De verhalen die we elkaar vertellen bepalen wie we zijn en hoe we de wereld zien. Juist daarom is het tijd dat vrouwen hun eigen mythen en geschiedenis terugwinnen vindt Sharon Blackie, Als vrouwen de aarde dragen. Lees meer hierover en over de magie van Keltische verhalen in dit artikel.
Verhalen doen ertoe. Ze zijn meer dan entertainment.
Als vrouwen de aarde dragen
De wereld die de mannen gemaakt hebben werkt niet. Er moet iets veranderen. Om de wereld te veranderen moeten wij vrouwen eerst zelf veranderen. En daarna moeten we de verhalen veranderen die we vertellen over wie we zijn. De verhalen waar we de afgelopen eeuwen naar geleefd hebben dienen vrouwen niet en dienen de planeet zeker niet.
Verhalen zijn meer dan entertainment
Verhalen doen ertoe. Ze zijn meer dan entertainment. Ze doen ertoe omdat mensen verhalende wezens zijn. We zijn narratief geprogrammeerd, en dat gaat veel dieper dan het leuk vinden om verhalen te vertellen en ernaar te luisteren. Het is een biologische functie; zo hebben onze hersenen zich in de loop der tijd ontwikkeld. We interpreteren de wereld en definiëren onze identiteit via het delen en doorgeven van verhalen. De verhalen die anderen ons vertellen over de wereld en onze plek daarin vormen daarom niet alleen ons eigen leven, maar de wereld om ons heen. Het cultuurverhaal is de cultuur.
Wanneer vrouwen in de elementaire verhalen van onze cultuur als zwak en minderwaardig worden afgeschilderd zullen we als zwak en minderwaardig behandeld worden, hoe we daar ook tegen ageren. Onze stemmen zullen niet overtuigen. Maar als er in de mythologie en historie van onze cultuur wijze vrouwen, machtige vrouwen, sterke vrouwen figureren, gaat er voor vrouwen een ruimte open om naar die verhalen te leven; om wijs, machtig en sterk te worden. Om serieus te worden genomen en gehoord te worden.
Sterke vrouwen in Keltische mythen
De verhalen van Eva, Pandora en andere ‘gevallen vrouwen’ die ons bijna tweeduizend jaar zijn aangesmeerd, zijn niet de enige mythen die vrouwen met Keltische wortels hebben geërfd. De ‘Keltische gordel’, bestaande uit bepaalde regio’s langs de westkust van Europa die weigerden zich in het korset van nationale grenzen te wringen, verbindt diverse rijke populaties door een sterke collectieve identiteit. Die band is niet geworteld in tribalisme of nationalisme en gaat niet over genetische herkomst. Deze connecties komen voort uit gedeelde geschiedenis, mythologie en geloofssystemen. Ze zijn het resultaat van een gemeenschappelijk milieu dat een zeer karakteristieke pan-Keltische cultuur heeft voortgebracht, die verankerd is in een diepe ervaring van verbondenheid met onze omgeving.
Daarom rijzen de oude Keltische mythen en verhalen op uit de woeste heidegronden van Cornwall, Ierland, Schotland, Wales, het eiland Man en Bretagne. Ze sijpelen in onze veenmoerassen en drijven op de stroom van onze rivieren naar de zandstranden van de rotsachtige Atlantische kust. Dit zijn onze verhalen. Alleen de onze. Ze zijn geconserveerd met zeezout en donker doorbakken met turf. Ze liggen begraven onder onze voeten, komen rechtstreeks uit onze typisch-inheemse landschappen en inspireerden onze voorouders. Die verhalen zullen we in dit boek verkennen.
Een Keltische identiteit of komaf hebben betekent vooral voor vrouwen dat ze een geschiedenis, literatuur en mythologie erven waarin niet alleen hun diepe verwantschap met de natuurlijke wereld nadrukkelijk naar voren komt, maar ook dat ze een unieke en cruciale rol hebben in het welzijn van de aarde en de overleving van haar bewoners.
Vrouwen als bewakers van de natuurlijke wereld
De Keltische mythen mogen beslist niet klagen over gebrek aan masculien heldendom en avontuur, maar de voornaamste bezigheid van hun helden is dienst en rentmeesterschap aan het land. Ooit waren vrouwen de bewakers van de natuurlijke wereld, het hart van het land. De Keltische vrouw die we in deze oude vertellingen ontmoeten is anders actief dan de helden en krijgers: zij beslist wie geschikt is om te regeren, ze is de beschermer en onderhouder van het land, de draagster van wijsheid, de bron van spirituele en ethische autoriteit voor de stam.
In Keltische scheppingsverhalen is het land geschapen door een vrouw. De Keltische geschiedenis kent voorbeelden van vrouwen als de spirituele leiders van hun stammen. Dit zijn de verhalen van ons eigen erfgoed; de verhalen van de historische en de mythologische vrouwen die ons zijn voorgegaan. Stel dat we die verhalen konden heroveren en weer die vrouwen zouden worden?
Het belang van verhalen van onze voorouders
Als vrouwen de aarde dragen deel ik hoe ik de mythen en tradities van mijn geboortegrond heb teruggewonnen. Want de verhalen van vrouwen moeten verteld worden. We beginnen met de verhalen over ons lijden, over het eeuwenoude geweld dat tegen ons en de planeet is bedreven.
In onze westerse samenlevingen klinken steeds meer oproepen om terug te keren naar oorspronkelijke wijsheid, maar we kunnen niet afstemmen op de wereldbeelden van culturen die zijn geworteld in landen en geschiedenissen die weinig raakvlakken hebben met de onze. Toch proberen we dat vaak. We kijken naar het Oosten voor spirituele beoefening, zoals taoïsme en boeddhisme. We kijken naar het Westen en de inheemse verhalen en tradities van de Amerika’s voor leidraad om in harmonie met het land te leven. Maar hoe uitstekend al deze tradities ook zijn, we hebben de mythen van andere culturen niet nodig voor rolmodellen of richtsnoeren over hoe we authentieker, evenwichtiger en harmonieuzer kunnen leven met de planeet waarvan we afhankelijk zijn.
We hebben onze eigen richtinggevende verhalen nodig en die zijn diep verankerd in het hart van onze inheemse landschappen. We putten ze uit de bronnen en wateren. We rapen ze al strandjuttend op uit het zand, van de bodems van diepe meren. We graven ze op uit de moerassen, volgen hun sporen door de schimmige open plekken van het betoverde bos. Deze verhalen aarden ons niet alleen, ze laten ook zien hoe wij vrouwen zijn geweest en weer kunnen worden als we daarvoor kiezen. ‘De wereld zal door de westerse vrouwen gered worden,’ heeft de Dalai Lama eens gezegd. En als we een verbond sluiten met onze sterke, inspirerende inheemse zussen, hebben we met elkaar misschien een kans.
Fragment uit: Als vrouwen de aarde dragen
Als vrouwen de aarde dragen
De wereldwijde bestseller van Sharon Blackie, If Women Rose Rooted, nu eindelijk in het Nederlands vertaald: Als vrouwen de aarde dragen.
Lees ook deze artikelen van Sharon Blackie:
- De spirituele betekenis van je favoriete sprookjes en volksverhalen: zo vind je ze
- Thuiskomen in je lichaam: de gevaren van niet in je lichaam zitten
- Psycholoog: dit is het grote voordeel van rustig aan doen
