Veel van de emotionele chaos in het leven wordt gecreëerd door niet-(h)erkende of niet-ingeloste verwachtingen. Je bent je er net als de meeste mensen waarschijnlijk niet van bewust dat je hoofd vol zit met verwachtingen en dat ze grotendeels bepalen aan welke gebeurtenissen in je leven je aandacht schenkt en hoe je ze interpreteert. De meeste tijd ben je je helemaal niet bewust van je verwachtingen, en toch beheersen ze veel van wat je doet en vormen ze een hindernis als je wilt leven vanuit je intenties.
Grote verwachtingen staan gelijk aan grote desillusies
Verwachtingen dienen zich in vele vormen aan – van wat we van onszelf verwachten tot wat anderen van ons verwachten en wij van hen. Misschien koester je hoge, lage of zelfs negatieve verwachtingen van wat er in je leven mogelijk is. Net zoals een onrealistisch hoge verwachting onnodige teleurstellingen met zich mee kan brengen, zorgt een lage ervoor dat je onderpresteert of niet ziet welke kans er in een situatie ligt besloten. Zo zal een negatieve verwachting leiden tot een slechte inschatting van de situatie of weerzin om iets nieuws te proberen, terwijl een andere inschatting in een andere beslissing zou resulteren.
Wanneer je gedeeltes van je leven met negatieve verwachtingen leeft, geef je jezelf nooit enige kans. Je verwacht dat je relaties zullen mislukken, of dat je niemand zult kunnen boeien, of dat je nooit de leiding zult kunnen nemen. Je gelooft wellicht dat niemand te vertrouwen is en zoekt daar constant bevestiging voor.
Het verschil zien tussen verwachtingen en mogelijkheden
Een cruciale stap in het verkrijgen van helderheid in je hoofd omtrent verwachtingen is leren onderscheid te maken tussen verwachtingen en mogelijkheden. Verwachtingen gaan uit van een bepaald resultaat en zijn op de toekomst gericht. Ze beperken feitelijk je mogelijkheden, zitten je verbeeldingskracht in de weg en maken je blind voor mogelijkheden. Wanneer je beheerst wordt door je verwachtingen, leef je een voorwaardelijk leven en bent derhalve niet vrij in het hier en nu.
In tegenstelling tot verwachtingen zijn mogelijkheden gebaseerd op het huidige moment, op het hier en nu waarin je deel uitmaakt van het mysterie van het leven. Openstaan voor het onderzoeken van mogelijkheden stimuleert de geest, maakt het leven boeiend en voorziet je van de energie en motivatie om het leven in het moment zo volledig te ervaren als maar kan, in het licht van je intenties. Je gaat er niet langer vanuit dat de door jou gewenste toekomst zich zal voltrekken, omdat de toekomst onbekend is. Door jezelf vrij te maken van verwachtingen, vergroot je de kans om verschillende uitdagingen op je pad te vinden.
Niet dat je ervan moet afzien om plannen te maken of jezelf doelen te stellen: je wordt alleen niet door die verwachtingen gedefinieerd en hecht niet langer aan een bepaalde uitkomst. Je zult waarschijnlijk verwachtingen blijven koesteren. Maar door de oefening in mindful zijn van verwachtingen en door compassie te hebben met jezelf als je merkt dat je weer eens verstrikt zit in verwachtingen, zul je de vaardigheid ontwikkelen om ze los te laten.
Opdracht: Onderwerp de tirannie van je verwachtingen aan een onderzoek
1. In de komende dagen houd je bij hoe vaak er verwachtingen in je opkomen, met inbegrip van verborgen aannames. Steeds als je jezelf op een verwachting betrapt, vraag je: ‘Komt dit me ten goede of niet?’
2. Begin op te merken hoe vaak per dag je de druk voelt van wat anderen van je verwachten. Hoe voelt het als je die verwachtingen onder ogen ziet? Wat doet je geest ermee?
3. Verwachtingen kunnen een indirecte manier zijn om iets van iemand te eisen zonder erom te hoeven vragen of iets uit te wisselen. Doe jij dit? Een verwachting kan ook een onuitgesproken afspraak zijn waar je iemand aan houdt. Doe jij dit? Vraag jezelf af hoe het voelt als anderen hun verwachtingen gebruiken om iets van je gedaan te krijgen of je aan een onuitgesproken afspraak willen houden.
4. Besluit of je het loslaten van verwachtingen tot een actief onderdeel van je oefening in mindfulness wilt maken. Is het antwoord ja, begin dan vast met het loslaten van de kleine verwachtingen die je koestert. Werk langzaam maar zeker toe naar de grotere verwachtingen waar je echt aan gehecht bent.
5. Richt de schijnwerper van mindfulness op de verwachtingen die je hebt van jezelf. Ga je gebukt onder die verwachtingen? Val je jezelf zwaar als je er niet in slaagt te beantwoorden aan de verwachtingen die je van jezelf hebt? Zijn deze innerlijke verwachtingen afkomstig van anderen, zoals bijvoorbeeld je ouders, of van je angst om niet goed genoeg te zijn? Het doorgronden van de oorzaken van je verwachtingen kan heel verhelderend zijn, maar bedenk dat je ze, om te ontsnappen aan hun nare effecten, moet ontmaskeren en loslaten.
*Fragment uit: Van emotionele chaos naar helderheid in je hoofd van Phillip Moffitt Lees ook 5 x tips om de perfectionist in jezelf los te laten of wees positief in je verwachtingen.
