Verborgen wonden: pijn loslaten die niet van jou is en heel jezelf van schaamte
Door Sheryl Paul
Jouw schaamte is niet compleet van jou. Eeuwenlang is ze door tijd en ruimte via een infuus in jouw psyche gedrupt. Vervolgens heb jij de schaamte in je opgenomen en is het aan jou om ervan te helen zodat die niet verder langs het pad van de psychologische erfenis kan lopen. Je kunt dit als een last zien (waarom ik?) of je kunt de schaamte omarmen en haar zien als een gift van je hooggevoeligheid. Die schaamte nestelt zich namelijk alleen in het hart van het gevoeligste kind in de constellatie van een familie, waarin de verhalen worden doorgegeven. Je erfenis kan een last zijn totdat je begrijpt dat je ervan kunt leren en door kunt groeien.
‘Het verhaal van de totstandkoming van ons leven dat wij hebben meegekregen van een vader en een moeder, die op hun beurt een onvolmaakt script van hun ouders hebben geërfd. Wat we ook hebben gekregen, het is in ieder geval niet van ons.’ – Derren Brown in zijn boek Happy.
Onverwerkte trauma’s
De Zwitserse psychoanalyticus Carl Jung begreep jaren geleden al wat deskundigen nu pas ontdekken bij intergenerationele traumaverwerking en epigenetica toen hij schreef: ‘De grootste last die een kind moet dragen, is het niet-geleefde leven van de ouder.’ (Als je zelf kinderen hebt, lees dan de voetnoot onderaan het artikel.) Als kind zijnde en als volwassene draag je het nalatenschap van bepaalde verhalen, onverwerkte trauma’s en niet-geleefde dromen met je mee. Allemaal zaken die niet zijn verwerkt in de generaties voor jou. Al vanaf een erg jonge leeftijd, nog voordat je kunt praten, ga je onbewust een contract aan, waarin staat dat de pijn van je ouders doorgegeven kan worden aan jou en dat jij de verantwoordelijkheid op je zult nemen voor hun ellendige leven.
Dit gebeurt vooral tussen vader en zoon en tussen moeder en dochter. De volgorde waarin kinderen worden geboren, speelt ook een rol in hoeverre een kind het niet-geleefde leven en pijn van zijn ouders erft. De eerstgeborene zal bijna altijd het leeuwendeel erven, maar als jij bijvoorbeeld het enige meisje bent, dan zul jij het het gros van de pijn en trauma van je moeder meekrijgen. Of andersom als jij de enige jongen bent, dan erf je het gros van je vader.
Schaamte- en schuldgevoelens
Hier volgen wat voorbeelden van schaamte- en schuldgevoelens die onbewust worden doorgegeven via de navelstreng of stilletjes via de slagaders:
1. De kern van het schuldgevoel: het is altijd mijn schuld.
2. De kern van het schaamtegevoel: ik ben incompleet of gebroken en ik zal nooit goed genoeg zijn.
3. De kern van de ervaring: ik ben de belichaming van mijn moeders/vaders pijn.
Genezingsproces
Op een bepaald moment in het genezingsproces zul je je realiseren dat een aspect van je pijn niet van jou is en dat de schaamte die je voelt, een extra huid is die je eraf kunt trekken en kunt teruggeven aan de rechtmatige eigenaar. Op een gegeven moment zul je je beseffen dat dat ‘vieze’ gevoel dat gepaard gaat met de schaamte, van je moeder afkomstig is, iets wat zij heeft gekregen van haar moeder, die het op haar beurt weer van haar moeder heeft gekregen enzovoorts. Dit gaat door totdat de cirkel rond is, weer bij jou eindigt en de schaamte onderdeel van jou wordt. Dani Shapiro beschrijft dit proces op een prachtige manier in haar boek Devotion, waarin ze schrijft over een aantal therapiesessies dat ze met haar moeder had om zo hun pijnlijke en gebroken relatie te herstellen.
