Narcisme & de liefde: worden giftige of ongezonde relaties ooit beter?
Door Mjon van Oers
Heb je een ongezonde, zelfs giftige relatie en hoop je dat het beter wordt? Lees dan zeker dit artikel van Mjon van Oers, narcisme-expert en auteur van Detox je liefdesleven. Ze legt jou genadeloos eerlijk uit of jullie relatie kans van slagen heeft… “De meeste mensen hebben de mogelijkheid om te groeien en te veranderen, maar met een echte narcist ligt het ingewikkelder.”
Een relatie met iemand met een persoonlijkheidsstoornis zoals narcisme is bij voorbaat gedoemd te mislukken.
Het verandert vast…
Giftige relaties zijn er in alle soorten en maten. Ze gaan ten koste van je levenskracht en zorgen ervoor dat jij je ellendig voelt. Toch blijkt het vaak moeilijk om dit soort negatieve relatiepatronen te doorbreken. Een van de belangrijkste redenen is: je blijft vaak lang vasthouden aan de hoop op verbetering. Het is normaal om in eerste instantie een relatie te willen redden. Vooral als je er veel van jezelf in hebt gestopt, als jullie kinderen hebben of als je er jaren van je leven aan hebt besteed.
Niet alle ongezonde relaties zijn gedoemd om te mislukken en niet alle giftige relaties zijn te redden. Het hangt er maar net van af. Uiteindelijk zijn er twee mensen nodig om een relatie gezond en vervullend te houden. Niet iedereen heeft hier hetzelfde talent voor. Soms heb je zelfs te maken met iemand met een persoonlijkheidsstoornis met wie elke liefdesrelatie bij voorbaat al gedoemd is te mislukken.
Wat is een giftige relatie?
De term ‘giftige relatie’ of ‘toxische relatie’ omvat een breed spectrum van verbindingen. Aan de ene kant van het spectrum is het gif in de relatie mild. Het is dan slechts het onbedoelde bijproduct van twee ‘normale’ mensen die gewoon niet goed weten hoe ze een gezonde relatie met elkaar kunnen hebben.
Er kan sprake zijn van een gebrek aan persoonlijke grenzen en slechte communicatie als gevolg van emotionele en mentale onvolwassenheid, vaak veroorzaakt door pijn en trauma’s uit de jeugd. Een of beide partners kunnen hierdoor niet op een gezonde manier met tegengestelde belangen, verlangens, waarden of overtuigingen omgaan.
Als de relatieproblemen simpelweg komen door bijvoorbeeld slechte communicatie en onvolwassenheid, dan kunnen ze misschien worden opgelost met relatietherapie. Compassie ontwikkelen en betere communicatieve vaardigheden aanleren zijn dan enorm ondersteunend en kunnen echt helpen. Is er sprake van een jeugdtrauma en daardoor van destructieve patronen? Door veel innerlijk werk en therapie kan misschien een oplossing worden gevonden. Het kan om complexe problemen gaan, maar ze hoeven dat niet te blijven.
Pas op: een narcistische partner
Helemaal aan de andere kant van het spectrum bevinden zich de zeer giftige relaties en dan is het een heel ander verhaal. Het gaat hier om relaties met narcisten, psychopaten of mensen met een andere ernstige persoonlijkheidsstoornis. Dat is een recept voor extreem misbruik en lijden.
Het hangt er dus maar net van af waardoor een relatie giftig is en de moeilijkheden ontstaan. Is er sprake van onbegrip en bijvoorbeeld een jeugdtrauma? Of heb je te maken met iemand met een ernstige persoonlijkheidsstoornis zoals narcisme?
Eeuwige manipulatie
De meeste mensen hebben de mogelijkheid om te groeien en te veranderen, maar met een echte narcist ligt het ingewikkelder. Narcisten hebben geen zelfinzicht en dit is een eerste voorwaarde om te kunnen en willen veranderen. Narcisten zien zichzelf niet als iemand met een probleem. Ze zien alle anderen als gebrekkig. En als je ze hiermee probeert te confronteren of ze verantwoordelijk houdt, verdraaien ze het verhaal. Ze manipuleren jou door je te laten denken dat jij degene met het probleem bent.
Narcisten zijn anders ‘bedraad’. Ze geloven dat ze boven alle anderen staan. Echte narcisten leven continu vanuit egocentrische gedragingen, gevoelens en gedachten. Een relatie met hen wordt niet beter – eerder slechter.
Een narcist verandert niet (echt niet!)
Veel mensen hebben valse hoop. Je denkt dat als je maar genoeg van iemand houdt en jij je partner zijn of haar onvolkomenheden laat inzien, deze op magische wijze verandert in een zorgzaam, empathisch en liefdevol individu.
Maar zeggen dat een narcist kan veranderen, is een fantasie. Het gaat gewoon niet gebeuren. Narcisten zijn egocentrisch en chronisch negatief. Het maakt niet uit wat jij doet, ze zijn ontevreden en nooit gelukkig.
Lees ook: Ware liefde versus narcistische liefde: hoe kun je dit onderscheiden van elkaar?
Ben je bereid om nog langer te wachten?
Bij narcistisch misbruik in de liefde is er sprake van emotioneel en geestelijk misbruik. Het begrijpen van deze dynamiek is essentieel om de volledige controle over je leven terug te krijgen en om niet steeds in je eigen mentale gevangenis te vervallen. Je kunt de aard van een narcist niet veranderen en jullie relatie verbetert dan ook niet.
De vraag is dus niet of de relatie ooit beter wordt. De vraag is: ben jij bereid om nog langer te wachten? Het is aan jou om te beslissen of het de moeite waard is. Wat krijg je er echt voor terug, behalve heel veel liefdesverdriet?
Vrijheid, vrede en vreugde
Terwijl je te maken hebt met de denkspelletjes en leugens, het verraad en de controle van de narcist, is er een andere jij die een leven van vrede, vreugde en vervulling zou kunnen leiden. Als je jezelf eenmaal hebt bevrijd van je eigen fantasie over de eventuele verbeteringen in je relatie, is het belangrijk om dit besef te integreren in je bewustzijn en stappen te nemen. Hoe ingewikkeld deze stappen nu ook lijken, elke kleine stap in de goede richting brengt jou dichter bij je vrijheid!
Wil je meer leren over het herstellen van een narcistische relatie? Neem dan contact op met Mjon van Oers. Informatie op: www.mjon.nl/contact
Detox je liefdesleven
Komen de punten in dit artikel je bekend voor? Haal een bezem door je liefdesleven en kom weer in balans dankzij dit verhelderende boek van Mjon van Oers.
Lees verder:
Kan een narcist echt van je houden?
Waarom voelen narcisten geen empathie?
Het gaslighteffect: hoe herken je mentale manipulatie in een relatie?
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
