Burn-outvalkuil gezien vanuit de Chinese geneeskunde: hoe te veel wilskracht je vatbaar maakt
Door Jacqueline Rietveld
Ben je altijd bezig en heb je een goede wilskracht? Dan kan een burn-out een valkuil voor je zijn. “Door het almaar doorgaan heb je niet op tijd in de gaten dat je roofbouw pleegt op je levensenergie,” zegt lichaamsgericht coach Jacqueline Rietveld. In dit artikel vertelt ze over de disbalans gezien vanuit de Chinese geneeskunde en waarom af en toe rust heel belangrijk is.
Jij regelt de dingen graag; niet alleen voor jezelf maar zeker ook voor anderen. Jouw wilskracht maakt je succesvol.
Wilskracht en doorzettingsvermogen zijn mooie eigenschappen in een mens. Tegelijkertijd vormen ze ook een valkuil voor het ontwikkelen van een burn-out. Wilskracht komt voort uit yang-energie. Die energie heb je nodig om iets in de wereld te zetten, om te kunnen handelen. Als dit echter de energie is waar jij voornamelijk op vaart, kan er op den duur sprake zijn van ‘vals yang’. Je lijkt dan onvermoeibaar, maar de bodem waarop jouw daadkracht berust wordt steeds dunner. Totdat je er doorheen zakt en je energie is opgebrand. Dan ben je in de burn-outvalkuil gevallen.
De kracht van jouw wil
Voordat we verder inzoomen op de burn-outvalkuil, mag je eerst even stilstaan bij de bijzondere waarde van jouw wil. Wilskracht maakt dat je doelen kan stellen. En dat je ideeën om kan zetten in daden. Als het niet meteen gaat zoals je gehoopt had, zorgt je wilskracht ervoor dat je nieuwe wegen gaat bewandelen om toch je doel te bereiken. Je geeft niet op. Op jou kan je rekenen. Mensen in je omgeving waarderen jouw doorzettingsvermogen en daadkracht enorm. En jij regelt de dingen graag; niet alleen voor jezelf maar zeker ook voor anderen. Jouw wilskracht maakt je succesvol.
Zonnevlecht en Hout-energie
Volgens de chakra-leer huist de energie die de wilskracht bepaalt in het derde chakra. Dit chakra, zonnevlecht genoemd, ligt ter hoogte van je middenrif en in je bovenbuik. In dit gebied bevinden zich ook de lever en de galblaas, de organen die volgens de Chinese geneeskunde bij het element Hout horen.
Mentaal gezien gaat die Hout-energie over iets willen (besliskracht) en stappen ondernemen om die wil te manifesteren. Vanuit welke energetische leer je het ook bekijkt, wilskracht gaat gepaard met keuzes maken en in actie komen. En dat maakt wilskracht in essentie ‘yang’, naar buiten gerichte energie.
Bezig bijtje
Ieder gezond mens beschikt over een bepaalde wilskracht. Mensen met een sterk stromend derde chakra of met veel Hout-energie springen er echter uit. Het zijn bezige bijtjes die de hele dag – en vaak ook nog tot laat in de avond – van alles aan het doen zijn. Sporten, kinderen naar school brengen en weer ophalen, werken, actief zijn voor de vereniging of een goed doel, zorgen voor familie of buren, daarnaast nog een opleiding doen; het lijkt allemaal moeiteloos in hun dag te passen. Het geeft ze ook een soort kick om zo bezig te zijn, ze worden er blij van.
En dat is dan ook precies de burn-outvalkuil. Door het almaar doorgaan hebben deze mensen niet op tijd in de gaten dat ze roofbouw plegen op hun levensenergie. Sterker nog, van niets doen en uitrusten worden ze vaak helemaal niet meteen gelukkig. Verveling en innerlijke onrust slaan dan toe. En hoe lossen ze dat op? Door weer te gaan met die banaan…
Actieve en passieve energie
Onze levensenergie bestaat uit twee componenten: yang en yin. De energie die onze wil en daadkracht vormt, is typisch yang. Yang is naar buiten gerichte energie die ervoor zorgt dat ideeën niet alleen ideeën blijven, maar daadwerkelijk vorm krijgen. Actie ondernemen, stappen zetten, bouwen, creëren en oplossen zijn allemaal termen die bij yang passen. Onder de yang-energie ligt echter een veel minder zichtbare basis van yin-energie. Tenminste, als het goed is. Yin is de energie van de binnenwereld, van het pure zijn. Overgave, rusten, mijmeren en slapen zijn allemaal staten van zijn die kenmerkend yin zijn. Yang-energie is actief, yin-energie is passief.