‘Het duurde niet lang voordat hij (de therapeut) mijn kant koos. Dit had ik niet verwacht. Ik weet dat ze normaal gesproken geen kant mogen kiezen, maar hij deed dat wel. “Irene, je luistert niet naar Dani. Hallo? Hallo, Irene? Irene!” In plaats van dat ik het gerechtvaardigd vond, voelde ik me schuldig. Het leek me op de een of andere manier wreed en mijn schuld. Mijn relatie met mijn moeder heeft me altijd aan het twijfelen gebracht over mezelf, of ik wel een goed en fatsoenlijk persoon was. Ik had de psychiater vast beïnvloed.’
Ik ben verantwoordelijk voor het welzijn van mijn moeder. Als zij pijn leed, dan was dat mijn schuld. Het kwade in haar zit ook in mij en als ik bij haar ben, dan geloof ik niet meer dat ik een goed persoon ben.
Pijn loslaten die niet van jou is
Het schaamtegevoel van een moeder wordt geprojecteerd op haar dochter totdat de dochter oprecht gelooft dat er iets kwaads in haar moeder schuilhoudt, vooral als ze bij haar is. Als je je dit wilt voorstellen, probeer dan de schaamte van een moeder te zien als een persoon, bijna een tweede ziel, die zweeft in de kamer en neerdwarrelt op haar dochter. De schaamte is een poltergeist die je in jezelf opneemt totdat je het idee hebt dat die onderdeel is van jezelf.
Maar die poltergeist maakt geen deel van je uit. Zodra je doorhebt dat die schaamte niet van jou is, kun je die teruggeven, ook al maakt de eigenaar geen deel meer uit van jouw leven of leeft die zelf niet meer. Dit is mogelijk, omdat de contracten zich bevinden in een subtiele laag tussen je huid en psyche. Je kunt ze in je hoofd loslaten door middel van een ritueel. Ben je er klaar voor om de erfenis van een intergenerationeel verhaal los te laten?
Probeer dan het volgende:
Zie het contract voor je als een opgerold papiertje waarin de overeenkomst van jouw ziel staat beschreven. De letters zijn vaag, net als hiërogliefen. Een oude taal die bestond lang voordat je werd geboren.
Stel je voor dat je de rol kunt neerleggen in een veld tussen jou en degene van wie je de rol hebt gekregen. Probeer de plek voor je te zien waar je de rol naartoe zult sturen. In het water of de grond, de zon of de maan, bomen of grotten. Een heilige plek dat overwoekerd is met gras of waar zeemonsters wonen. Stel je voor dat je ook jouw verdriet daarnaartoe kunt sturen. Het verdriet van een kind dat nog steeds verlangt naar een ouder die hem kan helpen de pijn te verwerken. Er is een kamer in deze heilige plek speciaal voor jouw tranen, een rivier van tranen die je hebt gelaten voor degene die zijn last aan jou heeft doorgegeven. Je kunt die last nu loslaten. Het is tijd om hem los te laten.
Let op: Als je dit leest en je hebt zelf kinderen, onthoud dan dat het niet mogelijk is om volledig geheeld te zijn voordat je kinderen krijgt. Ik ben tot de conclusie gekomen dat dit onderdeel is van het plan: we kunnen de verantwoording nemen en zoveel mogelijk genezen voordat we kinderen krijgen, maar zij zullen ook een gedeelte van jouw niet-geleefde leven en onverwerkte pijn met zich meedragen. Als het wél mogelijk was, dan zouden we pas kinderen kunnen krijgen op onze vijftigste en zelfs dan zouden we nog steeds aan onszelf moeten blijven werken!
Boekentip: Nooit meer bang voor angst
Angst is op hol geslagen gevoeligheid. Sheryl Paul neemt je mee naar de bron van je angsten en laat je compassie met jezelf voelen. In dit diepgaande en tegelijkertijd praktische boek geeft ze oefeningen bij acute angst en oefeningen die je helpen diepere lagen van angst te ontcijferen en te helen.
Lees ook deze artikelen:
Spiritueel ontwaken: laag voor laag je trauma’s, emoties en verwondingen doorwerken
Afdalen in je ziel: verloren zielsdelen herstellen
Post traumatische stress energetisch gezien
Sheryl Paul is psychotherapeut, opgeleid in Jungiaanse dieptepsychologie en heeft een master in counselling. Ze is geïnspireerd door o.a. Robert Johnson, Marion Woodman, Joseph Campbell en Carl Jung.
