Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis gebruiken (on)bewust vaak drie ‘vallen’ om mensen te charmeren. Heb je het vermoeden dat je iemand met narcistische trekken hebt ontmoet? Lees dan deze checklist van Mjon van Oers, auteur van Narcistisch misbruik in de liefde, om jezelf te beschermen.
In dit artikel kun je overal waar ‘hij’ of ‘hem’ staat ook voor ‘zij’ of ‘haar’ lezen.
Hij zal je laten geloven in het sprookje van ‘de ideale liefde’ en je een prachtige relatie voorspiegelen – met alle romantische kenmerken die daarbij horen.
Het gevaarlijke charisma speelt een belangrijke rol bij de narcistische verleidingskunsten en omdat een narcist vaak zo leuk is, word je al snel verliefd. Hij is erotisch, seksueel prikkelend, sluw en slim. Zijn manipulatieve charme maakt het voor hem gemakkelijk om je te imponeren met geld, seks en genegenheid. Hij betovert, idealiseert en is vaak zeer verleidelijk.
Een narcist gebruikt verschillende ‘vallen’ om je te verleiden. Laten we eens kijken hoe de eerste drie eruit zien.
Val 1: ‘de idealiseringfase’
Deze eerste val in de narcistische relatie wordt ook wel ‘de idealiseringfase’ genoemd. Alleen de verleidelijke eigenschappen van narcisme krijg je in het begin te zien, de slechte dingen komen pas veel later. In de eerste fase zal hij de persoon van je dromen zijn. Hij draagt je op handen en zet je op een voetstuk.
In het begin van de relatie zal de aantrekkingskracht door de narcist nog eens extra worden vergroot, doordat hij zich zal voordoen als je soulmate. Dit gaat heel ver. In de eerste fase van de relatie is hij het in alles met je eens. Hij vindt alles leuk wat jij ook leuk vindt. Wat jij eet, vindt hij ook lekker. Hij houdt van dezelfde muziek en hij lacht om dezelfde dingen. Hij zorgt ervoor dat hij je gedrag tot in de puntjes spiegelt. Hierdoor denk je al snel dat je de ideale liefde gevonden hebt.
De relatie zal vaak snel en heftig verlopen, want een narcist maakt meestal grote haast met het bevestigen van de relatie. Hij wil je zo snel mogelijk ‘vastleggen’ door te gaan samenwonen, te trouwen of aan kinderen te beginnen.
Val 2: de ‘devaluatiefase’
Zodra hij het idee heeft dat hij je emotioneel, financieel of praktisch gezien gestrikt heeft, dan zal de narcist de volgende val zetten. De abrupte, gewetenloze devaluatie die je dan te zien krijgt, is een vast onderdeel van het narcistische misbruik.
Alle narcisten idealiseren je in het begin en devalueren je dan plotseling. Tijdens deze devaluatiefase zal de narcist door een reeks vernederende gedragingen je proberen te laten merken dat je niet meer van belang bent voor hem. Hij zal je naar beneden halen, tijdelijk verlaten, hij zal je schaamteloos negeren of zelfs agressief worden. Meestal zonder dat je enig idee hebt wat je verkeerd gedaan hebt waardoor hij ineens zo is veranderd.
Het mooie liefdessprookje van het begin is ineens een verschrikkelijke nachtmerrie.
Zo af en toe zal hij ook de idealiseringfase weer terug laten komen. Dat is om je ervan te overtuigen dat, zolang je hem gewoon zijn zin geeft, hij je zal belonen met liefdevol gedrag.
Juist deze afwisseling zorgt ervoor dat je blijft geloven in het ‘mooie begin van de relatie.’ Je wilt graag die liefdevolle persoon weer terug en zo geef je hem al snel zijn zin. Dit gaat vaak heel subtiel en, zonder dat je het merkt, pas je jezelf steeds meer aan. Je gaat steeds meer je op je tenen lopen en zo geef je steeds meer een stukje van jezelf weg.
Val 3: Sociale isolatie
Een andere val die de narcist gebruikt om je totaal van hem afhankelijk te maken, is om je sociale contacten te saboteren. Hij zal je proberen je te isoleren van sociale steun door kritiek te uiten op vrijwel iedereen die je kent.
Hij is er op uit om je netwerk kapot te maken. Op deze manier garandeert hij jouw exclusieve aandacht.
Hij zal waarschijnlijk ook proberen om een wig te drijven tussen jou en je familie of vrienden. Door deze sociale isolatie bestaat de kans dat je uiteindelijk niemand meer over houdt en zo voel je jezelf nog meer afhankelijk van de narcist.
De Illusie van de ideale narcistische liefde
Een narcist zal jouw gevoelens niet erkennen en in plaats daarvan zal hij je proberen nog meer te manipuleren en devalueren. Wanneer je hem confronteert met zijn gedrag wordt hij boos. Het maakt niet uit hoeveel je van jezelf geeft, het zal nooit genoeg zijn. Het gat in de narcist is zo groot en zo diep, dat het in veel opzichten een bodemloze put is.
Liefde met een narcist is een illusie. Simpelweg omdat de liefde waarop je hoopt er vanaf het begin nooit echt is geweest.
Dit soort ‘liefde’ is er enkel en alleen om in de behoefte van de narcist te voorzien. Hij geeft alleen maar aandacht om aandacht terug te krijgen. Het is berekenend.
Narcistisch patroon
Het lijkt tegenstrijdig, maar hoe meer liefde jij laat zien in de relatie, hoe meer hij je zal misbruiken. Hij minacht namelijk iedereen die voor zijn sluwe trucjes valt, dus ook jou, omdat je voor zijn valse liefde zwicht.