Vals yang
Als iemand voor 80% op yang-energie vaart en te weinig tijd neemt om de yin-energie te voeden, brokkelt het fundament onder die actieve energie elke dag een beetje verder af. Zo op het oog lijkt dat heel lang goed te gaan. Zolang je maar bezig blijft en doorgaat, is er schijnbaar niets aan de hand. Blijkbaar heb je nog genoeg yang-energie over om verder te gaan en kan je eventuele kleine klachten zoals hoge bloeddruk of slecht slapen negeren.
In werkelijkheid is er sprake van ‘vals yang’: de actieve energie lijkt heel sterk te zijn, maar berust nauwelijks nog op enige bodem. De benodigde steun van yin-energie onder die yang is flinterdun, waardoor het een kwestie van tijd is voor je door de bodem zakt. En in de burn-outvalkuil terecht komt, waar je niet gemakkelijk uitkomt.
Lees ook: Slaapproblemen & je organen: oorzaken en oplossingen uit de Chinese geneeskunde
Als doen je eerste ingang is
Voor de duidelijkheid: in de burn-outvalkuil stappen is niet jouw schuld. Je bent wie je bent omdat je geboorte dat bepaald heeft. Je doet wat je doet omdat je het zo hebt aangeleerd. Sommige mensen hebben een eerste neiging tot yin en zijn vanuit zichzelf meer gericht op de binnenwereld dan op de buitenwereld. Zij kunnen bijvoorbeeld gemakkelijk in hun gevoel blijven hangen. Andere mensen hebben daarentegen yang als eerste ingang. Hun reactie op de wereld is er in eerste instantie een van DOEN. Bij zichzelf naar binnen voelen gaat niet vanzelf en gebeurt vaak pas wanneer er echt niets meer te ondernemen valt.
Ben jij iemand met in aanleg meer yang dan yin? Of heb je misschien van huis uit helemaal niet geleerd om toe te geven aan je gevoel en werd je opgevoed vanuit het credo ‘schouders eronder’? Je daar bewust van worden is het eerste stapje om de burn-outvalkuil te leren ontwijken.
Zo ontwijk je de burn-outvalkuil
Wat je aandacht geeft, groeit. Als jij in een burn-out zit of vroeger een burn-out hebt gehad, heb jij van oorsprong waarschijnlijk de neiging om vooral aandacht te geven aan dingen die met yang-energie te maken hebben. Dat kunnen activiteiten zijn, maar ook op de omgeving gerichte emoties zoals woede en verliefdheid.
Emoties die zich naar buiten richten, zijn yang-emoties. Angst en verdriet zijn bijvoorbeeld meer yin-emoties. Die gevoelens slaan altijd naar binnen toe. Wanneer de burn-outvalkuil voor jou op de loer ligt, doe je er goed aan om heel bewust meer aandacht te schenken aan jouw yin-emoties. En dat kan alleen door tijd te nemen voor rust. Rust is yin-energie en brengt je diep naar binnen bij je gevoel.
Tijd voor yin
Wat nou zo mooi is aan jouw wilskracht en actiebereidheid is dat je dit ook in kan zetten om bewust tijd te nemen voor yin. Misschien voelt dat in het begin ongemakkelijk en zelfs verontrustend aan, maar omdat jij een bewuste keuze hebt gemaakt om tijd voor je gevoel te maken, ga je het volhouden. Want dat is tenslotte je kracht!
Hoe stelselmatiger jij tijd voor yin maakt, hoe vanzelfsprekender en makkelijker het voor je gaat zijn. Tijd voor yin maak je door iedere dag minstens een half uurtje alleen met jezelf te zijn, zonder dat jij jezelf ergens mee gaat afleiden of vermaken.
