Narcisme

Het gaslighteffect: hoe herken je mentale manipulatie in een relatie?

Door Robin Stern
Het gaslighteffect: hoe herken je mentale manipulatie in een relatie?

Je partner zit schaamteloos te flirten met een ander terwijl jij ernaast zit, je moeder maakt kleinerende opmerkingen over alles wat je doet of je baas geeft je een-op-een complimenten terwijl hij je in het bijzijn van je collega’s volledig afvalt. Dit zijn allemaal voorbeelden van gaslighting. Maar wat is het gaslighteffect eigenlijk?

Wat is het gaslighteffect?

Gaslighting is een vorm van mentale, narcistische mishandeling en manipulatie die heel moeilijk te herkennen is. Het gaslighteffect is het gevolg van een relatie tussen twee mensen: een gaslighter en een gaslightee. Een gaslighter kan zowel een man als vrouw zijn, echtgeno(o)t(e) of geliefde, baas of collega, ouder, broer of zus, maar allemaal zorgen ze ervoor dat je gaat twijfelen aan je eigen kijk op de werkelijkheid. De gaslighter moet namelijk zijn gelijk krijgen om zijn zelfbeeld hoog te houden en zijn gevoel van controle te bewaren. Hij of zij probeert je er van te overtuigen dat je je eigen gedrag of motivaties niet goed herinnert, verkeerd begrijpt of verkeerd interpreteert. De gaslightee laat zijn of haar beeld bepalen door deze gaslighter, omdat ze hem aanbidt en zijn goedkeuring zoekt.

Gaslighten is te vergelijken met een sluipende ziekte. Het speelt in op je diepste angsten, wensen en grootste zorgen. Als iemand die we vertrouwen of respecteren iets vol overtuiging vertelt, is het soms moeilijk dit niet te geloven. Wanneer we de gaslighter aanbidden, wordt het nog moeilijker om je eigen kijk op de werkelijkheid te behouden.

De drie fases van gaslighting

Vaak gaat gaslighten van kwaad tot erger. In het begin valt het nog mee, maar gaandeweg krijgt het gaslighten een grotere plek in je leven. Het houdt je in je gedachten voortdurend bezig en het beheerst je gevoelens. Je kunt uiteindelijk zelfs terechtkomen in een diepe depressie. Gaslighten verloopt in de volgende drie fases:

Fase 1: Ongeloof

Fase 1 wordt gekenmerkt door ongeloof. Je gaslighter zegt iets afschuwelijks en jij gaat ervan uit dat je het niet goed hebt begrepen of dat hij misschien gewoon een grapje maakte. Je vindt de opmerking zo misplaatst dat je je er niks van aantrekt of juist een lange discussie aangaat. Je bent in ieder geval behoorlijk overtuigd van je eigen standpunt. Tuurlijk zou je bevestiging van je gaslighter prettig vinden, maar dat betekent niet dat je hier wanhopig naar op zoek bent.

Fase 2: Verdediging

In fase 2 krijg je de behoefte om jezelf te verdedigen. Je wilt je gaslighter in het ongelijk stellen. Je gaat daarom op zoek naar bewijzen en bent voortdurend met hem in discussie. Voor een groot gedeelte van de tijd spelen deze discussies zich echter in je hoofd af. Ook ben je wanhopig op zoek naar bevestiging van jouw gaslighter.

Fase 3: Depressie

Fase 3 van gaslighten is de depressie, de vervelendste fase van allemaal. Je probeert nu, in tegenstelling tot bij de vorige fases, te bewijzen dat je gaslighter gelijk heeft. Hiermee hoop je de dingen op zijn manier te kunnen doen om eindelijk zijn goedkeuring te krijgen. In deze fase ben je meestal uitgeput en te moe om de discussie aan te gaan.

Ga altijd op je gevoel af en vertrouw het stemmetje vanbinnen. Voelt iets niet goed? Probeer er met je vrienden of familie over te praten en zoek op tijd hulp om jezelf te beschermen.

Het gaslighteffect

Het gaslighteffect

Wil je meer weten over hoe gaslighten werkt en hoe je jezelf kunt beschermen? Gaslighting is een vorm van mentale mishandeling die heel moeilijk te herkennen is. In dit baanbrekende boek laat Robin Stern zien hoe het werkt, hoe je het herkent en hoe je ervan los kunt komen.

Bestel jouw exemplaar voor Bestel nu
Je bestelt bij

Lees verder over het gaslighteffect:

Deel dit artikel online
Robin Stern
Robin Stern

Robin Stern Ph.D. is psychoanalytica, docent, auteur en associate director van het Yale Center for Emotional Intelligence. Ze introduceerde het begrip gaslighting tien jaar geleden naar een film met Ingrid Bergman met dezelfde titel. Een begrip dat sindsdien niet meer weg te denken is.

Reacties
  1. Jtx 15 februari 2019 - 09:43
    Reply

    Fase 2.2. Behandel je gaslighter zoals hij/zij jou ook behandeld. Dan zijn de rollen omgedraaid. Hoppa opgelost!!! Kost tijd.

    1. Luna 3 februari 2020 - 13:18
      Reply

      Dat is makkelijk gezegd, je bent meestal afhankelijk van deze persoon en daardoor moet je je leven omgooien voordat je ze een koekje van eigen deeg kunt geven. Bij het omgooien van je leven betekent dit meestal dat die persoon al uit je leven is gebannen, dus hoe kun je ze dan nog hetzelfde behandelen als ze jou behandelen?

  2. Ingrid 17 februari 2019 - 09:31
    Reply

    Oooo zo herkenbaar. En (jeugd)hulpverlening doet er net zo hard aan mee. Te bi,ar voor woorden. Door ervaring raak je als gaslightee getraind om alles te onthouden zoals het is...bijna tot in detail.

  3. Gerrie Roozeboom 4 juni 2019 - 12:56
    Reply

    Ik herkende gelijk in mijn moeder. Ik was van haar afhankelijk. Zij is 3x gescheiden geweest, 4x getrouwd en een boel kerels tussendoor de een nog leuker dan de andere. Die kerels kwamen en gingen, maar ik was van haar afhankelijk. Op een gegeven moment ben ik er ziek van geworden. Ik ga het boek wel snel naar de bibliotheek terug brengen, want ergens vind ik het geschreven op een manier die mij doet denken aan de verhalen over Rooie Sien van Albert Mol. Het is toet, toet ene deun. Ik weet het nu wel....

  4. The gas lamp effect: How do you recognize mental manipulation in a relationship? – test26 7 juli 2019 - 14:46
    Reply

    […] Source link […]

Reageer op dit artikel

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Boekentip van de redactie
Een blik op de toekomst
€ 15,00

Een blik op de toekomst

Hans Stolp

In 'Een blik op de toekomst' geeft Hans Stolp op zijn unieke manier inzicht in de rol van aartsengelen in de ontwikkelingsweg van de mensheid.

€ 15,00

Bekijk aanbieding

Schrijf je in voor de Nieuwsbrief

Ontvang elke week de nieuwste en populairste artikelen, je daghoroscoop, boekentips en nog veel meer! Ruim 80.000 lezers gingen je al voor

Even geduld aub...

Bedankt voor je inschrijving

Het lijkt er op dat je al ingeschreven bent?