Is een van jouw ouders narcistisch? Voordat je als kind van een narcistische ouder aan je helingsproces kunt beginnen, moet je begrijpen en accepteren hoe het opgroeien in een narcistisch gezin je psychologische en emotionele ontwikkeling heeft beïnvloed. In dit artikel legt Dr. Karyl McBride (familietherapeut en auteur van Houdt het dan nooit op?) wat de gevolgen zijn van opgroeien met een narcistische ouder.
Het grote misverstand rondom narcisme
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis wordt vaak verkeerd begrepen. Men zegt dan dat iemand die opschepperig, arrogant en egocentrisch is deze stoornis heeft. Hoewel deze eigenschappen vervelend zijn en het niet leuk is om met deze mensen om te gaan, is narcisme een veel diepere en destructievere stoornis die verwoestende effecten heeft op de mensen die het dichtst bij de narcist staan.
De stoornis is moeilijk te behandelen en veel deskundigen zeggen dat zij zelfs onbehandelbaar is. Het belangrijkste kenmerk van deze stoornis is een gebrek aan empathie en het onvermogen om zich in te leven in de emoties van anderen.
Lees ook: Wat is een narcist? De 9 kenmerken van iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis
De gevolgen van opgroeien met een narcistische vader of moeder
Hieronder staat een lijst van de verschillende manieren waarop een kind door narcistisch ouderschap kan worden beïnvloed en wat de gevolgen zijn van opgroeien bij narcistische ouders. Houd in gedachten dat dit een lijst is van de veelvoorkomende effecten van narcistisch ouderschap die door de kinderen van narcisten, ongeacht hun leeftijd, worden gemeld. Misschien herken je ze allemaal wel en misschien ook niet.
Welke gevolgen heeft het voor je als je door een narcistische ouder bent opgevoed?
− De emotionele ontwikkeling van het kind is vertraagd.
− Het kind voelt zich niet gehoord of gezien.
− De gevoelens en realiteit van het kind worden niet erkend.
− Het kind zal meer behandeld worden als een verlengstuk van de ouder dan als een individu.
− Het kind wordt meer gewaardeerd om wat het doet (meestal voor de ouder) dan om wie het als persoon is.
− Het kind leert niet hoe het zijn eigen gevoelens kan herkennen of hoe het op zijn of haar gevoelens kan leren vertrouwen, en zal opgroeien met een verlammende zelftwijfel.
− Het kind wordt aangeleerd dat hoe iets eruitziet belangrijker is dan hoe het voelt.
− Het kind is bang om authentiek te zijn en leert in plaats daarvan dat imago belangrijker is dan authenticiteit.
− Het kind wordt aangeleerd om geheimen te bewaren en daarmee de ouder en het gezin te beschermen.
− Het kind wordt niet aangemoedigd om zijn zelfbewustzijn te ontwikkelen.
− Het kind voelt zich emotioneel leeg en ongeliefd.
− Het kind leert dat het anderen niet kan vertrouwen.
− Het kind voelt zich gebruikt en gemanipuleerd.
− Het kind steunt de ouder in plaats van andersom.
− Het kind voelt zich bekritiseerd en beoordeeld, in plaats van geaccepteerd en geliefd.
− Het kind raakt gefrustreerd als het tevergeefs liefde, goedkeuring en aandacht probeert te krijgen.
− Het kind groeit op met het gevoel dat het ‘niet goed genoeg’ is.
− Het kind heeft geen rolmodel voor het opbouwen van gezonde emotionele relaties.
− Het kind leert niet hoe het in relaties gepaste grenzen kan stellen.
− Het kind leert niet hoe het op een gezonde manier voor zichzelf kan zorgen, maar loopt in plaats daarvan het risico dat het codependent wordt (voor anderen zorgen zonder voor zichzelf te zorgen).
− Het kind vindt het moeilijk om van de ouder los te breken naarmate het ouder wordt.
− Het kind wordt aangeleerd om buiten zichzelf bevestiging te zoeken in plaats van in zichzelf.
− Het kind krijgt een verwarrende boodschap mee: ‘Doe het als verlengstuk van mij goed zodat ik trots op je ben, maar doe het niet te goed en overtref mij niet.’
− Als het kind de ouder overtreft, kan de ouder jaloers worden.
− Het kind wordt niet aangeleerd om zichzelf de eer te geven die het toekomt.
− Het kind krijgt op volwassen leeftijd last van een zekere mate van posttraumatische stressstoornis, depressie en/of angst.
− Het kind groeit op met het idee dat het onwaardig en ongeliefd is, en het denkt: ‘Als mijn ouders niet van me kunnen houden, wie dan wel?’
− Het kind wordt vaak door de narcistische ouder beschaamd en vernederd en groeit op met een laag zelfbeeld.
− Het kind wordt vaak een streber of saboteert zichzelf juist, of beide.
− Het kind heeft traumaverwerking nodig en zal zichzelf als volwassene moeten geven wat het van zijn ouders niet kreeg (reparenting).
Opgevoed worden door een narcistische ouder en opgroeien in wat wij het narcistische gezin noemen, is een vorm van emotionele en psychologische mishandeling en heeft langdurige schadelijke gevolgen. Alle volwassen kinderen van narcistische ouders hebben hun eigen levensstijl en verhaal, maar ze hebben allemaal last van dezelfde innerlijke emotionele symptomen.
Dit is een fragment uit: Houdt het dan nooit op?
Houdt het dan nooit op
Herken jij deze gevolgen van opgroeien met narcistische ouders? Hoe kom je uit de greep van je narcistische ouder en heel je jezelf? Karyl McBride, expert op het gebied van de verwoestende effecten van narcistisch misbruik, heeft antwoorden voor iedereen die zoekt naar erkenning en herstel.
Lees meer over de gevolgen van opgroeien met narcistische ouders:
Gaslighting binnen het gezin: dit zijn opvallende signalen van deze manipulatietechniek
HSP & kindertijd: waarom je als empaat zo blind kunt zijn voor narcisten
6 soorten narcisten: zo herken jij ze meteen
Dr. Karyl McBride is een Amerikaanse relatie- en familietherapeut met dertig jaar ervaring in haar eigen praktijk. Ze specialiseerde zich in de dynamiek van dysfunctionele gezinnen, de invloed van narcistische ouders op hun kinderen en de relatie tussen moeders en dochters in het bijzonder.
