Een narcist aan de top proberen te identificeren, kan een lastige kwestie zijn. Bijna niemand verwacht namelijk dat zo’n charmant, charismatisch persoon, die aan die aan de top staat, tegelijkertijd ook zo schadelijk en destructief kan zijn. Toch is het kunnen onderscheiden van mensen met een gezonde eigenwaarde en mensen met een ongezond niveau van narcisme van grote betekenis op persoonlijk en maatschappelijk niveau.
Macht en controle
Er is voldoende overtuigend bewijs dat laat zien dat de narcistische persoonlijkheid onder leiders veelvuldig voorkomt. Het idee dat een leider narcistisch moet zijn om effectief te zijn, staat echter in schril contrast met de werkelijkheid. Ja, het narcistische kan iemand omhoog helpen op de carrièreladder, maar het kan ook de oorzaak van veel destructie door het oneerlijke en incompetente gedrag als een narcist eenmaal aan de top staat.
Te veel narcisme is synoniem aan het alleen op zichzelf gericht zijn, streven naar macht en controle, verleiden en manipuleren. Buitensporig narcisme veroorzaakt daarnaast vooral een cultuur van angst en afgescheidenheid, het verlies van menselijke waarden, een gebrek aan zorg voor mens, dier en de natuur en is de brandstof voor racisme, seksisme, snobisme, misbruik en onverdraagzaamheid.
Gevaarlijk charisma
Te veel belang hechten aan charisma in leiders aan de top kan problemen geven, want het is vrij duidelijk dat narcisme en charisma nauw verbonden kunnen zijn. Niet alle charismatische mensen zijn narcistisch, maar veel narcisten zijn charismatisch. En hoe charismatischer ze zijn, hoe meer tijd het kost om ze te ontmaskeren. Zouden we er niet beter aan doen om mensen die geen zorg voor anderen hebben, misschien ook niet als leider de verantwoordelijkheid over anderen te geven? Zouden we onze meningen over de noodzaak voor charismatische leiders niet kunnen bijstellen? Zouden we ons niet meer bewust moeten zijn dat dergelijke leiders vaak niet degenen zijn die per definitie de beste leiders zijn. Of zijn we echt nog langer bereid om onze integriteit op te offeren voor mensen die nauwelijks een geweten hebben, zodat ze met nog meer weg kunnen komen dan ze nu al doen? Zullen we de macht en controle uit handen blijven geven aan mensen aan de top die hier niet mee om kunnen gaan? Om praktische redenen zou het narcistische charisma eerder een waarschuwingsteken moeten zijn dan een wenselijke eigenschap voor diegene aan de top. In feite zouden er bij het kiezen van iemand met leiderschapskwaliteiten beter gekeken kunnen worden naar een bescheiden iemand die gestaag sterke resultaten produceert en loyaliteit toont aan de organisatie en de mensen om hem heen.
De narcist ontmaskeren
Om een narcist te ontmaskeren, is nuttig om diens ‘charme’ goed in de gaten te houden. Want hoe charismatisch de narcist ook lijkt, hij is niet in staat zijn verleidingskracht echt lang in stand te houden. De charme van de narcist is intens, maar meestal kortstondig. En, in tegenstelling tot een echt charismatische persoon, zal de aanvankelijke flamboyance, charme en zelfvertrouwen al snel veranderen in misleiding, zelf-bewondering, arrogantie en moreel verval.
Doordat de narcist zijn charmes al snel afnemen, is dit een manier om hem te doorgronden. Bij de beoordeling van een zeer charismatische persoon, is het dan ook een goede vuistregel om je beslissing over die persoon, uit te stellen, totdat je werkelijk weet wie diegene is…
Wil je meer lezen over narcisme? Bestel dan Voorbij het narcisme in je relaties, familie en werk van Mjon van Oers.
‘Voorbij het narcisme laat op een heldere manier zien hoe narcisme invloed kan hebben op alle facetten van het leven én wat je kunt doen om jezelf te beschermen. Een compleet boek vol voorbeelden, ervaringsverhalen, tips en technieken. Je kunt hier alvast het eerste hoofdstuk lezen van Voorbij het narcisme.
Wil je weten wat de kenmerken zijn van narcisme in relaties? Lees hier het artikel 9 tekenen van een relatie met een narcist of ga naar de website: Narcisme in Relaties
Meer informatie over Mjon van Oers: mjon.nl
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
Die van mij houd het anders al jaren vol. Hij valt alleen door de mand als je hem tegenwerkt. Maar als je hem complimenten geeft en leuk doet. Is er niks aan de hand en doet hij zelfs buiten werk van alles voor je. Alleen achter je rug om praat hij lelijk. Maar dat weet niemand alleen degene dichtbij hem.