Gewoon even zijn
Dus geen boek lezen, muziek luisteren, wandelen, scrollen of Netflix kijken, maar een half uur lang alleen maar in stilte zitten of liggen en jezelf ervaren. Voelen hoe het met jou is, wat je geraakt heeft, of juist niet. Laat al je gevoelens er gewoon maar even zijn, zonder ze weg te drukken of te relativeren.
Voel je tranen? Laat ze stromen. Ben je bang? Geef je angst erkenning en adem er doorheen. Gebeurt er in dat half uurtje met jezelf zijn helemaal niets? Ook goed. Je lichaam en geest zijn in ieder geval even in yin-stand geweest. Viel je in slaap? Dan was je blijkbaar moe. Echter, wanneer je echt elke keer in slaap valt, zou de slaap wel eens een vlucht kunnen zijn voor je emoties. Houd jezelf erbij!
Grenzen voelen
Door zo stelselmatig naar yin te gaan en aandacht te besteden aan je binnenwereld leer je beter voelen wanneer je in balans bent. Of, anders gezegd, wanneer je over je grens gaat. Als je het fundament onder jouw yang-energie dagelijks aanvult met yin zal je eerder merken wanneer er aan dat fundament wordt geknaagd. Ook als je jouw grenzen eerder voelt, blijf je waarschijnlijk nog steeds een bezig bijtje. Maar in de burn-outvalkuil trap je niet meer. Je staat namelijk in contact met alle aspecten van jezelf, ook met de gevoelens die niet direct zichtbaar zijn. Daardoor weet je beter dan voorheen wanneer het tijd is om jouw yin-energie aandacht te schenken.
In plaats van door te gaan tot je erbij neervalt, weet je nu eerder wanneer het tijd is om op de rem te trappen. En doe je dat ook. Want de buitenwereld is niet langer belangrijker dan je binnenwereld.
Zo vind je de weg naar binnen
Als je al levenslang dingen op een bepaalde manier doet, kan het moeilijk zijn om het ineens anders te gaan doen en met een grote boog om de burn-outvalkuil heen te lopen. Misschien wil je wel heel graag maar lukt het je nog niet om de weg naar jouw binnenwereld te vinden. Je wil wel voelen, maar het lukt simpelweg niet. Soms moet je iets eerst een paar keer ervaren hebben met hulp van iemand anders, voordat je zelfstandig die ervaring kan opzoeken. Het lichaam is doorgaans de meest effectieve ingang om je yin-energie te ervaren en te voeden. Aanraking met Reiki en ander energetisch lichaamswerk brengen je sowieso diep bij jezelf naar binnen. Een traject met lichaamsgerichte coaching of een Reiki cursus kunnen je helpen om de burn-outvalkuil voortaan te blijven vermijden. Neem contact met me op als je wil dat ik je daar meer over vertel.
Jacqueline Rietveld is lichaamsgericht coach en Reiki leraar. Meer informatie over haar werk vind je op www.avaloncoaching.nl
De Tao van gezondheid
De Tao van Gezondheid, een holistisch en toegankelijk geschreven boek, biedt inzicht in de individuele, maatschappelijke en wereldwijde gezondheid.
Lees ook deze artikelen van Jacqueline Rietveld:
- Knuffelen als energiegever: zo geef jij iemand energie met je omhelzing
- Menstruatieklachten verminderen met voeding en energetisch lichaamswerk (6 holistische tips)
- Chinese geneeskunde & depressie: welk element is bij jou uit balans?
Jacqueline heeft sinds 2010 een praktijk voor lichaamsgerichte coaching en therapie. Ze behandelt klachten door middel van een totaalaanpak op lichamelijk, mentaal, emotioneel en energetisch niveau. Haar missie is om jou te helpen zo vitaal en vreugdevol mogelijk te leven. Daartoe geeft ze Reiki cursussen en begeleidt mensen in individuele coachtrajecten. Haar coaching bestaat uit een combinatie van gesprekken en energetisch lichaamswerk, waarin ze haar kennis op het gebied van o.a. Chinese geneeskunde, holistische voedingsleer en zielsontwikkeling toepast en deelt.
