zelfs naar onze niet-geleefde levens. Zoals Francis Weller schrijft in zijn poëtische meesterwerk ‘De diepe wateren van verdriet’: ‘Het was door de diepere wateren van mijn verdriet dat ik in aanraking kwam met mijn niet-geleefde leven.’
Hier vinden we een prachtige wederkerige relatie: we moeten rouwen om onze niet-geleefde levens, zodat we ons hart kunnen openstellen voor de goedheid van het leven dat vóór ons ligt. En door dat rouwen komen we alsnog in aanraking met onze innerlijke niet-geleefde levens. Ik denk dat hiermee gedoeld wordt op de plekken in ons die we diep weggestopt hebben, omdat we ze niet konden accepteren.
Nooit meer bang voor angst
Angst is op hol geslagen gevoeligheid. Sheryl Paul neemt je mee naar de bron van je angsten en laat je compassie met jezelf voelen. In dit diepgaande en tegelijkertijd praktische boek geeft ze oefeningen bij acute angst en oefeningen die je helpen diepere lagen van angst te ontcijferen en te helen.
Lees verder:
Zit je er doorheen? 20 tekenen dat je het beter doet dan je denkt
Omgaan met emoties: verdrink je erin of ren je weg?
De 10 kenmerken van een perfect verborgen depressie
Sheryl Paul is psychotherapeut, opgeleid in Jungiaanse dieptepsychologie en heeft een master in counselling. Ze is geïnspireerd door o.a. Robert Johnson, Marion Woodman, Joseph Campbell en Carl Jung.
Voel mij te kort gedaan inde liefde die ik niet kreeg van mijn echtgenoot