Zie je op tegen de feestdagen met familie? 5 tips om het gezellig te houden tijdens de feestdagen
Door Margaret Rutherford
De feestdagen komen er weer aan! Misschien heb je familieleden die ondanks meningsverschillen altijd wel met elkaar overweg kunnen en kijk je ernaar uit om tijd met hen door te brengen. Het kan ook zo zijn dat je tegen de feestdagen opziet omdat het vaak voor gedoe in de familie zorgt of dat de spanningen oplopen. Psycholoog Dr. Margareth Rutherford geeft je 5 tips om met lastige familieomstandigheden om te gaan.
Maar het kan zo zijn dat je een neef hebt die dreigt niet te komen als die-en-die er is. Of je hebt geen idee wat er gaat gebeuren als hij ineens wel op komt dagen. Of je broer begint ineens over politiek, wat nooit een goed idee is, maar wat hij toch altijd weer doet. Misschien heeft je moeder een strakke planning en organisatie, wat voor een nogal stressvolle sfeer zorgt voor de rest van het gezin – en je bent bang voor wat ze zal zeggen als je kleine broertje het verschil tussen de saladevork en dessertvork niet ziet.
Wat gebeurt hier precies? Familie zou moeten dienen als steunpilaar. Als toevluchtsoord, als veilige haven. Maar dat geldt alleen voor de lucky few, want de meeste families hebben nou eenmaal gebreken – niemand is immers perfect. Rond de feestdagen rouw je misschien om de familie die je had kunnen hebben en moet je dealen met de familie die je hebt. Of dat nou betekent dat je moet dealen met serieuze problemen, of met irritante teleurstellingen.
Tante Annie zal weer te diep in het glaasje kijken en een gemene opmerking maken over je kersttrui, of erger nog, kritiek hebben op een van je kinderen. Oma zal eisen dat de familie bij haar kerst moet komen vieren, terwijl je liever lekker thuisblijft met je eigen gezin. Oom Barry komt plotseling opdagen, net op het moment dat je eindelijk twee minuten voor jezelf had, want ‘dat is toch gezellig’. Je schoonvader kijkt de hele avond chagrijnig naar zijn bord zonder een bedankje of een glimlach voor het eten dat je hebt klaargemaakt. ‘Je hebt weer teveel opgeschept. Dat kan ik toch helemaal niet op!’
Hoe sleep je je door dit soort situaties heen?
1. Gebruik een helikopterview
Dit houdt in dat je jezelf op een subtiele manier loskoppelt van de gebeurtenissen van die dag. Je blijft betrokken en vriendelijk, maar je houdt ook een emotionele afstand. Je observeert jezelf en anderen tijdens de festiviteiten, alsof je een verslag moet schrijven over je familie. Gedragingen van mijn Familieleden tijdens de Feestdagen zal het heten. Het houdt je perspectief wat objectiever.
2. Vat het niet te persoonlijk op
Houd alle kennis die je over je familie hebt in je achterhoofd. Hun persoonlijke omstandigheden zorgen ervoor dat zij zich zo gedragen en die hebben niks met jou te maken. Wat weet je over je broer dat ervoor heeft gezorgd dat hij je geen knuffel wil geven? Hij is ongelukkig in zijn huwelijk. Misschien is hij wel depressief. Misschien heeft hij niet kunnen douchen. Als je deze vraag kunt beantwoorden, dan zul je kwetsend gedrag sneller van je af kunnen zetten en het je dag verder niet laten beïnvloeden.
3. Sta ook stil bij je eigen gedrag
Misschien ben je zelf een beetje een controlfreak, of niet zo heel erg meegaand. Misschien zit je niet lekker in je vel, ga je door een lastige tijd, en ben je wat gevoelig op het moment. Misschien ben je gewoon heel erg moe. Als je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag, dat je dingen soms te persoonlijk opvat of dat je gewoon een beetje moeilijk doet, dan is de helft van het probleem al opgelost.
Het is niet makkelijk om toe te geven dat jij misschien de veroorzaker bent van een conflict, maar het kan wel nuttig zijn jezelf een spiegel voor te houden. Je kunt ook voorspellen dat een bepaalde gebeurtenis zich weer voor zal doen, dus je kunt vooruit plannen wat je zult doen wanneer het gebeurt. Dan beweeg je van ageren naar reageren – iets wat altijd goed is om te doen.
4. Kijk naar het goede wat aanwezig is
De meeste mensen staan op met de intentie het beste uit hun dag te halen. Als je je focust op het goede in de mens, dan zul je dat steeds vaker doen. Dan zul je het goede zien in de ander en meer genieten van jullie relatie.
Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen, zoals sociopaten of mensen die graag misbruik maken van anderen, mensen die manipuleren en anderen belachelijk maken, of mensen die zwaar verslaafd zijn. Als je zo iemand in je familie hebt, dan is er een probleem dat veel groter is dan simpel irritant gedrag tijdens de feestdagen. Vraag in zulke gevallen om hulp en praat met iemand die jou kan helpen met het bedenken van een strategie bij bepaald gedrag.
5. Vier de feestdagen met jouw gekozen familie
Je vrienden zijn je gekozen familie – de familie die je helemaal zelf gecreëerd hebt. Zij kunnen je vaak wel bieden wat je oorspronkelijke familie je niet wil of kan bieden. Deze dingen kun je diep in je opnemen en de pijn die je voelt tegenover je biologische familie zal niet meer zo intens zijn. Teleurstellend misschien, maar minder pijnlijk.
Dus haal rustig adem. Wees mindful. Heb lief waar dat kan. Geniet van wat er te genieten valt. Ontspan een beetje.
Perfect verborgen depressie
Ben jij ook iemand die alle ballen hoog probeert te houden en je daarom geen tijd en ruimte hebt om te zien wat er echt van binnen aan de hand is? In Perfect verborgen depressie laat Margaret Robinson Rutherford zien dat perfectionisme heel gevaarlijk kan zijn voor je welzijn, ook al zien anderen er aan de buitenkant niets van – en heb je zelf misschien ook niet door hebt hoe erg je er aan toe bent.
Lees ook deze artikelen van psycholoog Margaret Rutherford:
Voor jezelf kiezen: is dat zelfbewust of egoïstisch?
Perfect verborgen depressie: verstop jij jouw ware gevoelens?
Als het leven niet gaat zoals je verwacht had – hoe kun je hiermee omgaan?
Margaret Robinson Rutherford voert haar eigen psychologiepraktijk en pleit in toonaangevende media voor meer aandacht voor onze mentale gezondheid. Ze deed jarenlang onderzoek naar de samenhang tussen perfectionisme en depressie en de verstrekkende gevolgen daarvan.