Het is pijnlijk om dit te beseffen, maar het is belangrijk om te begrijpen dat dit een vast narcistisch patroon is en niet vanzelf ophoudt. Jouw liefde ziet hij als een stilzwijgende goedkeuring om je te blijven misbruiken. En zolang jij dat toestaat, zal hij dat ook blijven doen. Begrijp dat dit narcistische patroon niet zal veranderen en dat het je leven onmogelijk moeilijk kan maken.
Een van de meest onbegrijpelijke dingen in een narcistische relatie is het feit dat, hoe meer liefde je geeft, hoe minder liefde je zult ontvangen.
Deze ongelukkige relaties zijn niet bedoeld om aan vast te blijven houden. Er zal een tijd komen dat je het patroon doorziet, om jezelf dan terug te trekken uit de relatie en weer verder te gaan met je eigen leven.
Narcistisch misbruik in de liefde
Wil je meer weten over jezelf herontdekken na narcistisch misbruik en hoe je dat kunt doen? Narcistisch misbuik in de liefde is het nieuwste boek van Mjon van Oers. De 50 vragen en antwoorden in dit boek gaan onder andere in op kenmerken van narcisme, de gedragingen van een narcist, de bijdrage van jouw eigen gedrag en wat je kunt doen om je eigen leven weer terug te krijgen.
Lees ook deze artikelen:
Transformeren van slachtoffer naar overlever van narcistisch misbruik
Je weg vervolgen na narcistisch misbruik
Loskomen van een narcistische liefdesrelatie
11 tekenen dat het tijd is om je (narcistische) relatie te beëindigen
Waarom je in een narcistische relatie bleef al voelde het niet goed
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
Best jammer dat als het over narcisten gaat er meestal over een mannelijk persoon gaat, terwijl ik ook genoeg vrouwen ken met narcistisch gedrag.
Voor de duidelijkheid hanteren we ‘hij’, in de Nederlandse grammatica, als het geslacht onbekend is. Dé narcist is dus in teksten bijna altijd ‘hij’, net zoals er in artikelen en boeken over dé baby, dé dokter of dé wandelaar deze altijd als ‘hij’ omschreven staat. De omschrijving van ‘de narcist’ is dus taalkundig een man. Dit is prettiger voor de leesbaarheid en om het omslachtige hij/ zij te vermijden. Dit betekent zeker niet dat er geen vrouwelijke narcisten bestaan of dat ze niet net zoveel schade kunnen aanrichten.
Er zijn evenveel vrouwelijke als mannelijke narcisten maar vrouwen camoufleren het beter vind ik. Ik ben er zelf bij een vriendin pas na 20 jaar achter gekomen dat ze een narcistische persoonlijkheid heeft. En wel door een autistische kennis die haar wel door had uiteindelijk. Ook de familie en anderen hadden niets door. Steeds maar weer nieuwe trucs, maar het blijft toch een patroon wat erg destructief naar de omgeving toe is. mensen geloven nu eenmaal graag in mooie sprookjes. De waarheid kan hard en pijnlijk zijn.
Ik ben getrouwd geweest met een vrouwelijke narcist. Een ex-commando en veteraan die mishandeld werd door zijn eigen vrouw.....en een zet uithaalde die ze niet verwachtte........ scheiden! Sommige mensen zijn zó arm dat ze alleen maar geld (willen) hebben. Ze mag het hebben en houden van mij. Ze is inmiddels hertrouwd met een nieuw slachtoffer, waar mogelijk nog veel meer te 'halen is'..... tegen domheid is niet te vechten. Inmiddels ben ik blij met de verrijking in mijn leven met echte lieve welgemeend begaande mensen.
hij minacht dat we vallen voor zijn liefde bij mij duurde het lang waarop hij zelf zei van je hebt nog nooit ik hou van je gezegd en na een lange tijd kwam het wel maar het lijkt nu wel dat hij daarop zat te wachten de vuile klootzak
Ik zou eens graag willen weten wat vrouwen doen als ze moeten weggaan, werk verloren zijn door hun en geen dak boven hun hoofd hebben.. Er is vrijheid, dat zeker.. Maar dan is er de ongelooflijke stress met advocaten en rechtbank...
Goed artikel. Misschien ook zeker de moeite waard om te vermelden dat het boek ook als e-book te verkrijgen is voor slechts €4,99.
Ben eindelijk verlost van de narcist,hij heeft mij geestelijk en lichamelijk kapot proberen te maken,MISLUKT,heb mijn huis opgeknapt alles nieuw,heb wel ptss ervan over gehouden maar de therapie werkt goed en ben een sterke vrouw,nou wachten wat de rechtzitting doet word eerst gehoord als getuige en daarna is de uitspraak, duimen maar want ze zijn slim,
Hij (mijn ex-vriend) stuurt me nog steeds berichten. We hebben elkaar al drie jaar niet gezien nadat ik het heb uitgemaakt. Daarvoor ben ik zo'n dertig keer in 8 jaar na hem teruggegaan na het verbreken van de relatie. Hij weet steeds mijn aandacht te trekken (nu weet omdat zijn hond is overleden, en te zeggen dat hij nog elke dag aan me denkt) en te laten reageren door allerlei zielige berichten te sturen. Hij komt op slinkse manieren steeds achter mijn nieuwe telefoonnummer en emailadres. Ik heb me nu (na anderhalf jaar even app-contact te hebben gehad) laten verleiden om te laten merken dat ik nog steeds aan hem denk.. Ik ben nog steeds in de ban van hem, en vind het vreselijk om hem te kwetsen. Rationeel weet ik wat ik moet doen, niet meer kijken of er een reactie is. Maar mijn gevoel zegt dat ik hem niet kan laten stikken. Hij heeft niemand anders meer. Ik moest even mijn verhaal kwijt, het raakt me elke keer weer. Sorry voor het lange verhaal.